แปรรูป “ยาดมสมุนไพร ส้มโอขาวแตงกวา” งานสร้างอาชีพ ของคนวัยเกษียณ ที่ชัยนาท

ปี 2564 เข้าสู่ “สังคมสูงอายุโดยสมบูรณ์” ตามหลักเกณฑ์ที่ว่า คือมี “คนแก่” อายุ 60 ปีขึ้นไป มากกว่า 20% ของประชากรทั้งประเทศ ซึ่งนิยามคำว่า “ผู้สูงอายุ” (Older person) ขององค์การสหประชาชาติ หมายถึง ประชากรทั้งเพศชายและหญิงที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ซึ่งก็ตรงกับนิยามผู้สูงอายุของประเทศไทย ตามพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546 ซึ่งการที่ประเทศไทยเข้าสู่สังคมสูงอายุนี้ รัฐบาลได้มีการกำหนดให้เป็น “วาระแห่งชาติ”

ในโอกาสนี้ผู้เขียนจึงขอเอาใจแฟนคลับผู้สูงวัยของนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านสักหน่อย ด้วยการหยิบยกนำเรื่องราวการสร้างอาชีพมาเป็นไอเดีย สร้างคุณค่า สร้างรายได้ ให้กับผู้สูงวัยที่กำลังมองหางานอดิเรกทำและเหมาะกับแรงกำลังที่มี

คุณรุ่งนภา นิติสิริ หรือ ครูรุ่ง

คุณรุ่งนภา นิติสิริ หรือ ครูรุ่ง อยู่บ้านเลขที่ 306/11 หมู่ที่ 1 ตำบลหันคา อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท ข้าราชการวัยเกษียณ ใช้เวลาว่างทำงานอดิเรกสร้างรายได้ ด้วยการนำเอาวัสดุเหลือทิ้งจากส้มโอที่เป็นผลไม้ขึ้นชื่อของจังหวัดชัยนาทมาสร้างมูลค่า นำเปลือกส้มโอมาแปรรูปจนสำเร็จเกิดขึ้นมาเป็นผลิตภัณฑ์ “ยาดมสมุนไพร ส้มโอขาวแตงกวา” ที่มีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ด้วยการผสมผสานสมุนไพรกว่า 9 ชนิดไว้ด้วยกัน

ครูรุ่ง เล่าถึงจุดเริ่มต้นสร้างอาชีพจากงานอดิเรกว่า เดิมตนเองทำงานเป็นข้าราชการครู เมื่อถึงวัยเกษียณกลับมาอยู่บ้านว่างๆ จึงอยากหาอะไรทำแก่เบื่อ เริ่มต้นจากการปลูกพืชผักข้างบ้านและเลี้ยงไม้ประดับแค็กตัสที่ชื่นชอบไว้ สร้างรายได้เล็กๆ น้อยๆ จนกระทั่งวันหนึ่งได้รับการชักชวนจาก ครูรัตนา พัฒนานุพงษ์ ประธานวิสาหกิจชุมชนสวนสารพัดดีเพื่อสุขภาพ ได้รวมกลุ่มผู้เกษียณอายุและสมาชิกมาใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ด้วยการพัฒนาอาชีพเพื่อพัฒนาเป็นสินค้าชุมชนที่มีคุณภาพ ก็เริ่มสนใจและได้ทดลองเข้าไปศึกษาเรียนรู้จนเกิดเป็นการสร้างรายได้เสริมขึ้นมา และเหนือสิ่งอื่นใดนอกเหนือจากเรื่องของรายได้แล้ว การรวมกลุ่มให้ผู้สูงอายุมาร่วมทำกิจกรรมด้วยกันถือเป็นการผ่อนคลายอย่างหนึ่ง เพราะได้พบปะเพื่อนๆ รุ่นเดียวกัน และสร้างความสนุกสนานเพลิดเพลิน สร้างรอยยิ้ม สร้างความสุขที่เกิดจากมิตรภาพตรงนี้ได้

ครูรัตนา พัฒนานุพงษ์ ประธานวิสาหกิจชุมชนสวนสารพัดดีเพื่อสุขภาพ

ยาดมสมุนไพร ส้มโอขาวแตงกวา
งานสร้างอาชีพของผู้สูงวัย

ครูรุ่ง บอกว่า งานแปรรูปยาดม ถือเป็นอาชีพเสริมที่สุดยอดสำหรับผู้สูงอายุ เพราะเป็นงานที่ไม่หนักใช้แรงไม่เยอะ สามารถนั่งทำได้แบบสบายๆ ใช้เวลาไม่มากในการทำ เหมาะกับผู้สูงวัยที่เกษียณแล้วมารวมตัวกันสร้างงาน สร้างรายได้ สร้างคุณค่าให้กับตัวเอง หรือถ้าจะให้พูดแบบติดตลก ยาดมก็เหมาะกับผู้สูงอายุตรงที่ได้ทำไปดมไปนั่นเอง ครูรุ่งเล่าให้ฟังพร้อมเสียงหัวเราะ

ครูรุ่ง เล่าต่อว่า ที่มาของยาดมสมุนไพร ส้มโอขาวแตงกวา เกิดขึ้นจากความคิดของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนที่อยากจะนำเปลือกส้มโอที่ถูกทิ้งโดยเปล่าประโยชน์มาทำให้เกิดมูลค่า เนื่องจากมองเห็นว่าเปลือกส้มโอมีความหอม และเปลือกส้มโอจะมีน้ำมันหอมระเหย เมื่อสูดดมเข้าไปจะกระตุ้นประสาทให้ตื่นตัว ช่วยคลายเครียดได้ จึงมีความสนใจที่จะหยิบเอาเปลือกส้มโอที่มีมากนำมาต่อยอดสร้างมูลค่าเพิ่มทำเป็นยาดมสมุนไพรจากเปลือกส้มโอ

ผลิตภัณฑ์ยาดมสมุนไพร ส้มโอขาวแตงกวา

ขั้นตอนการแปรรูป

ส่วนผสม

  1. ผิวส้มโอ
  2. ลูกกระวาน
  3. กานพลู
  4. ลูกผักชี
  5. พริกไทยดำ
  6. อบเชยเทศ
  7. โกฐหัวบัว
  8. ดอกจันทน์
  9. ผิวมะกรูด
  10. พิมเสน
  11. การบูร
  12. เมนทอล
  13. น้ำมันยูคาลิปตัส
สมุนไพรทั้ง 9 ชนิด ส่วนผสมหลักทำยาดม

วิธีทำ
1. นำเปลือกส้มโอ มาขูดเอาแต่ผิว จากนั้นซอยให้เป็นชิ้นเล็กๆ แล้วนำไปตากแดดสัก 2-3 แดด

  1. เมื่อตากแดดจนแห้งแล้ว ให้นำส่วนผสมสมุนไพรทุกชนิดเข้าไปอบเพื่อฆ่าเชื้อ แล้วนำมาใส่ในภาชนะแยกตามแต่ละชนิดของสมุนไพร
  2. จากนั้นเมื่อเตรียมในส่วนของสมุนไพรเสร็จเรียบแล้ว มาถึงขั้นตอนการบรรจุใส่ขวด แล้วนำเอาผ้าโปร่งตาข่าย มาตัดให้ได้ขนาดที่สามารถห่อสมุนไพรทั้ง 9 ชนิดได้

    เตรียมผ้าโปร่งตาข่ายและขวด ไว้สำหรับใส่ยาดม
  3. เมื่อห่อสมุนไพรทั้ง 9 ชนิดเสร็จแล้ว นำไปใส่ไว้ในขวดที่เตรียมไว้ (สาเหตุที่ต้องห่อก็เพื่อป้องกันไม่ให้เศษผงของสมุนไพรเข้าไปในจมูกขณะที่กำลังสูดดม)
  4. เมื่อใส่สมุนไพร 9 ชนิด เข้าไปในขวดแล้ว มาถึงขั้นตอนของการทำน้ำยาดม โดยนำพิมเสน การบูร เมนทอล ผสมเข้าด้วยกันแล้วคนจนส่วนผสมละลาย จากนั้นเติมน้ำมันยูคาลิปตัสลงไป แล้วคนต่ออีกครั้งจนส่วนผสมทั้งหมดละลายเป็นเนื้อเดียวกัน เกิดเป็นน้ำใสๆ

    น้ำยาดมเพิ่มความหอมสดชื่น
  5. นำน้ำยาดมที่ทำไว้ ตักใส่ขวดเพิ่มความหอมสดชื่น ประมาณ 4 ช้อนชา ปิดฝาหมักทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน เพื่อให้น้ำยาดมทำละลายกับสมุนไพร ทำให้มีกลิ่นหอมมากขึ้น

    หยอดน้ำยาดมลงไป

สรรพคุณ สูดดมเพื่อบรรเทาอาการคัดจมูก แก้วิงเวียนศีรษะ เนื่องจากมีกลิ่นบำบัดช่วยให้ผ่อนคลาย ช่วยให้รู้สึกตื่นตัว สดชื่น

ผลิตภัณฑ์ยาดมสมุนไพร ส้มโอขาวแตงกวา

ราคา มี 2 ขนาด ขวดเล็กราคา 39 บาท ขวดใหญ่ราคา 89 บาท ได้รับผลตอบรับที่ดีมากจากผู้สูงวัย โดยตลาดยาดมสมุนไพรของเรามีจำหน่ายอยู่หลายที่ด้วยกัน 1. ตลาดจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ที่จะมีคนเข้ามาศึกษาดูงานอยู่บ่อยๆ 2. ตลาดออนไลน์ โดยให้ลูกสาวเป็นคนโพสต์ขายให้ในเพจ 3. ตลาด ธ.ก.ส. หันคา 4. ตลาด ธ.ก.ส. ห้วยงู 5. ตลาดทำมาค้าขายสารพัดดี นับเป็นการเริ่มต้นที่ดีในด้านของการตลาด ซึ่งในอนาคตกำลังวางแผนจะต่อยอดร่วมมือกับพัฒนาจังหวัด ทำแพ็กเกจจิ้งให้สวยงาม ทำรับรองมาตรฐานเพื่อส่งขายเข้าห้างสรรพสินค้าต่อไป

 

รายได้ยังไม่มาก สิ่งที่มากคือความสุข

ครูรุ่ง บอกเล่าถึงรายได้จากการทำยาดมสมุนไพรให้ฟังว่า ปัจจุบันนี้รายได้จากการขายยาดมยังไม่มากนัก แต่ถือว่าเป็นการเริ่มต้นสร้างรายได้ที่ดี ได้รับผลตอบรับดีจากลูกค้าผู้สูงอายุเป็นพิเศษ และเหนือสิ่งอื่นใดนอกจากรายได้ที่ได้รับแล้ว สิ่งที่ได้มากกว่าคือความสุขสำหรับคนวัยเกษียณ ได้พบปะผู้คนได้เจอเพื่อนในวัยเดียวกัน ในส่วนตรงนี้นับว่าเกินความคาดหมายที่จะได้รับแล้ว

สมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสวนสารพัดดีเพื่อสุขภาพ

ฝากถึงวัยเกษียณอยากทำอาชีพเสริม

“อยากจะแนะนำสำหรับวัยเกษียณที่อยากจะหากิจกรรมทำแก้เบื่อหรือหางานสร้างรายได้ ให้เริ่มต้นจากบริเวณรอบบ้านก่อน จะปลูกผักกินเองหรือเลี้ยงไม้ดอกไม้ประดับที่ชื่นชอบก่อนก็ได้ แต่จะยิ่งดีไปกว่านั้นถ้าในหมู่บ้านของใครมีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนก็ให้ลองเดินเข้าไปสมัครเป็นสมาชิก หรือว่ามีคนชักชวนให้เข้าร่วมกลุ่มอันนี้สมควรมาก เมื่อเข้าไปแล้วมีความสุข ได้เจอคนมากมาย เจอเพื่อน ไม่เงียบเหงา แล้วได้มีอาชีพด้วย อย่างครูหลังจากที่เกษียณมาแล้วก็มาทำยาดมส่วนหนึ่ง แล้วที่บ้านครูก็ทำผักปลอดสารพิษ เลี้ยงแค็กตัสขายด้วย ไม่ว่างานอะไรถ้าทำด้วยใจรักก็สามารถสร้างคุณค่าให้กับตัวเองได้ทั้งนั้น อายุเป็นเพียงแค่ตัวเลข” ครูรุ่ง กล่าวทิ้งท้าย

สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมติดต่อได้ที่เบอร์โทร. (081) 284-4586