ที่มา	เทคโนโลยีปศุสัตว์
ผู้เขียน	ทุยโทน ท้ายทุ่ง
เผยแพร่	วันพุธที่ 21 ธันวาคม พ.ศ.2565

ในวงการปศุสัตว์บ้านเราก็เหมือนกับการทำการเกษตรชนิดอื่นๆ ครับ คือมีวงจรของราคาขึ้นลงเป็นช่วง ช่วงราคาขาขึ้นเกษตรกรก็หันมาเลี้ยงกันมากมาย แต่ไม่นานราคาตกก็เจ็บตัวไปตามๆ กันเหมือนแมลงเม่าบินเข้ากองไฟ แต่ที่ผมไปพบมา มีสัตว์ 2 ชนิด ที่ราคาขายจากเกษตรกรไม่ผันผวนมากนัก นั่นคือ แพะเนื้อ และแกะเนื้อครับ ตามไปดูว่าสัตว์ 2 ชนิดนี้ มีอะไรดีครับ

แกะเนื้อ ธุรกิจที่หลายคนมองข้าม

แกะเนื้อ สัตว์ชนิดนี้สามารถทำรายได้ให้เจ้าของไม่น้อย แถมในตลาดยังมีคู่แข่งไม่มากนัก พันธุ์ซานตาอิเนส แกะเนื้อพันธุ์นี้นำสายพันธุ์เข้ามาจากประเทศบราซิล เป็นแกะที่มีขนาดใหญ่ ใบหูยาวปรก หน้าโค้งนูน มีหลายสี น้ำหนักแรกเกิด 2.5-3.5 กิโลกรัม เมื่อโตเต็มที่ ตัวผู้หนัก 80-90 กิโลกรัม แกะเนื้อพันธุ์ซานตาอิเนส เป็นพันธุ์ที่ทนทานต่อสภาพแวดล้อม ให้ลูกดี

แม่พันธุ์แกะ 1 ตัว จะให้ลูก 2-3 ตัว ต่อปี ลูกแกะอายุ 6 เดือนขึ้นไป และมีน้ำหนักมากกว่า 20 กิโลกรัมสามารถจับขายได้แล้ว แกะ มีเท่าไรพ่อค้าซื้อหมด เพราะคนเลี้ยงแกะเนื้อมีน้อย ในขณะที่ตลาดผู้บริโภคยังมีความต้องการมาก นอกจากนั้น ยังมีบริษัทมาซื้อเลือดแกะเพื่อเอาไปใช้ในงานวิจัย แกะ 1 ตัว สามารถเจาะเลือดขายได้ครั้งละประมาณ 30 ซีซี เป็นเงิน 60 บาท ต่อตัว ต่อครั้ง ตลาดของแกะเนื้ออยู่ที่พี่น้องมุสลิมเป็นหลัก

แกะเลี้ยงดูไม่ยาก

แกะ ทนต่อโรคมากกว่าแพะ และไม่ดุ ไม่ซน เหมือนแพะด้วย สำหรับเรื่องการเลี้ยงดูแกะนั้นไม่ยาก ช่วงเช้าจะปล่อยฝูงแกะลงแปลงหญ้า ยกเว้นแม่แกะที่มีลูกอ่อน ส่วนช่วงเย็นแกะจะกลับมาเข้าคอกเอง เรื่องอาหารนั้นไม่ต้องมีการเสริมอาหารข้น ยกเว้นในช่วงฤดูแล้งที่หญ้าไม่พอ จำเป็นต้องให้ฟางผสมยูเรียและราดกากน้ำตาลเสริมให้

ฟาร์มเลี้ยงแกะ ต้องใช้พื้นที่แปลงหญ้า ประมาณ 1 งาน ต่อแกะ 1 ตัว เรื่องการดูแลสุขภาพแกะ ควรทำวัคซีนป้องกันโรคปากและเท้าเปื่อยทุกๆ 6 เดือน ถ่ายพยาธิทุกๆ 4 เดือน และมีการให้แร่ธาตุให้แกะเลีย เรื่องสำคัญของการเลี้ยงแกะอยู่ที่โรงเรือน เกษตรกรที่สนใจจะเลี้ยงแกะควรมีโรงเรือนที่มิดชิด ป้องกันหมาและแมวจะมาทำร้ายแกะ เพราะแกะจะขี้ขลาดและสู้หมาไม่ได้

การเลี้ยงแกะเนื้อ ควรสร้างแปลงหญ้าอาหารสัตว์อย่างหญ้าพันธุ์แพงโกล่า เพื่อให้เป็นแหล่งอาหารหยาบที่มีคุณภาพดีขึ้น นอกจากนั้น ควรเลือกขายแกะตัวผู้ออกไปอย่างเดียว และจะเก็บแกะตัวเมียเอาไว้เป็นแม่พันธุ์ผลิตลูก อีกเรื่องที่น่าสนใจคือ การขุนแกะเพื่อให้ได้น้ำหนักดีขึ้น อาจจะขุนไว้ระยะหนึ่งก่อนขายออกไป

การเลี้ยงแพะ 

แพะ ที่นิยมเลี้ยงมีหลากหลายสายพันธุ์ เช่น พันธุ์บอร์ (Boer) ซึ่งเป็นพันธุ์เนื้อ พันธุ์แองโกลนูเบียน (Anglo-Nubian) ซึ่งเป็นพันธุ์กึ่งเนื้อ กึ่งนม (Meat and dairy type) และพันธุ์ซาแนน (Saanen) ซึ่งเป็นแพะนม (Dairy type)

น้ำนมแพะ เป็นที่ต้องการของตลาด ลูกค้ามักติดต่อขอซื้อน้ำนมแพะถึงฟาร์ม เพื่อนำไปใช้แปรรูปเป็นเครื่องสำอางหรือเป็นส่วนผสมสำหรับผลิตเบเกอรี่ บางรายเป็นเจ้าของฟาร์มสุนัขมาซื้อนมแพะ เพื่อเอาไปเลี้ยงสุนัข เป็นอีกช่องทางการขาย

นมแพะมีคุณประโยชน์มาก มีคุณสมบัติใกล้เคียงน้ำนมของมนุษย์ มีโมเลกุลไขมันขนาดเล็กที่ประกอบด้วยกรดไขมันสายโซ่สั้นจำนวนมากทำให้ย่อยง่าย ร่างกายคนเราสามารถดูดซับไปใช้ได้เร็ว นมแพะเหมาะสำหรับคนชรา ผู้ป่วย และเด็ก รวมทั้งผู้ที่แพ้นมวัว

นมแพะมีวิตามินเอ ในรูปแคโรทีนสูง ต่างจากนมวัว และมีแร่ธาตุสำคัญ เช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส อยู่สูง นมแพะจะไม่ก่อให้เกิดไขมันสะสมและยังมีกรดไขมันชนิดพิเศษชื่อ คาโพรอิก (Caproic) คาพรีลิก (Caprylic) และคาพริก (Capric) ที่ช่วยรักษาโรคเกี่ยวกับการดูดซึมอาหาร โรคภาวะดูดซึมสารอาหารบกพร่องหรือลำไส้เล็กทำงานผิดปกติ การดื่มนมแพะจึงเป็นทางเลือกของผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบการดูดซึมอาหาร งานวิจัย

แพะ ขายได้ทุกส่วน

แพะ มีประโยชน์มากมาย แม้แต่ขี้แพะก็ยังน่าสนใจ สามารถผลิตปุ๋ยขี้แพะอัดเม็ด ซึ่งต้องผ่านกระบวนการหมักบ่มขี้แพะและปัสสาวะแพะ รวมทั้งเศษหญ้าเศษอาหารที่หลงเหลือเสียก่อน เมื่อย่อยสลายดีแล้วจึงนำมาอัดเป็นเม็ดปุ๋ยด้วยเครื่องอัดเม็ด ปุ๋ยขี้แพะอัดเม็ดมีปริมาณอินทรียวัตถุ (Organic matter) สูงถึง 33.9% สามารถขายปุ๋ยขี้แพะอัดเม็ด ในราคาตันละ 10,000 บาท ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรในพื้นที่ นิยมใช้ปุ๋ยขี้แพะไปใช้ในนาข้าว มาซื้อกันครั้งละ 5-10 ตัน

อย่างไรก็ตาม การเลี้ยงแพะไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็ไม่ยากจนเกินไป หากใครสนใจต้องศึกษาหาข้อมูลให้ดี คิดให้รอบคอบ อย่ารีบตัดสินใจ ที่สำคัญการเลี้ยงสัตว์ต้องเลี้ยงให้รอดให้ได้ก่อน จึงค่อยคิดเรื่องการค้า

ความแตกต่างระหว่าง แกะ กับ แพะ

สำหรับเกษตรกรที่สนใจในเรื่องแพะและแกะ ผมได้สรุปความแตกต่างของสัตว์ทั้ง 2 ชนิด เอาไว้ให้เป็นความรู้ครับ แกะ มีนิสัยชอบเล็มหญ้าในพื้นที่ทุ่งโล่งเตียน ต่างจากแพะที่ชอบปีนกินใบไม้ เปลือกไม้ แพะ สามารถอยู่ในพื้นที่ชุ่มชื้นและร้อนได้ดีกว่า แพะ สามารถปีน กระโดดข้าม หรือแม้แต่การขุดดินมุดรั้วได้ ซึ่งแกะทำไม่ได้ แพะ ฉลาดกว่าแกะ หันหน้าเข้าสู้กับศัตรู ขณะที่แกะจะวิ่งหนีศัตรู ขี้ขลาด แกะจึงมักอยู่รวมกันเป็นฝูง

พ่อพันธุ์แพะจะดึงดูดความสนใจจากตัวเมีย โดยการปัสสาวะรดที่ขาหน้าท้อง อก และเครา แต่แกะจะมีกลิ่นตัวฉุนรุนแรงเพิ่มขึ้นในระยะผสมพันธุ์ มีตัวอย่างให้ดูแล้ว ใครสนใจใฝ่หาความรู้เพิ่มเติมอีกสักนิดก่อนลงมือเลี้ยงจริงนะครับ อ้อ! อย่าลืมใส่ใจรักในการเลี้ยงสัตว์ลงไปด้วย ไม่นานท่านก็จะประสบความสำเร็จได้

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก วันพฤหัสที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ.2561