ทสึกิจิ ตลาดค้าปลา ใหญ่สุดของโลก จะเหลือเพียงตำนาน

เขียนเรื่องนี้เพราะให้มีอันที่เขาจะต้องย้าย ตลาดทสึกิจิ (Tsukiji) ออกจากใจกลางโตเกียว ไปอยู่นอกเมือง ก่อนนี้อยู่ใจกลางเมืองเอามากๆ มากขนาดอยู่ห่างย่านกินซ่าไม่กี่ก้าวเลยทีเดียว ซึ่งก็แปลกไม่น้อยสำหรับญี่ปุ่นที่ที่ดินหายากและแพงอย่างกับเพชร

ไปตลาดทสึกิจิ ไม่ยาก นั่งรถไฟสาย Oedo Line ไปลงที่สถานี Tsukijishijo ออกทางออก A1 หรือนั่งรถไฟสาย Hibiya Line ไปลงที่สถานี Tsukiji จากนั้นเดินต่อ 5 นาที ตลาดจะใหญ่โตเห็นแต่ไกล

ฉันจำตลาดทสึกิจิได้ดี 2 อย่าง อย่างแรกคือ ได้เดินหากินปลาดิบอร่อยๆ สดๆ ได้รอบตลาด อย่างที่สองคือ ตลาดอยู่หน้าสำนักงานใหญ่ของอาซาฮีชิมบุน หนังสือพิมพ์หัวก้าวหน้าของญี่ปุ่น ที่ฉันมีอันได้แวะเวียนไปบ่อยๆ

ตลาดอยู่บนแม่น้ำสุมิดะ เรือขนถ่ายปลาส่วนใหญ่ก็เข้ามาทางแม่น้ำนี้ ปริมาณปลาและอาหารทะเลที่ส่งเข้ามาขายในตลาดนี้ ปีละหลายพันตัน เป็นตลาดปลาใหญ่ที่สุดในโลกมานมนาน สินค้าจากที่นี่ส่งไปขายทั่วโลก สินค้าหลักคือ ปลาทูน่า หรือ มากูโร่ เนื้อแดงๆ ที่ใครๆ ก็รู้ว่าอร่อยหนักหนา

ไม่ว่าจะส่วน อะคามิ คือแถวครีบที่มีไขมันแทรกน้อยและมีราคาถูกสุด หรือ ชูโตโระ เนื้อตรงส่วนของกลางท้องสีออกชมพู มีไขมันแทรกเล็กน้อย ไปจนถึง โอโตโระ ส่วนล่างของท้องปลา มีสีชมพูอ่อนๆ เพราะไขมันแทรกค่อนข้างเยอะ และเป็นส่วนที่แพงที่สุด

นอกจากความเก่าแก่และใหญ่โตแล้ว ทสึกิจิ มีชื่อเสียงเรื่องการซื้อขายโดยการประมูลเงียบ เขาจะซื้อขายปลาแก่พ่อค้าที่มาซื้อด้วยวิธีประมูล ทุกเช้ามืดปลาจากทุกสารทิศจะถูกนำมาค้าขายกันที่นี่ การประมูลจะเริ่มแต่ไก่โห่และให้เฉพาะพ่อค้าที่ลงทะเบียนกับตลาดเท่านั้นที่มีสิทธิ์เข้าประมูล เป็นการประมูลเงียบ เพราะใช้สัญญาณมือ ไม่มีเสียงสักแอะ  เขาประมูลกันอย่างตื่นเต้นเร้าใจ ดูจากมือที่ยกขึ้นลง งอนิ้ว รัวๆๆๆ ทำเป็นแบบนั้นแบบนี้อยู่ตลอด สนุกมาก พอประมูลได้เขาก็ลากเอาปลาออกไป แล้วลากล็อตใหม่เข้ามา

ปลาแต่ละตัวใหญ่กว่าเด็กอายุ 10 ขวบอีก และมีมากมายหลายปลา ที่มีมากสุดน่าจะเป็น ปลาทูน่า ญี่ปุ่นมีกองเรือประมงใหญ่มาก หาปลาไปทั่วโลก แถวอลาสก้าก็ไป แล้วแต่ละวันก็ส่งปลามาขายที่ทสึกิจิแห่งนี้ก่อนกระจายไปทั่วประเทศ หรือกระทั่งส่งออกไปทั่วโลก

ปลาที่นำมาประมูลก็เจ้าปลาทูน่าหรือมากูโร่เป็นส่วนใหญ่ ก่อนประมูลเขาจะอนุญาตให้ตรวจสอบคุณภาพของปลาด้วยการใช้ตะขอขูดส่วนหางของปลา หยิบเนื้อปลาขึ้นมาบี้ๆ เพื่อดูความสดใหม่ และปริมาณไขมัน หรือจะใช้ไฟฉายส่องที่เนื้อปลาก็ได้

ตลาดทสึกิจิ ตั้งที่ตรงนี้มาแต่ปี พ.ศ. 2475 ยาวนานเท่าระบอบประชาธิปไตยแบบไทยเลยทีเดียว แต่ตลาดปลาของโตเกียวนี่ย้อนหลังไปตั้งแต่สมัยเอโดะ คือเกือบ 200 ปีมาแล้ว แต่ตั้งอยู่ย่านนิฮอนบาชิ และอยู่อย่างนั้นมาเนิ่นนานจนเกิดแผ่นดินไหวใหญ่ในปี 2475 จึงต้องย้ายมาตั้งใหม่ที่นี่หลังจากตลาดเดิมพังพินาศ

และนี่เขากำลังจะย้ายตลาดส่งปลาไปยังตลาดปลาแห่งใหม่ ชื่อ “โทโยสุ” ตั้งอยู่บนเกาะโอไดบะ จะมีพิธีเปิดตลาดปลาแห่งใหม่กัน ในวันที่ 11 ตุลาคม 2018 ส่วนตลาดทสึกิจิ จะเปิดขายจนถึง วันที่ 6 ตุลาคม 2018 ก่อนจะถูกทุบทิ้ง เพื่อทำเป็นลานจอดรถรองรับการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก ในปี 2020 ที่จะจัดขึ้นในเมืองโตเกียว

 

ทุกอย่างต้องขยับขยายหลีกทางให้กับการพัฒนา อันนี้เข้าใจ ตลาดนัดสนามหลวงเราก็ย้าย ตลาดปากคลองตลาดเราก็ย้าย เราจึงไม่แปลกใจที่ ทสึกิจิ จะต้องย้ายบ้าง แต่ย้ายให้เขาเอาไปทำลานจอดรถนี่ มันก็น่าเศร้าใจอยู่หน่อยๆ ไหมล่ะคุณ