| เผยแพร่ |
|---|
“เหมือนใบหูช้าง…หรือใคร? กางร่มใบบอน”
ชื่อพฤกษศาสตร์ Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don
วงศ์ ARACEAE จัดอยู่ในวงศ์บอน
ชื่ออื่นๆ บอนกาวี (ยะลา) เผือกกะลา มันโทป้าด (แม่ฮ่องสอน) กระดาดแดง กระดาดเขียว บอนยักษ์
ชื่อสามัญ Ear elephant, Giant alocasia.
หนูถูกเรียกชื่อแปลกๆ จนจำชื่อตัวเองไม่ได้ เขียนชื่อไม่ค่อยถูก สับสนไปหมด ทั้งๆ ที่ออกเสียงเหมือนกัน แต่หนูลองตรวจสอบพรรคพวกญาติพี่น้องตัวเองแล้ว แม้ว่าอยู่ในวงศ์ Araceae เดียวกัน ก็ยังมีชื่อที่ปรากฏทั้งสองกลุ่ม เพราะนักวิชาการท่านทำชื่อไว้ให้ เช่น ถ้าค้นหาชื่อหนูที่เขียนว่า “ต้นกระดาษดำ” หนูก็มีชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Xanthosoma nigrum แต่ตอนนี้ อยู่ในแปลงปลูก ท่านก็ติดป้ายชื่อให้หนูว่า Alocasia macrorrhizos (L.)G.Don ส่วนถ้าเขียนชื่อว่า “ต้นกระดาด” หนูก็มีชื่อวิทยาศาสตร์เช่นเดียวกัน
หนูเป็นผู้สาวที่กระโดกกระเดก คือ ลำตัว ลำต้นหนูอยู่ติดดิน โผล่ขึ้นเหนือดินไม่มากนัก เพราะเป็นพืชล้มลุกแต่ตายยาก เนื่องจากหนูมีเหง้าสะสมอาหารจำพวกแป้งหรือคาร์โบไฮเดรตอยู่มาก และนำไปแปรรูปเป็นอาหารกินได้ทั้งคนและสัตว์ ส่วนที่อยู่ในดินหนูชอบเลื้อยทอดยาวไปใต้ดินที่เขาเรียกว่า “ไหล” ขยายพันธุ์ได้ ถ้าโผล่ขึ้นเหนือดิน ก็กลายเป็นกอ ชูก้านใบสูง ยาว ขึ้นได้ถึง 2 เมตร ชูใบแผ่กว้างสะบัดเหมือนใบหูช้าง แต่บางสายพันธุ์จะสูงโอนเอนโยงโย่เหมือนร่มกางกันฝนได้เลย
เรื่องดีๆ ของหนูก็มีมาก เขาว่าเป็น “สมุนไพรกระดาด” เพราะน้ำคั้นจากก้านใบใช้เป็นยาแก้ไอได้ ใช้ใบตำพอกห้ามเลือด ลดอาการอักเสบบวมแดงได้ แต่ที่ภูมิใจมากๆ ก็คือที่เขาใช้ต้น ราก เหง้า และใบ ต้มใช้เป็นยาขับถ่าย แก้อาการท้องผูก อุจจาระเป็นชนิด “พรรดึก” (พัน-ระ-ดึก) ช่วยให้ถ่ายไม่เป็นเม็ดแข็งๆ ถ่ายนิ่ม สะดวก ไม่เป็นริดสีดวง แล้วยังขับปัสสาวะได้ดีด้วย
แม้ว่าหนูมีดอกเป็นช่อยาว มีกาบสีเหลืองอมเขียวสวยงาม แต่หนูก็มีสารพิษพวก Resin และ Calcium Oxalate
