ต้นปริศนา อวบดำคือชื่อหรือ…? ชวนให้คิดเป็นปริศนา

ชื่อวิทยาศาสตร์ Linociera macrophyll WALL (Chionanthus ramiflora)

ชื่อวงศ์ OLERACEAE

ชื่อสามัญ Nothern olive, Native olive

ชื่ออื่นๆ อวบดำ ตาไซใบใหญ่ พลู่มะลี โว่โพ่ หว้าชั้น เกลื่อน

ชื่อของหนูมีปัญหากับตัวหนูเองมาก เพราะขัดแย้งกับความสวยงามของพวงดอก ที่ไม่มีอะไรจะบอกว่า “อวบและดำ” เลย เนื่องจากหนูออกดอกเป็นช่อ แบบช่อแยกแขนงหลวมๆ ตามซอกใบ หรือกิ่งก้าน เพราะดอกมีขนาดเล็กสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน มีกลิ่นหอม แต่หลายคนก็บ่นว่า “หอมเอียน” และอีกหลายคนก็ว่าหอมหวานละมุนละไม

หนูสงสัยอยู่ว่า ทำไมเรียกหนูว่า อวบดำ ส่วนไหนอวบ ส่วนไหนดำ ถ้าให้หนูเดาตัวเอง ก็คิดว่าน่าจะเป็นกลีบดอกที่อวบอิ่ม และส่วนกิ่งก้านที่ดำ แต่ก็ยังมีคนเถียงกันว่า น่าจะเรียกตามลักษณะของผลที่เมื่อแก่เต็มที่แล้วเปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีม่วงเข้มจนเกือบดำ

สำหรับชื่อ “ปริศนา” นี้ หนูชอบและอยากให้คนเรียกขานชื่อนี้ทุกคน เพราะฟังแล้วเหมือนนางเอกหนังเมื่อ 50 ปีที่แล้ว ทั้งสวย ทั้งแก่น ทั้งซน จนกระทั่ง “ท่านชายพจน์” พระเอกในนวนิยายต้องปราบด้วย “ความรัก” เนื้อหาในภาพยนตร์ หรือ ละครโทรทัศน์ และละครเวที เรื่องนี้มีมาตั้งแต่ปลายสมัยรัชกาลที่ 8 ถึงต้นรัชกาลที่ 9 ประพันธ์โดย ว.ณ ประมวญมารค (นามปากกาของพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองศ์เจ้าวิภาวดีรังสิต) สำหรับชื่ออื่นๆ หนูก็ไม่สนใจนัก

Advertisement

ชื่อต้นปริศนานี้ ความจริงเกิดมาจากพ่อค้า แม่ค้า ที่ตั้งชื่อกันภายหลังของผู้ขายต้นไม้ ฟังแล้วทำให้น่าซื้อ เพราะชื่อไพเราะเป็นนางเอก ถ้าเรียกชื่อ “อวบดำ” ฟังแล้วไม่ชวนปลูกเลย หนูจึงกลายเป็นต้นไม้นางเอกไปโดยไม่ตั้งใจ

ดอกอวบดำ

แม้ว่าหนูจะมีดอกเล็กขาวกระจาย มีคนเห็นความงามของดอกหนูแล้วเขียนเป็นกลอนว่า “ระยิบย่อยดุจฝอยพุ่มช่อดอก, ขาวหม่นหมอก ออกพร้อมด้วยหอมหวล, แต่ “อวบดำ” คำนี้มีให้ครวญ, ชื่อน่าชวนให้คิด คือ “ปริศนา” หนูออกดอกได้ปีละหลายครั้ง แต่ทยอยกันบานและบานทน ถ้าดอกเป็นสีเหลืองอ่อนดอกจิ๋วๆ จะรวมช่อใหญ่ จนน่าจะเรียกว่า “อวบขาว” คงจะน่ารักมากขึ้นเพราะมีดอกย่อยเป็นร้อยๆ ดอก

Advertisement

มีคนนำหนูไปปลูกโดยการตอนกิ่งและเพาะเมล็ด ถ้าจะใช้เป็นสมุนไพรก็ใช้รากสดต้มน้ำ จะให้ฟันทนแข็งแรง แต่ถ้าใช้เคี้ยวอมก็จะช่วยให้อดบุหรี่ได้ ส่วนลำต้นก็ใช้ต้มน้ำแก้โรคต่างๆ เกี่ยวกับสตรีได้หลายโรค เช่น มุตกิต ระดูขาว มีบุตรยาก

ถ้าคุณอยากเป็นท่านชายพจน์ ก็อย่ารังเกียจ เพราะเพียงชื่อว่า อวบดำ แต่ความจริงนั้นเป็นพุ่มขาว…อวบอึ๋ม นี่แหละ “ปริศนา” ตัวจริงค่ะ