ผักเชียงดา เป็นผักพื้นบ้านที่คนทางภาคเหนือนิยมรับประทาน เป็นไม้เถาเลื้อย ใบกลมรี ปลายใบแหลมฐานใบมน ผิวเรียบไม่มีขน ทั่วไปนิยมปลูกตามรั้วบ้าน ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดหรือปักชำ ในตำรายาแพทย์แผนไทยใช้ใบผักเชียงดาตำละเอียดพอกกระหม่อมเพื่อรักษาไข้ อาการหวัด จากการวิจัยพบว่า สารออกฤทธิ์ในผักเชียงดาช่วยบำรุงสายตา ควบคุมการทำงานของร่างกายให้เป็นปกติ และเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่เป็นต้นเหตุให้เกิดมะเร็งตับ มะเร็งในกระเพาะอาหาร โรคเส้นเลือดหัวใจอุดตัน โรคต้อกระจกในผู้สูงอายุ ปัจจุบัน มีบริษัทยาของประเทศญี่ปุ่นได้ผลิตผักเชียงดาเป็นชาชงสมุนไพร เพื่อลดน้ำตาลในเส้นเลือด ผักเชียงดาพบมากที่จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำปาง พะเยา แพร่ น่าน และจังหวัดแม่ฮ่องสอน

สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ล้านนา ได้รวบรวมสายพันธุ์ผักเชียงดา จำนวน 101 สายพันธุ์ เพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ที่มีฤทธิ์การต้านอนุมูลอิสระ โดยนำมาศึกษาการปลูกดูแลรักษา การขยายพันธุ์ และพัฒนากระบวนการแปรรูป เพื่อพัฒนาให้เป็นผลิตภัณฑ์อาหาร และเพื่อการผลิตในเชิงพาณิชย์ คัดสายพันธุ์เหลือผักเชียงดาที่มีคุณสมบัติตามต้องการเพียง 2 สายพันธุ์ เท่านั้น

การปลูกที่เหมาะสม คือ การปลูกแบบใช้ค้างตั้งฉากร่วมกับการพรางแสง ทำให้ได้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 1,500 กิโลกรัม ต่อไร่ จำหน่ายกิโลกรัมละ 20 บาท คิดเป็นมูลค่าผลผลิตสดประมาณเกือบ 30,000 บาท ในด้านอาหารนั้น ผักเชียงดาให้ประโยชน์ทุกส่วน มีปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระ มีสารประกอบฟีนอลิกและคลอโรฟิลล์ พบมากในผักเชียงดาชนิดกระโดงใบอ่อน ด้านการแปรรูปผลิตภัณฑ์ผักเชียงดานั้น ได้ศึกษาและแปรรูปหลายประเภท เช่น แกงผักเชียงดาบรรจุกระป๋อง ใบชาผักเชียงดา ผักเชียงดาบรรจุแคปซูล น้ำผักเชียงดาพร้อมดื่ม น้ำผักเชียงดาเข้มข้น ผักเชียงดาผง

สนใจติดต่อสอบถามข้อมูลได้ที่ สถาบันวิจัยเทคโนโลยีเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ล้านนา 202 หมู่ที่ 17 ตำบลพิชัย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง 52100 โทรศัพท์ 0-5434-2553