กรมส่งเสริมสหกรณ์หนุนเกษตรกรทำ “แปลงใหญ่นาเกลือ”เพื่อลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มรายได้

กรมส่งเสริมสหกรณ์หนุนเกษตรกรทำ “แปลงใหญ่นาเกลือ” ในพื้นที่นิคมสหกรณ์โคกขาม จังหวัดสมุทรสาคร เพื่อลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร

สืบเนื่องจากปัญหาราคาเกลือทะเลตกต่ำ กรมส่งเสริมสหกรณ์จึงได้นำแนวทางส่งเสริมเกษตรแปลงใหญ่เข้ามาดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าว เพื่อลดต้นทุนการผลิตให้แก่เกษตรกร พร้อมร่วมมือกับหอการค้าจังหวัดในรูปแบบประชารัฐ “โครงการ 1 หอการค้า 1 สหกรณ์การเกษตร ”เพื่อสร้างเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าเกลือทะเลในรูปแบบเกลือสปา และผลิตภัณฑ์บำรุงผิว

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีนโยบายให้หน่วยงานในสังกัดดำเนินโครงการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่โดยส่งเสริมเกษตรกรที่ผลิตสินค้าชนิดเดียวกัน รวมกลุ่มกันบริหารจัดการ ตั้งแต่ผลิตสินค้าจนถึงการตลาดโดยมีผู้จัดการแปลงใหญ่เป็นผู้ขับเคลื่อนกิจกรรมในแปลงใหญ่บูรณาการการทำงานร่วมกันระหว่าง ภาครัฐ ภาคเอกชน และเกษตรกร เพื่อให้เกิดการลดต้นทุน การผลิตเพิ่มผลผลิตพัฒนาคุณภาพสินค้าเกษตรกรมีตลาดรับซื้อแน่นอนและเกิดสมดุลระหว่างอุปสงค์และอุปทานสินค้า อันจะนำไปสู่ความเข้มแข็งของเกษตรกร จนสามารถพึ่งพาตนเองได้ในที่สุด

สหกรณ์กรุงเทพ จำกัด นับเป็นแกนนำหลักในการพัฒนาอุตสาหกรรมเกลือของ จังหวัดสมุทรสาคร สหกรณ์กรุงเทพ จำกัด เริ่มดำเนินงานมาตั้งแต่ปี 2480 รัฐบาลสมัยนั้นได้จัดสรรที่ดินทำกินให้กับราษฎรที่ไม่มีที่ทำกิน แล้วมีนโยบายให้พื้นที่ที่ติดกับทะเลประกอบอาชีพการทำนาเกลือ ต่อมาในปี 2485 ก็เริ่มจัดตั้งเป็นสหกรณ์ขึ้นในรูปแบบของสหกรณ์ โดยตั้งชื่อสหกรณ์แห่งแรกว่า “สหกรณ์นิคมนาเกลือกรุงเทพไม่จำกัด” ต่อมากรมส่งเสริมสหกรณ์ได้เข้ามาส่งเสริมผลักดันให้มีการค้าขายกับตลาดต่างประเทศ โดยมีคณะกรรมการเข้ามากำกับดูแล จนทำให้สหกรณ์แห่งนี้มีความเข้มแข็งขึ้น และเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น “สหกรณ์กรุงเทพ จำกัด”

ในอดีตการทำนาเกลือที่ผ่านมานั้น ไม่ถือว่าเป็นเกษตรกรรม และพี่น้องราษฎรที่ทำนาเกลือ ก็ไม่จัดว่าเป็นเกษตรกร ต่อมาในปี 2554 ครม.มีมติให้เกลือทะเลหรือเกลือสมุทรเป็นเกษตรกรรม จึงทำให้วิถีชีวิตของราษฎรเปลี่ยนไปจากนายเหมืองเป็นเกษตรกรตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา ซึ่งปัจจุบันรัฐบาลได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของอาชีพการทำนาเกลือ โดยให้พี่น้องเกษตรกรรวมตัวกันเป็นนาเกลือแปลงใหญ่ เพื่อสร้างความเข้มแข็ง ความมั่นคง ในระบบกระบวนการผลิตเกลือทะเล เพื่อออกสู่การจำหน่ายในที่สุด

ปัจจุบันสมาชิกสหกรณ์ผู้ทำนาเกลือทะเล สังกัดสหกรณ์กรุงเทพ จำกัด อยู่ในเขตนิคมสหกรณ์โคกขาม มีทั้งหมด 28 ราย ครอบคลุมพื้นที่ 1,120 ไร่ มีมติเห็นชอบเข้าร่วมโครงการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตามนโยบายของรัฐบาล โดยตั้งชื่อกลุ่มว่า “กลุ่มผู้ผลิตเกลือทะเลแปลงใหญ่สหกรณ์กรุงเทพ จำกัด” และมีการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารแปลงใหญ่ โดยมีนายสำอาง รอดพิสา เป็นผู้จัดการแปลงใหญ่ โดยมุ่งมั่นที่จะขับเคลื่อนโครงการฯ ให้บรรลุเป้าหมายเพื่อยกระดับรายได้ตลอดจนคุณภาพชีวิตของสมาชิกสหกรณ์ผู้ทำนาเกลือทะเลให้ดียิ่งขึ้น ต่อไป

นายเลอพงษ์ จั่นทอง ประธานสหกรณ์เกลือโคกขาม (บริษัทสหกรณ์กรุงเทพ จำกัด) ได้ฝากขอบคุณรัฐบาลที่ให้ความสำคัญกับพี่น้องเกษตรกรการทำนาเกลือที่นับวันเกษตรกรทำนาเกลือเริ่มมีจำนวนลดลง เมื่อมีนโยบายแบบนี้เกิดขึ้น ก็ทำให้พี่น้องเกษตรกรเกิดความตื่นตัวที่จะพัฒนาอาชีพการทำนาเกลือ และกระตุ้นให้เกษตรกรกลับมาทำอาชีพนาเกลืออีกครั้ง ทางสหกรณ์จังหวัดสมุทรสาครได้ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ และได้มีการประชุมหารือกับสมาชิก เพื่อชี้แจงทำความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอน กระบวนการ และวิธีการทำนาเกลือแปลงใหญ่ พร้อมทั้งกำหนดทิศทางที่ชัดเจน เพื่อให้สอดรับกับนโยบายของรัฐบาลต่อไปในอนาคต

ทั้งนี้ การรวมตัวกันทำนาเกลือในรูปของแปลงใหญ่จะก่อให้เกิดประโยชน์หลายประการ เช่น การรวมซื้อรวมขาย การรวบรวมอุปกรณ์ต่างๆ ในการทำนาเกลือ ไว้ในจุดเดียวและมีการบริหารจัดการใช้ประโยชน์ร่วมกัน เมื่อเกษตรกรรวมตัวกันก็จะก่อให้เกิดพลังขึ้น สร้างอำนาจการต่อรองขึ้น และไม่ถูกเอารัดเอาเปรียบจากพ่อค้าคนกลาง

เมื่อเกษตรกรสามารถรวมตัวกันอย่างเข้มแข็ง จะกลายเป็น ผู้กำหนดราคาขายได้เอง เนื่องจากการผลิตเกลือทะเลจะมีตลาดที่แน่นอน ปกติราคาขายจะอยู่ที่ 4,000 บาทต่อเกวียน (1 เกวียน=1,600 กิโลกรัม) แต่เมื่อปี 2559 ที่ผ่านมา ราคาขายต่ำสุดเหลือเกวียนละ 600 บาท ซึ่งในแต่ละปีเกษตรกรจะผลิตเกลือทะเลเฉลี่ยรายละ 300 เกวียน โดยจะมีพ่อค้าคนกลางมารับซื้อถึง แหล่งผลิต

ในอนาคตเมื่อเกษตรกรรวมตัวกันเป็นนาเกลือแปลงใหญ่แล้วจะมุ่งเน้นเรื่องคุณภาพมาอันดับ 1 เรามั่นใจว่าจะผลิตเกลือให้มีคุณภาพ เพราะทุกวันนี้ผลิตภัณฑ์เกลือทะเลก็เป็นที่ยอมรับ ทำการผลิตไม่ทัน ตลาดค่อนข้างดี ส่วนใหญ่จะได้รับคำแนะนำจากสหกรณ์จังหวัดฯ โดยการประสานกับหน่วยงานอื่นๆ

ทั้งนี้ ในอดีต เกษตรกรชาวนาเกลือถูกตกเขียวจากพ่อค้าคนกลาง ทำให้อำนาจการต่อรองลดลง ทางจังหวัดสมุทรสาครได้ให้ความสำคัญของการแก้ไขปัญหาอาชีพการทำนาเกลือ โดยสนับสนุนเรื่องเงินทุนและการตลาด รวม 20 ล้านบาทให้กับสหกรณ์ชาวนาเกลือ 2 แห่งของจังหวัดสมุทรสาคร ได้แก่ สหกรณ์กรุงเทพ จำกัด และสหกรณ์การเกษตรนาเกลือสมุทรสาคร จำกัด โดยจัดสรรเงินทุนให้แห่งละ 10 ล้านบาท โดยทางสหกรณ์ฯ จะนำเงินดังกล่าวมาพัฒนากระบวนการผลิตและบรรจุภัณฑ์สินค้าเกลือทะเลให้มีคุณภาพมากขึ้น เพียงพอต่อความต้องการของตลาด โดยวางแผนจะจัดซื้อเครื่องโม่ เครื่องอบ เครื่องล้าง และโรงจัดเก็บเกลือ เพื่อพัฒนาเกลือสมุทรให้มีคุณภาพ พร้อมสำหรับการนำเข้าสู่โรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งหากทำสำเร็จก็สามารถแข่งขันในตลาดกับเกลือสินเธาว์ได้อย่างแน่นอน

สำหรับประโยชน์ของเกลือในภาคอุตสาหกรรม สามารถนำไปทำกระจก กระดาษ สบู่ ยาสีฟัน น้ำยาล้างตา ฟอกย้อม ส่วนในด้านการบริโภค ก็เอาไปทำกะปิ น้ำปลา และสินค้าอื่นๆ อีกมากมายหลายชนิด ซึ่งการแปรรูปจะช่วยเพิ่มมูลค่าของสินค้าและผลิตภัณฑ์ เมื่อเป็นนาเกลือแปลงใหญ่แล้ว ก็จะทำบันทึกข้อตกลงร่วมกับห้างร้านต่างๆ เพื่อกระจายสินค้าออกสู่ตลาดในประเทศและต่างประเทศต่อไป