ไก่หางยาว ลีลาดุจเทพบนดิน

จากอดีตที่ผ่านมาเมืองไทยมีไก่พื้นเมืองสวยงามอยู่ในแวดวงจำกัดไม่กี่สายพันธุ์ ได้แก่ ไก่แจ้ ไก่เตี้ย ไก่ชน อย่างไรก็ตาม ด้วยความสวยงามที่โดดเด่นของไก่หางยาว ซึ่งเป็นสายพันธุ์ต่างประเทศ แต่มีความโดดเด่น ยิ่งยามยืนบนคอนสูงและทิ้งหางลงมาพริ้วตามลมมีลีลาดุจไก่เทพ

ดังนั้น ในช่วงระยะเวลาตั้งแต่สิบกว่าปีที่ผ่านมา จึงมีผู้นำไก่หางยาวจากอเมริกา ยุโรป เวียดนาม และประเทศอื่นๆ เข้ามาเลี้ยงและเพาะพันธุ์ สายพันธุ์ที่สำคัญ ได้แก่ 1. สายพันธุ์ไก่โอนากาโดริ (Onagadori) และ 2. สายพันธุ์ไก่ฟินิกส์ (Phoenix)

ไก่โอนากาโดริ (Onagadori) ไก่ที่มีหางยาวที่สุดในโลก มีถิ่นกำเนิดในเมืองโคชิ เกาะชิโกะกุ ตอนใต้ของญี่ปุ่น ไก่โอนากาโดริ เกิดจากผ่าเหล่ามียีนต์ไม่ผลัดขนหาง (non-moulting genes) อยู่ในตัวของมัน ลักษณะนี้ได้ถ่ายทอดมายังไก่โอนากาโดริ ทำให้มันไม่ผลัดขนหางของมัน ต้องใช้เวลา 3 ปี หรือหลายปีในการผลัดขนหาง และทำให้มันกลายเป็นไก่ที่หางยาวมาก บางครั้งยาว 12-27 ฟุต เลยทีเดียว น้ำหนักมาตรฐาน เพศผู้ 1.8 กิโลกรัม เพศเมีย 1.35 กิโลกรัม

ไก่ฟินิกส์ (Phoenix) เป็นไก่หางยาว มีขนหางที่ยาว 2-5 ฟุต มีความสวยงาม ท่วงท่าลีลาคล้ายไก่ฟ้า มีความแข็งแรง ทนทาน สามารถให้ลูกได้เก่ง ไก่ฟินิกส์ผลัดขนหางในทุกๆ ปี

ไก่ฟินิกส์ถือว่าเป็นผลพวงมาจากการที่ชาวยุโรป พยายามรักษาสายพันธุ์ไก่หางยาวที่นำเข้าจากญี่ปุ่น เนื่องจากสามารถนำเข้าได้มาเพียงเล็กน้อย เหตุเพราะความเข้มงวดทางกฎหมาย ชาวยุโรปได้พยายามนำไก่หางยาวของญี่ปุ่น ซึ่งรวมทั้งพันธุ์โอนากาโดริ นำมาผสมกับพันธุ์ไก่พื้นเมืองของยุโรป จนได้พันธุ์ไก่ฟินิกส์ซึ่งเป็นที่รู้จักและแพร่หลายไปทั่วโลก น้ำหนักมาตรฐาน ฟินิกส์ใหญ่ เพศผู้ 2.5 กิโลกรัม เพศเมีย 1.8 กิโลกรัม ฟินิกส์เล็ก เพศผู้ 740 กรัม เพศเมีย 680 กรัม

คุณธงชัย สาระกูล ข้าราชการบำนาญ จากจังหวัดนครสวรรค์ ได้ทดลองเลี้ยงไก่หางยาว สายพันธุ์โอนากาโดริและสายพันธุ์ฟินิกส์เพื่อความเพลิดเพลินและหลงใหลในขนหางที่ยาวและสวยงามของมัน เป็นงานอดิเรกอย่างหนึ่ง

ในระยะเวลา 4 ปี ที่ผ่านมาพบว่า ไก่ทั้งสองสายพันธุ์เป็นไก่ที่เลี้ยงง่าย ภูมิอากาศที่เป็นเมืองร้อนของบ้านเราไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการเพาะเลี้ยงแต่อย่างใด เพียงแต่มีความแตกต่างจากไก่พื้นเมืองของบ้านเราตรงที่ไก่เพศผู้มีหางยาวลากดินจำเป็นต้องมีการดูแลรักษาเพิ่มเติมเป็นพิเศษ

หางยาวมาก

โดยสรุปคือกรงเลี้ยงไก่หางยาวควรเป็นกรงใหญ่ไม่คับแคบเกินไป เพื่อมีพื้นที่สำหรับหางที่ยาวของมัน หลังคากรงที่ปิดมิดชิดเพื่อป้องกันฝนซึ่งจะทำให้ขนหางไก่เปียกชื้นและเปื้อนดิน ในขณะที่พื้นกรงควรปูด้วยทรายที่มีความหนาอย่างน้อย 10 เซนติเมตร

พื้นกรงจะต้องไม่มีเศษลวด เศษไม้ใดๆ ทั้งสิ้นเพราะอาจทำให้หางไก่ไปเกี่ยวพันได้ ไม่ปล่อยไก่ให้เพศผู้ผสมพันธุ์กับตัวเมียมากเกินไป อาจมีตัวเมียแค่ 1 ตัว หรือไม่ต้องใส่ตัวเมียเลย นอกจากนี้ การเลี้ยงบนคอนสำหรับไก่ที่มีหางยาวมากๆ ก็ช่วยรักษาขนหางที่ยาวของมันและป้องกันมันเหยียบหางของมันเอง

แต่วิธีนี้ควรหมั่นนำไก่ลงมาเดินเพื่อให้ไก่ได้ออกกำลังกาย มีความแข็งแรงอยู่เสมอและไม่จับเจ่าอยู่กับที่นานเกินไป ในขณะที่ชาวญี่ปุ่นใช้ตู้ไม้แคบๆ เพื่อบังคับไม่ให้ไก่ขยับตัวมาก ภายในมีคอนให้ไก่ยืน ไม่เหยียบหางตัวเอง มีอาหารและน้ำวางไว้ให้ไก่กินตลอดเวลา

ในวันที่อากาศไม่เปียกชื้นสามารถปล่อยไก่ออกมาเดินเล่นในสนามหญ้า สำหรับไก่ที่มีหางยาว 1-1.5 เมตร ถือว่าพอเพียงสำหรับความงามแล้ว เพราะมีการดูแลรักษาไม่ยากเกินไป ในกรณที่หางไก่เปื้อนดินหรือเปรอะเปื้อน ให้ผู้เลี้ยงใส่ถุงมือยาง นำหางไก่มาล้างด้วยแชมพูในอ่างน้ำ ล้างน้ำสะอาดอีกครั้ง จากนั้นใช้ผ้าเช็ดให้แห้งมาดและเป่าด้วยพัดลมจนแห้ง หางไก่จะสะอาดและฟองฟู งดงามเหมือนเดิม

คุณธงชัย ได้กล่าวถึง การเลี้ยงดูไก่หางยาว ควรเน้นการป้องกันโรคมากกว่าปล่อยให้เป็นโรคแล้วจึงมารักษา ฉะนั้น ความสะอาดของสถานที่เลี้ยง ความใหม่สดของอาหารที่ใช้เลี้ยงไก่จึงเป็นเรื่องจำเป็น ให้อาหารเช้าเย็นในปริมาณที่ไก่กินหมดพอดี น้ำไก่ควรเปลี่ยนทุก 1-2 วัน

อยู่ในกรงกับตัวเมีย

หรือเปลี่ยนทันทีที่มีสิ่งสกปรก ลวดตาข่ายกรงขนาด 2×2 เซนติเมตร เพื่อป้องกันนก หนู และงู การฟักไข่ใช้แม่ไก่ฟักไข่เพื่อป้องกันลูกไก่ขาเสียอันเนื่องจากเครื่องฟักไม่ได้มาตรฐาน (สำหรับเครื่องฟักที่มีมาตรฐานสูงสามารถใช้ได้)

ลูกไก่ที่มีอายุ 3-7 วัน ป้องกันโรคด้วยหยอดวัคซีนรวม และให้การกกด้วยความร้อนควบคุมอุณหภูมิ 37.5 องศาเซลเซียส จนลูกไก่โตอย่างน้อย 3 อาทิตย์ แทงปีกป้องกันโรคฝีดาษ จนมั่นใจไก่มีภูมิคุ้มกันฝีดาษ จึงเปิดมุ้งกันยุงออก

ไก่หางยาวมีสีมาตรฐาน ดังนี้ สีซิลเวอร์ (สีเงิน) สีขาว สีไก่ป่า สีเหลือง (สีโกลเด้น) สีดำ นอกจากนี้ ในปัจจุบันมีผู้เพาะเลี้ยงให้เกิดไก่หางยาวสีต่างๆ มากมาย รวมทั้งสีแฟนซี

ไก่หางยาวเพศผู้ที่มีลักษณะสวยงาม ควรมีองค์ประกอบที่สำคัญ ดังนี้

  1. ส่วนหัวไก่ มีหงอนสีแดงสดใส หงอนตั้งตรง จักรแหลมคม ท้ายหงอนกอดกระหม่อม เหนียงคลี่บาน ไม่เหี่ยวยาน มีต้มหูขาวเต็มวง
  2. สร้อยคอ ดกและยาวปกคลุมไหล่
  3. สร้อยหลังหรือระย้า ดกและยาวเรียงกันตเป็นแผง ยาวติดหรือลากพื้น
  4. หาง ดกเป็นพวงและยาวลากพื้น มีความสมบูรณ์ของเส้นขนไม่ขาดหวิ่น
  5. มีลีลา งามสง่า กระพือปีกขันตลอดเวลา และสู้ไก่
ไก่วัยรุ่น

การสร้างรายได้จากการเลี้ยงไก่ ราคาลูกไก่หางยาว อายุ 1-1 เดือนครึ่ง ราคาตัวละ 1,000-2,000 บาท ที่ผ่านมาคุณธงชัยเปิดขายทางเว็บไซต์ ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี อย่างไรก็ตาม สำหรับเมืองไทย ไก่หางยาวยังไม่เป็นที่รู้จัก ดังนั้น การประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ ส่งเสริมการพัฒนาสายพันธุ์ให้มีมาตรฐานและการจัดประกวดจะทำให้ตลาดขยายตัว

สำหรับผู้สนใจข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อสอบถามคุณธงชัย สาระกูล โทร. (087) 979-4088 เลขที่ 23/10 หมู่ที่ 12 ตำบลวัดไทร อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกวันที่ 27 ส.ค. 2018