ส้มโอนครชัยศรี วันนี้ยังมีอยู่ แต่ของแท้หายากสักหน่อย…ต้องรอ

ส้มโอ ของจังหวัดนครปฐม ปลูกในหลายอำเภอ คือ อำเภอเมืองนครปฐม สามพราน พุทธมณฑล นครชัยศรี แต่คนทั่วไปจะรู้จักส้มโอของจังหวัดนครปฐม ในนาม “ส้มโอนครชัยศรี” ทั้งนี้ เป็นเพราะเมื่อก่อนการปกครองส่วนท้องถิ่นบริเวณนี้ มีมณฑลนครชัยศรี ชาวบ้านปลูกส้มโอกระจายในหลายพื้นที่ หลังๆ นครชัยศรีมีฐานะเป็นอำเภอ ผู้คนก็ยังติดใจและฝังใจกับส้มโอนครชัยศรีอยู่ ทั้งๆ ที่พื้นที่ปลูกส้มโอเลิศรส กระจายไปหลายอำเภอ

เป็นที่ยอมรับกันว่า ที่ราบลุ่มดินตะกอน อย่าง กรุงเทพฯ นนทบุรี ปทุมธานี นครปฐม สมุทรสาคร สมุทรสงคราม ผืนดินเกิดจากการทับถมมานาน เนื้อดินมีคุณสมบัติพิเศษ ปลูกผลไม้ได้คุณภาพเยี่ยม ตัวอย่าง ทุเรียนจังหวัดนนทบุรี พืชอื่นๆ ก็อร่อยอย่างมีนัยยะ เช่น กล้วย มะพร้าว ส้มโอ

พื้นที่จังหวัดนนทบุรี อยู่ใกล้กรุงเทพฯ แหล่งเกษตรจึงลดน้อยถอยลงตามลำดับ

จังหวัดนครปฐม ถึงแม้อยู่ติดกรุงเทพฯ แต่การรุกคืบทางด้านวัตถุไม่รวดเร็วนัก ดังนั้น จึงมีงานเกษตรหลากหลาย

พืชหนึ่งที่สร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัด อย่าง ส้มโอ ก็ยังมีปลูกกันอยู่ ถึงแม้จะล้มตายลงเป็นจำนวนมากเมื่อครั้งน้ำท่วมใหญ่ปลายปี 2554

แรกเริ่มเดิมที ส้มโอนครปฐมปลูกกันหลายพันธุ์ ตั้งแต่ ขาวแป้น ขวาพวง ทองดี และขาวน้ำผึ้ง มาระยะหลังๆ พฤติกรรมของผู้บริโภคเป็นตัวกำหนดพันธุ์พืช ส้มโอขาวแป้น ขาวพวง เริ่มหายไป ทองดียังอยู่ แต่ที่ฮิตมากๆ คือ ขาวน้ำผึ้ง

ส้มโอขาวน้ำผึ้ง มีรูปทรงของผลค่อนข้างกลม ไม่มีจุกที่หัวผล หากดูแลรักษาดีจะมีผลขนาดใหญ่ ผลโตเต็มที่น้ำหนักเฉลี่ย 1.8-2.5 กิโลกรัม ต่อมน้ำมันที่ผิวผลสีเขียวเข้ม ใน 1 ผล มีเนื้อ 12 กลีบ แกะเนื้อออกจากเยื่อหุ้มกลีบได้ง่าย เนื้อสีขาวอมเหลืองคล้ายสีของน้ำผึ้ง มีน้ำในเนื้อมาก แต่ไม่แฉะ ความหวานวัดได้ ประมาณ 8-10 องศาบริกซ์

img_8222

วิธีดูว่า ส้มโอผลไหนเป็นของนครชัยศรี และของที่อื่นนั้นดูยาก

ก่อนปี 2554 มีผลผลิตส้มโอขาวน้ำผึ้งของนครปฐม จำหน่ายอยู่ไม่น้อยตามริมถนนสายปิ่นเกล้า-นครชัยศรี ริมถนนเพชรเกษม รวมทั้งตลาดในอำเภอนครชัยศรี

หลังจากน้ำท่วม สวนส้มโอหายวับไปกับสายน้ำ แต่เกษตรกรก็ใจสู้ หวนกลับมาปลูกกันใหม่ พื้นที่มีอยู่ประมาณ 4,000-5,000 ไร่ ส่วนใหญ่ปลูกในอำเภอสามพราน รองลงมาคือนครชัยศรีและพุทธมณฑล

เกษตรกรผู้ปลูกและจำหน่ายส้มโอในจังหวัดนครปฐมรายหนึ่งบอกว่า ก่อนน้ำท่วม ผลผลิตส้มโอผลหนึ่งจำหน่ายในราคา 50 บาท แต่หลังจากน้ำท่วม ราคาจำหน่าย ผลละ 100-120 บาท

ผ่านน้ำท่วมมาเข้าปีที่ 5 เกษตรกรผู้ปลูกส้มโอบอกว่า ผลผลิตที่เกษตรกรเก็บเกี่ยวได้จากพื้นที่ทั้งหมดมีราว 10 เปอร์เซ็นต์ เท่านั้น ดังนั้น ที่เห็นกันอยู่ตามริมถนน เป็นส้มโอมาจากอำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี มาจากจังหวัดพิจิตร จังหวัดปราจีนบุรี

ผู้ซื้อต้องเข้าใจ เพราะราคาก็ไม่ได้สูงมากนัก

อาจจะมีคำถามว่า แล้วผลผลิตส้มโอขาวน้ำผึ้งแท้ ของนครชัยศรีไปไหน เกษตรกรผู้ปลูกและจำหน่ายส้มโอบอกว่า ส่วนใหญ่ขายตรง และมีการจับจอง คล้ายๆ ทุเรียนเมืองนนท์เมื่อหลายปีก่อน

มีไม่น้อย มีการจองผลผลิตเพื่อเป็นของฝาก

เรื่องของการติดป้ายขายผลผลิต ที่ไม่ตรงจากความเป็นจริงมีให้เห็นหลายที่หลายแห่งด้วยกัน อย่างช่วงหน้าหนาว ที่ตลาดพระราม 5 มีส้มขึ้นป้ายขายราคาสูงมาก ว่า “ส้มภูเรือ” ทั้งๆ ที่ความเป็นจริง ทีมงานเทคโนโลยีชาวบ้าน ไปเสาะหาแหล่งท่องเที่ยวทางการเกษตร ที่ภูเรือ ไม่เหลือสวนส้มสายน้ำผึ้งหรือโชกุนแม้แต่สวนเดียว ใกล้ตลาดพระราม 5 อีกเช่นกัน ปลายเดือนสิงหาคม 2559 ทุเรียนภาคตะวันออกหมดแล้ว มีรถจากใต้ขนทุเรียนไปขายที่จันทบุรี แต่ใกล้ตลาดพระราม 5 มีรถขายทุเรียน ติดป้ายว่า ทุเรียนระยอง ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ยังไม่ได้รับความสนใจเท่าที่ควร ไม่ว่าจะเป็นส้มโอ ส้มสายน้ำผึ้ง ทุเรียน และผลไม้อื่นๆ

กลับมาที่ ส้มโอขาวน้ำผึ้งนครชัยศรี และอำเภอใกล้เคียง จัดเป็นผลไม้ที่มีคุณภาพ รสชาติดี เนื่องจากปลูกในพื้นที่ดินตะกอนทับถม มีโพแทสเซียมสูง แต่ผลผลิตมีออกมายังไม่มาก ในช่วงนี้ ของแท้อาจจะหายากสักหน่อย ใครอยากลิ้มลองของจริงต้องรอไปอีกนานพอสมควร ได้ข่าวว่า ทางจังหวัดจะสร้างสถานที่จำหน่ายอย่างจริงจัง เหมือนกับทางส้มโอขาวแตงกวาชัยนาท ก็ต้องติดตามกันต่อไป

เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2559