ที่มา	เทคโนโลยีการเกษตร
ผู้เขียน	ทะนุพงศ์ กุสุมา ณ อยุธยา
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 25 ตุลาคม พ.ศ.2561

นอกจากยางพาราที่ทำให้เกิดรายได้ของอำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬแล้ว การผลิตกล้ายางที่มีคุณภาพยังเป็นอาชีพสำคัญอีกอย่างที่สร้างรายได้ให้กับชาวบ้านไม่น้อย ทั้งนี้เพราะนอกจากผลิตขายในพื้นที่ของอำเภอแล้ว ยังผลิตขายส่งให้กับต่างอำเภอ อีกทั้งยังจำหน่ายในจังหวัดอื่นอีกด้วย

สำนักงานเกษตรอำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ ให้การสนับสนุนการผลิตกล้ายางแก่ชาวบ้าน ให้ข้อมูลว่า ในพื้นที่หมู่บ้านกำแวงถือเป็นแหล่งผลิตกล้ายางที่ได้คุณภาพ และมาตรฐานจากกรมวิชาการเกษตร เพราะผ่านกระบวนการและวิธีตามขั้นตอนที่ถูกต้องตามหลักวิชาการทำให้ได้กล้าที่ให้ผลผลิตยางได้ดีเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่ ดังนั้น จึงชักชวนชาวบ้านที่สนใจในการเรียนรู้เรื่องการปลูกยางและการทำต้นกล้ามารวมตัวกันเพื่อผลิตต้นกล้าจำหน่าย แล้วกำหนดชื่อว่า “กลุ่มผลิตกล้ายางบ้านกำแวง”

เมื่อเห็นว่าภาคอีสานสามารถปลูกยางได้จึงชักชวนชาวบ้านที่สนใจมาปลูก พอชาวบ้านขาดแคลนพันธุ์ก็ต้องดิ้นรนหาพันธุ์มาให้ปลูก ครั้นปลูกกันมากขึ้น ชาวบ้านบอกว่าไม่ต้องไปหาพันธุ์ที่แหล่งอื่นอีกแล้ว ชวนกันมาทำพันธุ์ขายเองดีกว่า ทำครั้งแรกจุดประสงค์เพื่อให้แก่ชาวบ้านในท้องถิ่นมีพันธุ์ปลูก ต่อมามีการขยายผลออกไปด้วยการทำแล้วขาย

มีชาวบ้านไม่น้อยที่ให้ความสนใจเรื่องการปลูกยางถึงแม้พวกเขาเหล่านั้นจะขาดความรู้ความเข้าใจวิธีการปลูกหรือการเจริญเติบโตของต้นยางมาก่อนก็ตาม แต่ด้วยความตั้งใจจริง ใส่ใจ และสนใจ รวมไปถึงความอดทนในการเพียรพยายามเรียนรู้จนทำให้ในที่สุดหลายคนประสบความสำเร็จสามารถทำได้เอง

เริ่มทำกล้าเมื่อปี 2526 ตอนนั้นเป็นผู้บุกเบิกด้วยการส่งเสริมให้ชาวบ้านทำเพื่อสร้างรายได้ เป็นการสอนให้ติดตา สอนการชำ จากนั้นไม่นานหลายคนที่เรียนรู้มีความตั้งใจ ฝึกทำกันซ้ำไปมาหลายครั้ง ผิดบ้างถูกบ้าง จนเกิดความชำนาญและเก่งจนสามารถทำได้ด้วยตัวเอง

สำหรับขั้นตอนในการเพาะกล้ายางนั้น เจ้าหน้าที่พนักงานการเกษตรฯ อธิบายว่า ตอนแรกจะต้องตกแต่งรากก่อน ความยาวของรากช่วงที่ตัดแต่งให้วัดจากรอยดินเดิม ประมาณ 20 เซนติเมตร หรือราวหนึ่งคืบ แล้วตัดแต่งรากฝอยออกให้หมด แล้วจึงนำไปเสียบในน้ำให้รอยสีเขียวห่างจากปากถุงสัก 1 นิ้ว แล้วจึงเติมดินให้เต็ม

การเพาะต้นกล้ายางของกลุ่มผลิตกล้ายางบ้านกำแวงอาจมีวิธีแตกต่างจากที่อื่นเพราะโดยปกติการเพาะต้นกล้าที่ทำกันทั่วไปจะรดน้ำในถุงดำที่มีดินบรรจุอยู่แล้วจึงเสียบกิ่ง แต่วิธีของกลุ่มกลับใช้วิธีเสียบในน้ำที่มีดินเหนียวล้วนเป็นวัสดุอยู่ในถุงดำเพื่อให้ต้นยางมีคุณภาพและไม่ตาย เพราะคุณสมบัติที่ดีของดินเหนียวจะสร้างความแน่นทำให้ต้นไม่อ่อนไหวสั่นคลอน

ซึ่งวิธีนี้ถือเป็นข้อดีเพราะมีส่วนช่วยทำให้ระบบรากเจริญงอกงามอย่างต่อเนื่องโดยไม่เสียหายหากเกิดการสะเทือน อีกทั้งลดความเสี่ยงต่อการตายระหว่างการขนย้ายอีกด้วย จึงมีโอกาสรอดมากกว่าตาย เมื่อถึงเวลาจะปลูกลงดินให้กรีดถุงออก จะพบว่าดินและรากยึดติดกันอย่างแน่น

ที่อื่นทำตามหลักวิชาการคือ รดน้ำก่อนแล้วจึงเสียบกิ่งลงถุง ถ้าถามว่าต่างกันอย่างไร ข้อดีของแบบเดิมคือ ต้นจะสวยเมื่อโตขึ้น เพราะอากาศในดินมีการระบายได้และรากงอกเร็วกว่า แต่ข้อเสียคือ มีโอกาสตายมากในระหว่างเคลื่อนย้าย เพราะลำต้นที่อยู่ในถุงยังไม่แน่น มีการสั่นคลอนทำให้รากหลุดฉีกขาดเสียหาย

หลังจากปักชำต้นกล้าแล้วจะนำไปตั้งไว้ที่เรือนอนุบาลกล้าก่อน ซึ่งระยะเวลาที่ชำไว้จนรากงอกประมาณ 1-1 เดือนครึ่งหรือให้สังเกตใบว่ามีสีเขียวแก่จึงนำไปปลูกได้ ส่วนพันธุ์ที่ขายเป็นพันธุ์ที่ทางราชการส่งเสริมปลูก เพราะใช้ต้นตอและตาที่มีคุณภาพ กิ่งพันธุ์ทุกกิ่ง ได้รับการรับรองจากกรมวิชาการเป็นที่เรียบร้อย

รับประกันว่าเมล็ดต้นกล้าได้ทำการคัดเลือกจากแปลงที่มีอายุยาวนาน แต่ถ้าหาไม่ได้จะไปนำเมล็ดที่จังหวัดระยองมาเพาะ ทั้งนี้จะให้ความสำคัญกับเมล็ดพันธุ์ที่มาจากต้นพ่อพันธุ์ที่แก่และต้องมีอายุยาวนานเป็นสิบปี ไม่ให้เก็บตามสวนยางขนาดเล็ก ดังนั้นจึงเชื่อได้ว่าสายพันธุ์ยางที่โซ่พิสัย ที่บ้านกำแวงรับประกันเต็มร้อย

“กลุ่มผลิตกล้ายางบ้านกำแวง” มีสมาชิกเป็นชาวบ้านจากในหมู่บ้านจำนวนกว่า 10 คน เพื่อผลิตกล้ายางส่งให้ร้านสมพงษ์ทำหน้าที่จำหน่าย โดยมี คุณสมคิด อุบลเกิด ทำหน้าที่เสมือนเป็นผู้ประสานงานระหว่างการผลิตและการจำหน่าย ทั้งนี้เพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในการซื้อขาย

คุณสมคิด บอกว่า ชาวบ้านยึดอาชีพเพาะต้นกล้าเป็นอาชีพหลักเพราะสร้างรายได้ดี มีการทำกันเกือบทั้งหมู่บ้าน โดยมีการผลิตแล้วส่งเฉลี่ยกลุ่มละ 2-3 หมื่นต้น ต่อครั้ง ซึ่งหากคิดเป็นปี ประมาณ 4-5 แสนต้น ปัจจุบันราคาขายต้นละ 40 บาท นอกจากนั้นยังประกอบอาชีพปลูกยางและทำนาบ้างแต่ไม่มาก

แล้วยังบอกต่ออีกว่า ราคาต้นกล้าที่ผ่านมาในปี 2553 ราคาต้นละ 70 บาท ปี 2544 ต้นละ 50 บาท คาดว่าปีหน้าถ้าราคาผลผลิตยางลดลง ราคาต้นกล้าคงต้องลดตามไปด้วย

ด้วยคุณภาพของต้นกล้าที่ถูกผลิตขึ้นมาอย่างถูกต้องและได้รับการรับรอง ดังนั้นลูกค้าที่มาซื้อส่วนใหญ่จะอยู่อำเภอละแวกนี้และใกล้เคียงอาทิ ที่ โซ่พิสัย เซกา พรเจริญ นอกจากนั้น ถ้าไปไกลก็จะส่งไปที่จังหวัดสกลนครด้วย เพราะเป็นตลาดประจำกันมานาน ทั้งนี้ทางกลุ่มฯมีต้นกล้ายางไว้ขายตลอดทั้งปี เพราะแต่ละกลุ่มมีการผลิตอยู่ตลอดเวลา

ปัจจุบัน สถานการณ์ปลูกยางพาราของจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือดูจะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น การผลิตน้ำยางที่ดีมีคุณภาพนอกจากต้องขึ้นอยู่กับปัจจัยทางด้านการบริหารจัดการที่ดีแล้ว การมีพันธุ์ที่ดีเหมาะสมกับพื้นที่ปลูกถือเป็นสิ่งสำคัญมาก และพันธุ์ที่ดีก็ควรมาจากกล้าพันธุ์ที่มีคุณภาพเช่นกัน

“กลุ่มผลิตกล้ายางบ้านกำแวง” ตำบลคำแก้ว อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ จึงรับประกันคุณภาพกล้ายางทุกต้นว่าชัวร์ สนใจสั่งซื้อกล้ายาง โทรศัพท์ 085-453-3535