ไข้หวัด…ไข้หวัดใหญ่

ไข้หวัดธรรมดา ส่วนใหญ่มีสาเหตุจากเชื้อไวรัสหลากหลายชนิด ติดต่อและแพร่กระจายได้ง่าย ทำให้คนเราป่วยเป็นหวัดได้ทุกปี ปีละหลายครั้ง อาการที่สำคัญของไข้หวัดธรรมดาคือ น้ำมูก เจ็บคอ เสียงแหบ ไอ อาจมีไข้ต่ำๆ ร่วมด้วย ผู้ป่วยมักมีอาการโดยทั่วไปไม่มากนัก สามารถทำงานและดำเนินชีวิตได้ตามปกติ อาการของผู้ป่วยมักทุเลาหายได้เองโดยไม่จำเป็นต้องพบแพทย์ ภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ ภาวะหูชั้นกลางอักเสบ ไซนัสอักเสบ และมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนอื่นๆ

ส่วนไข้หวัดใหญ่ เกิดจากเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ซึ่งมีหลากหลายสายพันธุ์ พบบ่อยในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว เป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขของประเทศ ในแต่ละปีมีผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่จำนวนมากและผู้ป่วยจำนวนหนึ่งเสียชีวิตได้โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคปอด โรคหัวใจ โรคอ้วน หรือผู้ป่วยเด็กเล็กและผู้สูงอายุ

อาการที่สำคัญของไข้หวัดใหญ่ คือ เด็กเล็กมักมีไข้สูงซึ่งทำให้เกิดอาการชักได้ เด็กโตและผู้ใหญ่จะมีไข้สูง ปวดศีรษะ และปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ผู้ป่วยมักมีน้ำมูกและไอร่วมด้วย ภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญคือ ภาวะปอดบวม ซึ่งมักพบในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง

การรักษาผู้ป่วยไข้หวัดธรรมดาและไข้หวัดใหญ่ส่วนใหญ่เป็นการรักษาตามอาการ นำให้ผู้ป่วยพักผ่อนมากๆ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และดื่มน้ำมากๆ อาจรับประทานยาเพื่อรักษาตามอาการของโรค เช่น ยาลดไข้ ยาลดน้ำมูก ยาแก้ไอละลายเสมหะ ผู้ป่วยที่สงสัยว่าเป็นไข้หวัดใหญ่และมีอาการรุนแรงหรือเป็นผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงจำเป็นต้องพบแพทย์และอาจได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่

สำหรับการป้องกัน ควรหลีกเลี่ยงการเข้าไปในที่ชุมชนโดยไม่จำเป็นโดยเฉพาะในช่วงที่มีการแพร่ระบาดของไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่ ผู้ป่วยที่เป็นหวัดควรรับผิดชอบต่อสังคมโดยไม่แพร่เชื้อให้กับผู้อื่นด้วยการสวมหน้ากากอนามัย ปิดปากและจมูกทุกครั้งที่มีการไอจาม และหมั่นล้างมือให้สะอาด

ไข้หวัดใหญ่สามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่มีใช้สามารถครอบคลุมเชื้อ 3 สายพันธุ์ คือ เชื้อไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล 2 สายพันธุ์ และเชื้อไข้หวัดสายพันธุ์ใหม่ วัคซีนมีประสิทธิภาพสูงและมีความปลอดภัย แต่ต้องฉีดเป็นประจำทุกปี ปัจจุบันภาครัฐมีบริการให้วัคซีนไข้หวัดใหญ่ฟรีสำหรับประชากรกลุ่มเสี่ยง

ขอบคุณข้อมูลจาก ฝ่ายกุมารเวชศาสตร์

โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์