เกษตรกรผลงานเด่น เดินตามรอยพ่อ ปลูกข้าว 40 ไร่ แบ่งผลิตเมล็ดพันธุ์เอง 1 ไร่ ใช้ชีวิตอย่างสบาย

คุณขวัญชัย รักษาพันธุ์ อยู่บ้านเลขที่ 85 หมู่ที่ 2 ตำบลเทพราช อำเภอบ้านโพธิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา

หลังจากสำเร็จการศึกษาจากภาควิชาปฐพีวิทยา คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2512 คุณขวัญชัย  ตั้งใจเดินทางไปศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ เพื่อเรียนรู้เพิ่มเติมเรื่องดิน สินทรัพย์สำคัญต่ออาชีพเกษตรกรรม แต่สุขภาพไม่เอื้ออำนวย จึงสมัครเข้าร่วมหลักสูตรบัณฑิตอาสาสมัครมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ทำงานด้านเกษตรกรรมร่วมกับงานพัฒนาชุมชน หลังจบหลักสูตรในปี พ.ศ. 2515 ก็เริ่มต้นเข้าทำงานที่สถานีวิจัยสิทธิพรกฤดากร สถาบันค้นคว้าและพัฒนาระบบนิเวศเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

หลังจากทำงานสั่งสมประสบการณ์ทางเกษตร ได้ 2 ปี จึงลาออก ตั้งใจนำความรู้และประสบการณ์มาพลิกฟื้นผืนนาเดิมที่บ้าน พอลงมือทำนาจริงกลับได้ผลผลิตข้าวเพียง 7 เกวียน เพราะปัญหาเพลี้ยกระโดดและโรคขอบใบแห้งระบาดอย่างหนัก จึงตั้งใจสู้ ต้องเอาชนะเพลี้ยกระโดดให้ได้ ใช้เวลาเกือบ 10 ปี กับการเรียนรู้หาวิธีกำจัดเพลี้ยกระโดดและโรคขอบใบแห้ง จึงพบว่าใช้ยาฉีดวัณโรค (สเตร็บโตไทซิน) 5 มิลลิกรัม ผสมน้ำ 200 ลิตร ฉีดพ่นในพื้นที่ 1 ไร่ สามารถกำจัดเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลได้สำเร็จ หลังจากนั้น ได้ศึกษาเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันและการทำการเกษตร โดยเห็นว่าเป็นทางรอดของประเทศไทย

คุณขวัญชัย ได้ดำเนินกิจกรรมการเกษตรโดยมีความโดดเด่นเรื่อง การปลูกข้าวอินทรีย์ โดยใช้กระบวนการจัดการเรื่องข้าว คือ ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวเอง คุณขวัญชัยมีพื้นที่ปลูกข้าวทั้งหมด 40 ไร่ แต่จะต้องแบ่งพื้นที่สำหรับผลิตเมล็ดพันธุ์ 1 ไร่ โดยทำการตกกล้าข้าวพันธุ์ก่อนวันหว่านข้าวปลูก 5 วัน เพื่อให้เกี่ยวทั้งข้าวพันธุ์และข้าวปลูกได้ในวันเดียวกัน ดำนาด้วยกล้าต้นเดียว คัดทิ้งกอข้าวที่ออกรวงก่อนและหลังกำหนดของพันธุ์นั้น เลือกสีรวง สีใต้ใบ บนใบเหมือนกันทั้งต้น ปลูกข้าวครบ 3 ฤดูปลูกควรเปลี่ยนพันธุ์ข้าวใหม่

เขามีวิธีคัดเมล็ดพันธุ์ข้าวลีบออก โดยใช้โอ่งน้ำ ใส่น้ำในโอ่ง 3-4 ของโอ่ง ผสมกับเกลือให้น้ำมีความเข้มข้นพอที่ไข่ไก่สดลอยได้ จึงแช่เมล็ดข้าวพันธุ์ในน้ำเกลือ คัดเมล็ดข้าวที่ลอย ซึ่งจะเป็นเมล็ดลีบและเป็นเมล็ดท้องปลาซิวออก ก่อนหว่านให้แช่เมล็ดข้าวในน้ำ 1 คืน เก็บเกี่ยวในระยะพลับพลึง เพื่อลดปริมาณข้าวร่วง ขายข้าวเปลือกแห้งแทนการขายข้าวเปลือกสด การทำข้าวแห้งนั้น ทุกๆ ความชื้นที่ลดลง 1 เปอร์เซ็นต์ น้ำหนักข้าวลดลงเพียง 12 กิโลกรัม ต่อ 1 ตัน

นอกเหนือจากองค์ความรู้ด้านการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวแล้ว นายขวัญชัยยังสามารถประยุกต์ประสบการณ์เป็นเทคโนโลยีการเกษตรหลายแขนง เช่น การปลูกข้าวปลอดสารพิษ การผลิตน้ำหมักชีวภาพจากฟางข้าว และน้ำหมักจากหญ้า ทั้งหญ้าขน หญ้าไมยราบ และหญ้าดอกขาว ซึ่งให้ธาตุอาหารพืชแตกต่างกันไป ด้านการเลี้ยงปลา ผลิตอาหารปลา และเคล็ดลับการเลี้ยงปลาให้มีขนาดเท่ากัน

คุณขวัญชัย ได้ดำเนินชีวิตและประกอบอาชีพตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกัน โดยเฉพาะใช้หลัก ความพอประมาณ เกษตรกรท่านนี้ยึดหลักพึ่งพาตนเอง 5 ด้าน คือ ด้านทรัพยากร ด้านการผลิต ด้านเทคโนโลยี ด้านสังคม อะไรที่ทำได้ก็ทำ ไม่ต้องซื้อ เช่น การทำปุ๋ยจากเศษพืชมูลสัตว์ การทำสมุนไพรไล่แมลง การทำอาหารสัตว์เอง การทำกิจกรรม ต้องดูศักยภาพของตนเอง ทำแล้วจะไม่ต้องให้ใครเดือดร้อน ตลอดจนจะต้องศึกษาหาความรู้ในเรื่องที่ต้องทำ มีความรอบคอบ ระมัดระวัง เอาใจใส่ และต้องมีความมานะอดทน มีคุณธรรม จริยธรรม ในการทำจึงจะประสบผลสำเร็จ

พูดคุยแลกเปลี่ยนกับคุณขวัญชัยได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 085-2793193

ในงาน “มหัศจรรย์พันธุ์ข้าวมงคล พืชผลของพ่อ”ระหว่างวันที่ 24-27 พฤศจิกายน 2559 ที่เอ็มซีซีฮอลล์ เดอะมอลล์บางกะปิ คุณขวัญชัย ได้รับคัดเลือกให้เป็นเกษตรกรตามรอยพ่อ ผู้มีผลงานดีเด่น ได้รับโล่รางวัล ในวันที่ 25 พฤศจิกายน คุณขวัญชัยจะเล่าประสบการณ์ช่วงบ่าย ผู้สนใจอย่าลืมอย่าพลาด อย่าละโอกาสอันดีงาม ไปฟังและแลกเปลี่ยนกับเกษตรกรท่านนี้ได้