ที่มา	ไม้ดอกไม้ประดับ
ผู้เขียน	ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 10 กันยายน พ.ศ.2565

มะพร้าว เป็นพืชไม้ผลมหัศจรรย์ที่ให้ประโยชน์อเนกอนันต์ ตั้งแต่เรื่องอาหารการกินคาว-หวาน, เครื่องดื่ม, งานหัตถกรรม หรือแม้แต่อาหารสัตว์ เรียกได้ว่าครอบคลุมวิถีชีวิตของคนไทยมายาวนาน

ความจริงมะพร้าวเป็นพืชสกุลเดียวกับปาล์ม ซึ่งปาล์มมีทั้งแบบกินผลและประดับ ดังนั้น มะพร้าวก็สามารถนำมาเป็นประดับได้เช่นกัน มักนำไปตกแต่งตามสวนหย่อมที่ต้องใช้พื้นที่เพื่อเอื้อต่อการเจริญเติบโตของทางใบ

ไม่กี่ปีมานี้มะพร้าวถูกนำมาทำเป็นบอนไซตามอย่างประเทศอินโดนีเซียต้นแบบ หากดูจากผลงานที่ทำกันโดยคนจำนวนหนึ่ง ซึ่งภายหลังรวมตัวกันจัดตั้งเป็นกลุ่มบอนไซมะพร้าว พบว่าลักษณะบอนไซมะพร้าวคือการย่อส่วนต้นมะพร้าวให้มีขนาดเล็ก ถูกเลี้ยงและดูแลในภาชนะเล็ก-ใหญ่ตามความชอบ มีรูปร่างเป็นมะพร้าวแคระ

เสน่ห์ หรือจุดเด่นของบอนไซมะพร้าวมีหลายแห่ง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการวางเส้นรากบนกะลา การตกแต่งกะลาด้วยน้ำยาเคลือบเงา หรือสี การวางทรงต้น การตัดแต่งใบ หรือแม้แต่การประดับตกแต่งรอบโคนต้นด้วยวัสดุต่างๆ

การทำบอนไซมะพร้าว ง่ายและใช้เวลาน้อยกว่าบอนไซทั่วไป สามารถหาความรู้ได้ทางเน็ต มีขนาดเล็กเคลื่อนย้ายสะดวกจึงเหมาะใช้ประดับตกแต่งภายในบริเวณบ้าน อีกทั้งลูกมะพร้าวในบ้านเราหาได้ไม่ยาก มีราคาถูก มีต้นทุนต่ำ สามารถทำเล่นเป็นงานอดิเรก หรือถ้าชำนาญมากขึ้นใส่ความคิดสร้างสรรค์เข้าไปเกิดความโดดเด่นทำเป็นรายได้เสริมขายในราคาเป็นหลักพัน ถึงตอนนี้บอนไซมะพร้าว จึงเป็นที่นิยมแพร่หลายในกลุ่มผู้รักต้นไม้ตกแต่ง

“I LOVE BONSAI” เป็นชื่อเพจที่ทำบอนไซมะพร้าวขาย แต่ไม่ได้คิดจะขายอย่างเดียว ยังทำคลิปแนะนำวิธีสร้างและทำบอนไซมะพร้าวให้กับผู้ที่สนใจจะทำเองเพื่อเป็นงานอดิเรกหรือหารายได้เสริมอีกด้วย

คุณวันวิสา เทพตาแสง หรือ คุณโตโน่ เจ้าของเพจ “I LOVE BONSAI” เรียนจบจากเทคนิคชัยภูมิ ปวส.ด้านอิเล็กทรอนิกส์ ปัจจุบัน ทำงานด้านไอทีกับบริษัทเอกชน เป็นผู้ที่ชื่นชอบไม้ประดับ และหนึ่งในนั้นคือการทำบอนไซ ซึ่งหาความรู้พร้อมฝึกฝนทำจนสำเร็จ

กระทั่งเมื่อ 2 ปีที่ผ่านมา บอนไซมะพร้าว เข้ามาในบ้านเราแล้วเห็นว่าเป็นสิ่งแปลก สวยงาม เหมาะกับเป็นไม้ประดับตกแต่ง จึงใช้ความรู้เรื่องบอนไซทำออกมาขาย แล้วยังมองอีกว่าทำไม่ยาก เป็นการลงทุนไม่มาก ลูกมะพร้าวหาได้ง่าย คุณโตโน่ จึงทำเป็นคลิปเผยแพร่ถ่ายทอดในช่องยูทูป ชื่อ TONO CHANALขึ้น เผื่อมีใครสนใจทำเป็นไม้ประดับตกแต่งหรือทำขาย

บอนไซมะพร้าว ทำง่าย ลงทุนน้อย

คุณโตโน่ บอกถึงวิธีทำบอนไซมะพร้าว ว่า บ้านเราหามะพร้าวได้ง่าย ราคาถูก สามารถใช้ได้ทุกพันธุ์ ขึ้นอยู่กับผู้ทำว่าต้องการทรงรูปแบบใด ใช้ลูกมะพร้าวที่เพิ่งแตกยอดอ่อนขึ้นยาวสัก 3 นิ้ว หรือบางทีอาจใช้ลูกมะพร้าวที่ตกจากต้นแล้วเริ่มมีใบก็ได้ ควรเลือกความยาวใบ ประมาณ 20-30 เซนติเมตร หลังจากนั้นผ่าเปลือกออกให้เหลือลูกข้างใน นำไปปลูกต่อเพื่อสร้างราก ซึ่งมี 2 แบบ คือปลูกในดิน หรือปลูกในน้ำ

หัวใจสำคัญของบอนไซมะพร้าว คือ ต้องหมั่นกรีดยอดใบเพื่อคุมทรง กับกรีดเยื่อรอบโคนเพื่อควบคุมทรง เนื่องจากไม่ต้องการให้ลำต้นสูง ต้องการให้อวบ โดยเลี้ยงจนแตกยอดแล้วหมั่นกรีดบริเวณเยื่อเจริญสีน้ำตาลที่หุ้มยอดมะพร้าวทุกสัปดาห์เพื่อให้ปลายยอดม้วนลง เพราะบังคับไม่ให้ยอดเจริญเติบโตมาก ต้องการคุมทรงต้น และต้องการเลี้ยงลำต้นให้อวบใหญ่

“หลังจากผ่านการกรีดเยื่อหุ้มยอดเป็นเวลา 1 ปี จะเริ่มเห็นฟอร์มทรงต้นได้ชัดเจน คือจะมีความสูงประมาณ 1 คืบ อีกทั้งความสูงของใบยังมีสัดส่วนที่พอดีกับลำต้น ฉะนั้นหลักการและวิธีไม่มีอะไรมากเพียงหมั่นคอยกรีดยอดอยู่สม่ำเสมอเพื่อต้องการคุมฟอร์มลำต้นให้มีขนาดและความสูงที่ต้องการ”

ระหว่างขั้นตอนการทำบอนไซมะพร้าว ควรเปลี่ยนดินปลูกปีละครั้ง ใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ หรือใส่ปุ๋ยละลายช้าลงในดินแทนคุณสมบัติดินปลูกต้องโปร่ง น้ำไหลผ่านสะดวก จะใช้ดินทั่วไปก็ได้ แต่ควรผสมขุยมะพร้าวกับใบก้ามปูด้วย

ภาชนะปลูกในช่วงแรกอาจใช้กระถางทั่วไปที่มีรูน้อย เพราะไม่ต้องการให้รากแทงขดเป็นวงตามรู มิเช่นนั้นจะต้องตัดรากที่ขดทิ้งทำให้ต้นขาดความสมบูรณ์เวลาเปลี่ยนกระถางใบใหม่ จนเมื่อได้ทรงต้นที่สมบูรณ์ตามต้องการจึงย้ายลงกระถางโชว์ ซึ่งเป็นกระถางแบบไหนก็ได้ตามที่ชื่นชอบ แต่ถ้าให้ดีควรเป็นกระถางดินเผาเพราะมีคุณสมบัติเก็บความชื้นได้ดี

คุณโตโน่ ย้ำว่า ไม่ว่าจะเป็นการสร้างรากแบบใด ระหว่างเลี้ยงต้องหมั่นกรีดเยื่อหุ้มต้นเพื่อรักษาทรงต้นไว้ให้มีความสวยงาม รวมถึงต้องหมั่นกรีดใบเพื่อจัดทรงใบให้สวยงามด้วย ทั้งนี้ หากปล่อยไว้จะทำให้ยอดและใบสูงขึ้นจะเสียรูปทรงแล้วต้องมาเสียเวลาคอยปรับแต่งใหม่อีก

บอนไซมะพร้าว เป็นไม้ประดับแนวใหม่ที่ยังไม่เผยแพร่มากนัก มีจุดเด่นตรงที่มีความแปลกที่นำมะพร้าวมาทำให้มีขนาดเล็ก หรือบางคนอาจมองไปที่ความสวยงามของกะลา เพราะตกแต่งสีสันสวยงาม หรือบางคนอาจชอบความสวยงามของรากที่เดินเส้นรอบกะลา ลูกค้าที่ซื้อมักนำไปประดับตามบ้านพักหรือสำนักงาน เนื่องจากมองว่าเป็นสิ่งใหม่ แปลก ทั้งนี้ การเลี้ยงบอนไซมะพร้าวให้มีขนาดและรูปทรงขึ้นอยู่กับความชอบของผู้ทำ

การทำบอนไซมะพร้าวลงทุนเล็กน้อย มีอุปกรณ์เพียงมีดกรีด กระดาษทราย หรือเครื่องขัด สีสเปรย์ กระถาง และดิน ระยะเวลาเร็วหรือช้าขึ้นอยู่กับทรง แต่เมื่อทำเสร็จนำไปขายได้เป็นหลักพันบาท หากเติมไอเดียแปลกๆ เข้าไปอาจมีมูลค่าสูงขึ้นไปอีก

สำหรับการกำหนดราคาขายบอนไซมะพร้าวของคุณโตโน่ กำหนดไว้ไม่เกินต้นละ 1,500 บาท ยกเว้นถ้าต้นไหนสวยมากอาจเลยไปถึง 2,000 บาท ต้นบอนไซมะพร้าวของคุณโตโน่ ขายได้ตลอดเวลาและบางคราวไม่พอขายด้วยซ้ำ

ยังทำบอนไซทั่วไปขาย

สำหรับการเพาะเลี้ยงบอนไซทั่วไป ถือเป็นไม้ประดับที่คุณโตโน่เริ่มทำมาก่อน แล้วยังทำขายอยู่ พร้อมให้รายละเอียดว่าส่วนมากใช้ต้นไม้พันธุ์เชอร์รี่แคระ เพรมน่าไต้หวัน มะขาม มะขามเทศ มะเฟือง หรือจะเป็นจามจุรีก็ได้

การทำบอนไซทั่วไปอาจเริ่มจากไปขุดไม้ดังกล่าวที่มีขนาดเล็ก หรือใช้วิธีเพาะเมล็ด แต่การเพาะเมล็ดแม้จะมีข้อดีเรื่องความแข็งแรง ทนทาน แต่มีข้อเสียตรงต้องใช้เวลานานหลายปีกว่าจะเริ่ม จากนั้นเลี้ยงต้นให้ได้ขนาด ซึ่งโดยมากมักใช้ลำต้นขนาดเท่าลำแขน คิดวางทรงต้นว่าต้องการแบบไหน แล้วจึงเริ่มลงมือตัดส่วนบนออกให้สั้นเกือบถึงโคน ระยะความยาวประมาณ 1 คืบ แล้วจึงเริ่มเลี้ยงกิ่งกับลำต้นไปทีละส่วน เลี้ยงไปจนจบยอดตามที่วางทรงไว้ ควรใช้ดินร่วนโปร่ง เป็นดินก้ามปูจะดีมาก

ทั้งนี้ บอนไซมีหลายรูปทรง ไม่ว่าจะเป็นทรงหลังคา ทรงต้น ทรงพุ่ม และไม่ว่าจะเป็นทรงใดล้วนถือว่าเป็นงานที่ละเอียด ประณีต ทั้งยังต้องใช้เวลาและความอดทนเป็นที่ตั้ง กว่าการเลี้ยงกิ่ง ใบ ยอด และทรงต้นจะประสบผลตามที่ต้องการ รูปทรงบอนไซที่ได้รับความนิยมคือทรงต้น อย่างไรก็ตาม ระยะหลังตลาดบอนไซมักนิยมทรงดัดเข้ามาสร้างสีสันเพิ่มมูลค่าอีก

ช่วงเริ่มต้นอาจยังไม่จำเป็นต้องใส่กระถางโชว์ อาจเลี้ยงในดินก่อนเพื่อให้กิ่ง ก้าน ใบ แตกเพื่อให้ได้ครบตามรายละเอียดลักษณะของบอนไซ ประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ แล้วค่อยขุดย้ายไปใส่กระถางโชว์แล้วเก็บรายละเอียดที่เหลือจนทรงต้นมีรูปร่างสมบูรณ์ครบ

ราคาขายบอนไซทั่วไปสูงหรือต่ำขึ้นอยู่กับขนาดและความสวยงามของทรงต้น ขนาดมีตั้งแต่เล็ก กลาง ใหญ่ ขึ้นอยู่กับว่าสวนไหนจะเพาะเลี้ยง บางแห่งเลือกทำเฉพาะบางขนาด และบางแห่งทำทุกขนาด สำหรับคุณโตโน่ เลือกเพาะเลี้ยงขนาดกลาง

“ที่ผ่านมาลูกค้ามักเป็นวัยเกษียณจำนวนหลายท่าน สนใจเรื่องการทำบอนไซมะพร้าวกันมาก เมื่อสอบถามพบว่าซื้อไปเลี้ยงเป็นงานอดิเรก เพราะบอนไซมะพร้าวทำง่าย ถ้ามีเวลาทำเองดีกว่า ทำไม่ยากลูกมะพร้าวหาได้ง่าย ลงทุนน้อย สร้างความเพลิดเพลิน ช่วยให้ผู้เลี้ยงไม่เครียด ขณะเดียวกันถ้ามีความพร้อมท่านสามารถทำจริงจังเพื่อสร้างรายได้ด้วย” คุณโตโน่ กล่าว

ท่านที่สนใจสามารถติดตามวิธีทำบอนไซมะพร้าว ผ่านเพจ I LOVE BONSAI เพื่อให้เข้าใจอย่างละเอียด หรือสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ คุณโตโน่ โทรศัพท์ (095) 471-3920 ยูทูป : TONO CHANAL

….

พิเศษ! สมัครสมาชิกนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านรายปี (24 ฉบับ) ลดราคาทันที 15% พร้อมแถมฟรีอีก1เดือน สมัครได้ตั้งแต่วันนี้ – 31 ธ.ค. 63 เท่านั้น! คลิกดูรายละเอียดที่นี่ 

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อวันพฤหัสบดี ที่ 3 ธันวาคม พ.ศ.2563