ยายกล่ำ

เป็นพันธุ์เก่าแก่ มีปลูกเฉพาะถิ่นในแถบอำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี มีความโดดเด่นคือ ผลสุก เนื้อจะมีรสชาติหวาน ไม่เละ แม้สุกงอม ไม่มีเสี้ยน กินอร่อยมาก ผลดิบรสเปรี้ยวจัด ยุคสมัยก่อนนิยมสับเป็นฝอยๆ บีบหรือคั้นเอาเฉพาะน้ำใช้แทนน้ำมะนาว มีกลิ่นหอมของความเปรี้ยวชวนกินดียิ่ง หรือสับปรุงเป็นส้มตำมะม่วงแต่งรสตามต้องการ กินกรอบแซ่บอร่อยมาก

ที่มาของชื่อ “ยายกล่ำ” ชาวบ้านย่านอำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี เล่าว่า ต้นแรกที่พบ เป็นของ “ยายกล่ำ” ปลูกในบริเวณบ้าน เพื่อเก็บผลขาย ทั้งผลดิบและผลสุก ซึ่งรูปทรงของผลจะแปลกกว่าผลมะม่วงทั่วๆ ไป คือ จะกลมและแบนๆ ดูไม่สวยงามนัก คนซื้อไปกินแล้วติดใจในรสชาติ โดยเฉพาะผลสุกจะหวานอร่อยมาก เมื่อสอบถามถึงที่มาของชื่อพันธุ์ “ยายกล่ำ” ตอบว่า ไม่รู้ ปู่ ย่า ตา ทวด ปลูกไว้ ชาวบ้านจึงพากันเรียกมะม่วงดังกล่าว ตามชื่อ “ยายกล่ำ” ว่า “มะม่วงยายกล่ำ” เรื่อยมา

ปัจจุบัน จะมีผลดิบและผลสุกวางขายตามฤดูกาลเฉพาะอำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ปีละครั้งเท่านั้น