ที่มา	ภูมิปัญญาไทย
ผู้เขียน	แพรจารุ ไชยวงษ์แก้ว
เผยแพร่	วันอังคารที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2565

หนึ่งปีสวนกุหลาบ ทำสวนกุหลาบมาหนึ่งปี สวนกุหลาบแห่งนี้ถูกปลูกไว้แล้ว แต่เริ่มทรุดโทรม คือมีต้นแก่มาก เรียกว่าเริ่มตายไปในพื้นที่สองไร่มีกุหลาบไม่ถึงร้อยต้น วันหนึ่งเจ้าของสวนจะยำสวนกุหลาบให้เขาเช่าทำเสาวรส นั่นหมายความว่า สวนกุหลาบหน้าบ้านเราจะกลายเป็นเสาวรส

ซึ่งบางคนก็ว่าดี เพราะเสาวรสก็สวยดี ดอกสวย ยามเมื่อลูกห้อยลงมาก็สวยงาม นั่นก็จริงแต่มันคนละอารมณ์กับสวนกุหลาบ

จึงถามลุงเจ้าของสวนกุหลาบว่า ให้เราเช่าไหม ลุงบอกว่าให้เราขุดกุหลาบไปปลูกที่อื่น กำลังอันน้อยนิดของฉันขุดมาได้สามต้น วันหนึ่งเพื่อนรุ่นน้องมาเยี่ยมพร้อมกับลูกสาววัยห้าขวบ จึงชวนเธอไปขุดกุหลาบที่เขากำลังจะไถกลบ ในระหว่างลากต้นกุหลาบออกมา กิ่งกุหลาบไปฟาดเอารังตัวต่อ คราวนี้วิ่งหนีตัวต่อกันอย่างไม่คิดชีวิต มันต่อยเพื่อนเธอวิ่งหนีเพื่อจะเข้าไปในรถยนต์ ปรากฏว่ารถล็อกเลยโดนไปอีกครั้ง ต้องวิ่งเข้าห้องนอน ซึ่งมีห้องเดียวที่ติดมุ้งลวดต่อบินเข้าไปไม่ได้

เมื่อมันบินไปแล้ว มาดูแผลที่หัวเพื่อนและที่เอว ที่บอกว่าเจ็บมาก เราเอามะนาวบีบลงไปจนหัวเธอเปียก แล้วบอกให้เธอไปหาหมอ เธอกลับไปบ้านแต่ไม่ยอมไปหาหมอ ใส่มะนาวกับน้ำส้ม และทนจนเกือบสว่างอาการทุเลาลงจนหายปวด

หลายวันต่อมา จึงรู้ว่ามันคือ ต่อหัวเสือ รังใหญ่ทีเดียว บางคนแนะนำให้เผามันจะเป็นอันตรายได้ ฉันไม่อยากทำ คิดถึงตัวเองกำลังมาสร้างที่อยู่ให้ตัวเองอยู่ได้ โดยเผาบ้านเพื่อนอย่างนั้นหรือ…จึงเอาป้ายไปปักว่า บ้านของตัวต่ออย่ารบกวน และที่อยู่ของน้องผึ้งนะคะ ที่ต้นลั่นทมมีผึ้งอีกรังหนึ่ง

ตัวต่อก็ยังอยู่ในสวนกุหลาบต่อไป การขุดย้ายกุหลาบทำได้เพียงสามต้น ลุงคงเห็นความตั้งใจจริงของเรา ลุงจึงแบ่งพื้นที่สวนกุหลาบให้เช่าส่วนหนึ่ง จำนวนหนึ่งไร่ ส่วนอีกสองไร่ถูกไถเพื่อปลูกเสาวรส การทำงานแบบทุนน้อยความเสี่ยงก็น้อย เราค่อยๆ ดูแลบำรุงต้นที่เหลืออยู่ ตัดหญ้าและให้ปุ๋ยขี้ไส้เดือน และที่สำคัญคือ เราดูแลด้วยความรักและชื่นชม

ในปีแรกได้ปลูกใหม่เพิ่มสามสิบต้นน่าจะติดสักยี่สิบห้าต้น และต้นเดิมที่แก่ตายไปก็น่าจะสักสิบต้นต้น เราได้กุหลาบใหม่เพิ่มขึ้นต้นเล็กๆ และดอกยังน้อยอยู่

ทำเป็นชาขายเปิดตัวในวันวาเลนไทน์โดยไม่ได้ตั้งใจ แค่เห็นว่าชากุหลาบมันเยอะแล้ว น่าจะขายเสียบ้างจึงลงประกาศทางออนไลน์และขายจนหมด

เราทำชากุหลาบได้ไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย เพราะต้องทิ้งบ้านบ่อย ให้หลานจากทุ่งเสี้ยวมาเก็บให้บ้าง บางทีน้องเลี้ยงปลาก็เก็บให้ แต่ด้วยความไม่รู้รายละเอียด เช่น ต้องตากแต่เช้าและแดดเดียวเท่านั้นจึงจะได้ชากุหลาบที่ดี

กุหลาบที่ไม่สวยไม่ได้คุณภาพตามมาตรฐานของชากุหลาบเหยิม ต้องขายโรงงาน โรงงานเอาไปใช้กับสปา โรงงานที่มารับซื้อขอลดราคาลงเรื่อยๆ จากช่วงแรกสามพันห้าร้อยบาทต่อกิโลกรัม ขอลดเหลือสามพัน ไม่นานขอลดเป็นสองพันแปดครั้ง หลังสุดขอลดเป็นสองพันห้า ครั้นจะทำชากุหลาบให้ได้มาตรฐานเป็นเกรดเอก็ไม่มีเวลาพอสำหรับการเก็บตากให้แห้งกรอบภายในวันเดียว

และแล้ววันหนึ่งก็ได้พบกับหน่อยคนทำขนมปัง เธอมาที่สวนเหยิมเพื่อเล่นโยคะในตอนเช้า หน่อยบอกว่า กุหลาบทำเป็นแยมได้นะ

“จะเอาอะไรมาเป็นเนื้อกุหลาบกลีบบางๆ พี่เห็นเขาทำแยมกุหลาบกับแอปเปิ้ลซึ่งมันก็ไม่ใช่ อินทรีย์อยู่ดีๆ เราทำกุหลาบอินทรีย์เอาไปใช้กับผลไม้สารเคมี แต่หน่อยบอกว่าไม่ต้องใส่ก็ได้

“ลองดู หากทำได้ก็เป็นทางเลือกหนึ่ง เมื่อถึงช่วงที่ไม่มีแดดตากกุหลาบ” ฉันว่า

หน่อยเป็นคนทำขนมปังที่ชอบทำแยม ลองทำแยมต่างๆ อยู่เสมอ

กระบวนการทำแยมกุหลาบจึงเริ่มขึ้น เริ่มจากเก็บกุหลาบปลิดกลีบล้างและใส่ตะแกรง จากนั้นขยำกับน้ำตาลและมะนาวหมักไว้ก่อน

“มะนาว จะช่วยเพิ่มรสและดึงสีกุหลาบออกมา” เธอบอก

หมักเอาไว้สองชั่วโมง ที่ใช้เวลาสองชั่วโมงเพราะมีโยคะสองชั่วโมง จบจากโยคะก็เริ่มกวนแยม กวนด้วยไฟอ่อนๆ ไปเรื่อยๆ ใช้เวลากวนประมาณหนึ่งชั่วโมง ใส่เพคตินผลซึ่งสกัดจากพืชผลไม้ลงไป เพคตินสามารถทำเองได้ หน่อยลองทำจากมะนาว ฉันคิดว่าต่อไปจะลองทำเพคตินเอง โดยเอาเปลือกมะนาวที่คั้นน้ำแล้วลงไปต้มจนแห้งก็จะได้เพคตินจากมะนาว หรือจะเอาเปลือกมะนาวต้มรวมกับน้ำตาลให้เหนียวหนืดก็จะได้แบบเพคตินเหมือนกัน เราพยายามทำทุกอย่างให้เป็นอาหารปลอดภัยอย่างสมบูรณ์ที่สุดเท่าที่จะทำได้

เพคตินทำได้อีกหลายอย่างในผลไม้ แต่เราต้องหาผลไม้ที่ปลูกโดยระบบเกษตรอินทรีย์ ซึ่งที่บ้านมีมะนาวและดกมาก จึงใช้มะนาวไปก่อน แต่ปอกผิวเขียวๆ ออกและบีบน้ำมะนาวใส่ขวดไว้ใช้ก่อน

แล้วเราก็ได้แยมกุหลาบสีสวยอย่างดี ไม่หวานมาก มีรสเปรี้ยวนิดๆ จากมะนาว รสขมพอติดลิ้นจากกลีบกุหลาบ ที่สำคัญหอมหวานเหมาะสำหรับขนมปังดีๆ

ผ่านการทดลองอยู่สามครั้ง เราก็ได้แยมที่สมบูรณ์พร้อมออกสู่ตลาดได้ ให้ใครชิม เขาก็ร้อง โอ…

วันหนึ่งเพื่อนรุ่นน้องที่ห้องสมุดรัชมังคลาภิเษกเชียงใหม่ คุณแก้ว เธอเขียนมาบอกว่า เธอมีเพื่อนต่างชาติที่ไม่ค่อยกินอะไร บอกให้กินแยมกุหลาบ แรกเขาทำท่าปฏิเสธ แต่เมื่อลองชิมเขาก็บอกว่า สั่งให้เขาด้วย เขาชอบมากๆ

ส่วนอีกสาวเป็นกวีอยู่ตีนดอยหลวงเชียงดาว เธอมาชิมที่สวนเหยิมแล้วก็ขอไปหมดเลย อยากเอาไปให้ลูกสาวได้ชิมและขอสั่งทันทีเมื่อเราทำในหม้อต่อไป

เปิดตลาดในราคาแค่ขวดละร้อยบาท ขายแพ็กคู่สองขวดในกล่องที่สวยงาม เหมาะสำหรับกินเองและเป็นของฝาก  บางคนขอเป็นแยมหนึ่งขวดชาหนึ่งขวดก็ชุดละสองร้อยบาทเช่นกัน เราพบทางออกในการหนีพ่อค้าคนกลางที่กดราคาด้วยการทำผลิตภัณฑ์ของเราต่อไป

ไม่มีแดดเราก็ใช้กวนเป็นแยมได้ ใครอยากได้สูตรก็ไม่หวงนะคะ เราก็ได้มาจากคนอื่นเหมือนกันค่ะ แต่เอามาดัดแปลงใส่มากน้อยตามรสนิยม

วาเลนไทน์นี้ใครสนใจแยมกุหลาบ ชากุหลาบ เชิญที่เหยิม หรือสั่งให้ส่งไปให้ได้ค่ะ เราบริการแบบด่วนๆ ทางเคอรี่เอ๊กเพรส

เดือนแห่งความรัก นำชากุหลาบหรือแยมกุหลาบไปฝากคนรักกันค่ะ

ด้วยรักเท่านั้นเราจึงอยู่ได้

…………………………………..

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันพุธที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2562