ที่มา	ผลิตภัณฑ์น่าซื้อ
ผู้เขียน	พัฒนา นรมาศ
เผยแพร่	วันพุธที่ 30 มกราคม พ.ศ.2562

เสียงสากกับครกกระทบกัน เฮ็ดหยังกินละป้า (ทำอะไร? กินละป้า) มีเสียงตอบกลับมาว่า เฮ็ดแจ่วบองไปขาย เหลือไว้กินกับปลานึ่งกับผักนึ่ง

แจ่วบอง หรือปลาร้าบอง เป็นน้ำพริกชนิดหนึ่งที่ชนชาวอีสานนิยมกินกันแพร่หลาย แจ่วบอง หรือปลาร้าบอง นอกจากจะเป็นน้ำพริกพื้นถิ่นเลิศรสคู่ครัวแล้ว ทุกวันนี้กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรก้าวหน้าชาวอีสานหลายกลุ่มได้พลิกวิกฤตเศรษฐกิจด้วยการร่วมมือร่วมใจกันผลิตแจ่วบองคุณภาพแล้วได้ใช้เครื่องหมาย อย. และได้รับการคัดเลือกให้เป็นสินค้าโอท็อป และเป็นผลิตภัณฑ์ขายดีที่ทำให้วิถีครอบครัวมีรายได้มีความมั่นคง

คุณกินนี่ เทตะรัตน์ ประธานกลุ่มแม่บ้านอ้อตลิ่งชัน เล่าให้ฟังว่า ประชาชนส่วนใหญ่ที่ตำบลสระขุด อำเภอชุมพลบุรี จังหวัดสุรินทร์ ทำนาเป็นอาชีพหลักปีละครั้ง เมื่อเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จแล้วดินยังมีความชื้นอยู่ก็หว่านพืชไร่ตระกูลถั่วลงปลูก เมื่อถึงช่วงระยะการออกดอกหรือหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ไถกลบเพื่อปรับสภาพดินให้มีความอุดมสมบูรณ์เป็นการลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยในการทำนาครั้งต่อไป

ในช่วงฤดูทำนานั้นจะมีกุ้งหรือปลาตัวเล็กตัวใหญ่ให้จับมาเป็นอาหาร กุ้งที่จับได้ก็นำไปขายหรือนำมาทำกุ้งจ่อมบ้าง ปลาใหญ่นำมาทำเป็นปลาแดดเดียว ปลาตัวเล็กตัวน้อยนำมาทำเป็นปลาร้าเพื่อถนอมเก็บไว้กินนานๆ หรือในช่วงสภาวะเศรษฐกิจรัดตัวก็นำออกขายทำให้มีรายได้เพิ่ม

นอกจากนี้ กลุ่มแม่บ้านอ้อตลิ่งชันก็ได้ทำแจ่วบองหรือปลาร้าบอง โดยการสนับสนุนจากสำนักงานเกษตรอำเภอชุมพลบุรี จึงเป็นทางเลือกให้สมาชิกได้ร่วมมือกันทำงาน ได้นำผลผลิตในท้องถิ่นมาใช้เป็นปัจจัยการผลิต ได้สืบทอดการทำน้ำพริกสูตรพื้นบ้านดั้งเดิมที่เป็นภูมิปัญญาพ่อแม่ปู่ย่าตายายให้คงอยู่สืบไป และได้แบ่งปันความอร่อย

การทำแจ่วบอง ตำรับน้ำพริกพื้นบ้านมีวิธีการทำอย่างง่าย ด้วยการนำพืชสมุนไพร ได้แก่ หอมแดง กระเทียม ตะไคร้ ข่า พริกแห้ง มาผสมผสานกันแล้วเติมแต่งรสด้วยเนื้อปลาร้าก็จะได้แจ่วบองรสชาติที่สุดแสนอร่อย

สูตรการทำแจ่วบอง สำหรับทำกินในครัวเรือน มีส่วนประกอบในการปรุงรสดังนี้ หอมแดง 3 ช้อนชา กระเทียม 3 ช้อนชา ตะไคร้ 1 ช้อนชา ข่าแก่ 1 ช้อนชา พริกใหญ่แห้ง 1-2 เม็ด จัดการคั่วให้สุก และเนื้อปลาร้าสับ 6-7 ช้อนชา ห่อใบตองปิ้งย่างให้สุก และจัดการทอดใบมะกรูดและพริกใหญ่แห้งให้กรอบเตรียมไว้

วิธีทำ นำหอมแดง กระเทียม ข่าแก่ ตะไคร้ และพริกใหญ่แห้ง ที่คั่วสุกแล้วใส่ในครกหินตำให้ละเอียด แล้วนำเนื้อปลาร้าสับที่สุกใส่ลงไปตำคลุกเคล้าให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกันจะทำให้ได้กลิ่นหอม เมื่อตักใส่ถ้วยนำใบมะกรูดและพริกใหญ่แห้งทอดกรอบใส่โรยหน้าก็ได้เติมเต็มความอร่อยที่เลิศรส

เมื่อตักใส่ภาชนะสะอาดนำไปไว้ในตู้เย็นจะเก็บได้นานเป็นเดือน หรือจัดใส่กระปุกปิดฝาสนิท ผนึกฉลากแสดงแหล่งผลิตนำออกขายเป็นรายได้เสริม ผลิตภัณฑ์แจ่วบองนี้ได้ผ่านการรับรองจาก อย. และได้รับการเลือกเป็นสินค้าโอท็อป ที่ทำให้มีรายได้พอเพียงต่อการยังชีพ
ยังมีอีกตำรับแจ่วบองหรือปลาร้าบองที่มีรสชาติแซ่บอร่อย เป็นผลงานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านโพนทอง ที่ได้ปรับเปลี่ยนวิถีจากทำกินในครัวเรือนมาทำเป็นผลิตภัณฑ์แจ่วบองคุณภาพในเชิงการค้าเพื่อเพิ่มรายได้ครัวเรือน

คุณสมพร บุญจิตร ประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านโพนทอง เล่าให้ฟังว่า ด้วยกระแสสภาวะเศรษฐกิจที่แปรปรวน ได้ส่งผลกระทบให้การทำไร่นาสวนด้านเดียว มีรายได้ไม่พอเพียงต่อการยังชีพ แม่บ้านเกษตรกรหลายคนจึงได้รวมกลุ่มมองหากิจกรรมใหม่ทำเป็นอาชีพเสริม ประกอบกับสำนักงานเกษตรอำเภอเมืองชัยภูมิ ได้มาส่งเสริมให้แม่บ้านเกษตรกรรวมกลุ่มทำกิจกรรมด้วยกัน ต่อมาจึงจัดตั้งเป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรโพนทอง พร้อมกับได้รับการสนับสนุนในด้านการจัดการผลิตแจ่วบองหรือปลาร้าบอง ด้านวิชาการหรือด้านการตลาด เพื่อการยกระดับรายได้

แจ่วบอง หรือปลาร้าบอง ตำรับของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านโพนทอง เป็นหนึ่งผลิตภัณฑ์ขายดี เป็นน้ำพริกพื้นบ้านที่ชาวอีสานนิยมจัดให้เป็นอาหารคู่ครัว เป็นอาหารที่มีโปรตีน ไขมัน ที่ให้คุณค่าทางโภชนาการสูง ที่ผลิตจากปลาร้าและพืชสมุนไพรของสมาชิก
ส่วนประกอบสำคัญที่ใช้ในการผลิต ได้แก่ หอมแดง 10% กระเทียม 10% ตะไคร้ 10% ใบมะกรูด 5% และพริกใหญ่แห้ง 5% เนื้อปลาร้าสับ 60% และตำรับนี้จะทำกินในครัวเรือนหรือทำขายก็ได้

วิธีทำ นำหอมแดง กระเทียม ตะไคร้ ใบมะกรูด และพริกใหญ่แห้งคั่วให้พอสุกใส่ในครกหินตำให้พอละเอียด จากนั้นใส่เนื้อปลาร้าสับที่ทำสุกแล้วใส่ลงไปตำคลุกเคล้าให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน ก็จะได้น้ำพริกกลิ่นหอมชวนให้ชิม ตักใส่กระปุกสะอาด นำใบมะกรูดและพริกใหญ่แห้งที่ทอดให้กรอบเตรียมไว้แล้วโรยหน้าลงไปเล็กน้อย ปิดฝาให้สนิท ผนึกฉลากแสดงแหล่งผลิตก็พร้อมนำไปวางขาย

ผลิตภัณฑ์แจ่วบองนี้ได้ผ่านการรับรองจาก อย. หรือสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ให้ใช้เครื่องหมาย อย.36-2-02157-2-0001 และได้รับการเลือกเป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์หรือโอท็อป ที่สนับสนุนการผลิตโดยสำนักงานเกษตรจังหวัดชัยภูมิ กรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์  กรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย

ตลาด ผลิตภัณฑ์แจ่วบองคุณภาพจะมีวางขายที่ศูนย์แสดงและจำหน่ายสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์หรือโอท็อป หรือที่หน่วยงานราชการนำไปจัดแสดงและขาย หรือที่กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านโพนทอง ผลิตภัณฑ์แจ่วบอง กระปุกเล็ก ราคา 50 บาท กระปุกใหญ่ ราคา 150 บาท ด้วยรสชาติแซ่บอร่อย ผู้บริโภคในเมืองจึงนิยมซื้อไปเป็นอาหารคู่ครัวหรือนำไปเป็นของฝาก และเป็นสินค้าขายดีที่ส่งผลให้แม่บ้านเกษตรกรมีรายได้และมั่นคงในการยังชีพ

เรื่องราว แจ่วบอง น้ำพริกพื้นบ้านรสแซ่บ ผลิตภัณฑ์ขายดี ที่เมืองช้าง เป็นอาชีพเสริมรายได้ของเกษตรกรก้าวหน้าที่เปลี่ยนวิถีสู่ความมั่นคง สอบถามเพิ่มได้ที่ คุณกินนี่ เทตะรัตน์ เลขที่ 8 หมู่ที่ 7 บ้านอ้อตลิ่งชัน ตำบลสระขุด อำเภอชุมพลบุรี จังหวัดสุรินทร์ โทร. (081) 913-7097 หรือ โทร. (090) 801-4790 หรือที่ คุณสมพร บุญจิตร เลขที่ 10/2 หมู่ที่ 2 ตำบลโพนทอง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ โทร. (087) 655-6591 ก็ได้ครับ