สวนผสมของพี่สมชาย

ผมนัดพบกับ พี่สมชาย กลิ่นมะพร้าว เพราะมีเรื่องจะคุยกันหลายเรื่อง ทั้งมะม่วง ฝรั่ง ละมุด สะเดาทะวาย อินทผลัม เมล่อน และการทำสวนเกษตรแบบผสมผสานอื่นๆ

ด้วยหน้าที่การงานแผนกการเงินของบริษัทใหญ่ทางด้านอาหาร ทำให้ในแต่ละวันของพี่สมชายถนัดในการแว้นมอเตอร์ไซค์คู่ชีพเก็บเช็ค รับเงิน ส่งเช็ค เสร็จงานก็เข้าไปออกกำลังกายที่ค่ายมวย เพราะอีกหน้าที่หนึ่งคือเป็นผู้ดูแลเพจมวยไทย และยังมีร้านขาย ชา กาแฟโบราณอีก เรียกว่าเก่งสารพัดงานจริงๆ

“พี่สมชายครับ ไปไงมาไงจึงมาลงที่คลองแปดครับ”

“เป็นที่ของเจ้านาย แกปล่อยไว้นานแล้ว วันหนึ่งนึกขึ้นได้ก็เลยให้พี่มาดูแล”

“กี่ไร่ครับพี่”

“9 ไร่ เลขสวยไหม ตอนแรกรกมาก แกปลูกปาล์มทิ้งไว้แล้วก็ปล่อยเลย ตอนแรกพี่เข้ามาหาทางเดินไม่ได้เลย รกสุดๆ ตอนนี้เริ่มปรับไปเรื่อยๆ ใช้เวลาช่วงวันหยุดเสาร์อาทิตย์มาทำกัน”

“ลงอะไรไว้บ้างครับพี่”

“เพียบเลยแหละ พี่ขอเจ้านายไว้ ว่าจะเอามาทำแปลงสาธิตให้คนเข้ามาศึกษาดูงาน แบ่งพื้นที่เป็นมะม่วง ฝรั่ง มังคุด สะเดาทะวาย อินทผลัม เมล่อน”

“เรียกว่าเน้นผลไม้เลยนะ แล้วสะเดามายังไงพี่”

“ของพี่สะเดาทะวาย ออกดอกทั้งปี ปลูกไว้ปีสองปี เก็บดอกส่งขายก็สบายแล้ว ในช่วงที่ไม่ใช่หน้าหนาว สะเดาจะราคาสูง เรียกว่าเป็นสะเดานอกฤดูนั่นแหละ แต่ออกทั้งปี”

“มะม่วงเน้นพันธุ์ไหนครับพี่”

“ที่นี่เราแบ่งเป็น 2 โซนนะ มีมะม่วงไทยโบราณ เช่น น้ำตาลเตา ปลูกประชันกับมะม่วงเชงกะลงของพม่า ส่วนอีกโซนเป็นมะม่วงต่างประเทศ ที่นี่จะเน้นไต้หวัน สีสวย ผลโต รสอร่อย ส่วนหนึ่งปลูกให้เห็นผล ส่วนหนึ่งปลูกขยายพันธุ์จำหน่าย”

“ทราบว่าพี่ปลูกมะพร้าวด้วย ตามนามสกุลกลิ่นมะพร้าว แต่เดินรอบสวนแล้ว ไม่เจอมะพร้าวสักต้นเลยพี่”

“ว่าแล้วต้องเข้าใจไปแบบนั้น มะม่วงมะพร้าว เป็นมะม่วงอีกหนึ่งสายพันธุ์ ผลโตประมาณกิโลกว่าๆ จนถึงสองกิโล รสชาติอร่อย หอม หวาน”

“จะได้ชิมไหมพี่”

“ได้แน่นอน ช่วงเมษา-พฤษภา โน่นแหละ แล้วโซนต่อไปจะเป็นฝรั่ง ของพี่เน้นฝรั่งไต้หวันเป็นหลัก”

“แบบไหนพี่”

“มีไส้แดงไต้หวันยืนพื้น เพราะเราปลูกได้ผลในไทยและชิมแล้ว อร่อยมาก กรอบ หอม หวาน เรียกว่าเคยชิมฝรั่งมาเยอะ แต่พอได้ลองสายพันธุ์นี้ติดใจ จนต้องซื้อมาปลูกรอขยายพันธุ์ที่นี่”

พี่สมชาย เป็นครูคนหนึ่งในสังคมโซเชี่ยล ที่นำความรู้จากการเดินสายอบรมและดูงานตามสวนต่างๆ มานำเสนอให้สมาชิกได้เรียนรู้โดยไม่ปิดบัง การขยายพันธุ์พืช ที่บางสวนจะเก็บเป็นความลับ แต่ที่เฟซบุ๊กของพี่สมชายจะเปิดเผยทุกขั้นตอน มีทั้งภาพนิ่งพร้อมคำอธิบายและเป็นคลิปวิดีโอ เรียกว่าใครสนใจมาเปิดชมและทำตาม ต้องประสบผลสำเร็จแน่นอน

“พี่คิดยังไงถึงเปิดเผยกลเม็ดเคล็ดลับหมดเปลือกแบบนี้ครับ”

“เคยไปขอเรียนรู้จากเขาแล้วผิดหวัง เขาสอนแบบแง้มๆ พอถึงจุดสำคัญก็ไม่บอกเรา พี่ก็เลยหมดสนุก ไม่เอาแล้ว หาครูสักคนที่พร้อมสอนและเปิดเผยทั้งหมดเพื่อขอมานำเสนอต่อดีกว่า”

“แล้วไปเจอที่ไหนครับ”

ลุงเล็กนี่แหละ ลุงเล็กเป็นคนสอนพี่ให้เรียนรู้การขยายพันธุ์ โดยเน้นทาบกิ่งและเสียบยอด ลุงไม่หวงวิชา แกบอกเลย สมชายรู้แล้วก็เอาไปบอกต่อได้เลยนะ ลุงไม่สงวนความรู้หรอก ใครอยากรู้ก็มาที่สวน ลุงจะสอนให้”

“เรียกว่าเรื่องขยายพันธุ์พืชมีครูแน่นอน แล้วเรื่องอื่นล่ะพี่”

“พี่มีครูหลายวิชา เรื่องระบบน้ำก็ต้องยกให้ลุงคิม แกสอนระบบน้ำและสูตรปุ๋ยต่างๆ เรียกว่าไปสวนลุงคิมได้หลายวิชา สอนแบบไม่หวงไม่กั๊กเลย ส่วนเรื่องสมุนไพรก็ต้องพี่เพ็ญแห่งเกาะเค็ด ปราจีนบุรี แกเก่งมาก สอนแบบไม่หวง จับมือทำทุกขั้นตอน ไม่เป็นไม่ให้กลับบ้าน”

“หลักสูตรเหล่านี้ พี่จะยกมาไว้ที่คลองแปดไหมครับ”

“แน่นอน อีกสักพักเราจะเริ่มเปิดให้สมาชิกมาเรียนรู้กัน สนใจเรื่องไหนเราก็มีให้พร้อม จะขยายพันธุ์พืช จะเรียนระบบน้ำ จะเรียนเรื่องปุ๋ย หรือเรื่องสมุนไพร มาที่นี่ไม่ผิดหวัง ที่สำคัญ มาในช่วงที่เหมาะๆ ก็จะได้ชิมผลไม้ในสวนเราด้วย”

สภาพแปลงในสวน เดิมๆ มีร่องน้ำอยู่แล้ว จึงมีอีกเรื่องที่พี่สมชายตั้งใจว่าจะทำควบคู่กับการปลูกต้นไม้ก็คือประมงแบบบ้านๆ มีการจัดเตรียมกระชัง รวมถึงพ่อพันธุ์แม่พันธุ์สัตว์น้ำต่างๆ

“จะเลี้ยงอะไรครับพี่”

“โซนร่องน้ำที่มีรอบๆ สวนเราจะเลี้ยงกบ ปู ปลา กุ้ง หอย เรียกว่าใช้ชีวิตแบบคนบ้านนอก มีผักมีปลากินอยู่ในนาในสวน แค่หาอยู่หากินพออิ่มไม่ต้องออกไปไหนก็ได้ พี่จะเลี้ยงปลาช่อน ปลาหมอ ปลากระดี่ คือเน้นปลาจากธรรมชาตินี่แหละ หอยขมก็เป็นอีกหนึ่งอย่างที่อยากเลี้ยง หนึ่งคือคอยทำความสะอาดร่องน้ำ อีกหนึ่งคือเริ่มหากินยากแล้ว ไม่เลี้ยงเองก็อาจไม่ได้กิน กุ้งฝอยก็เตรียมกระชังไว้เลี้ยงเช่นกัน ส่วนกบ พี่เห็นมีหลายตัว ปล่อยให้เขาอยู่แบบสบายๆ ให้ขยายพันธุ์เองตามธรรมชาติ”

“เรียกว่าสร้างแปลงอาหารอย่างแท้จริง”

“อยากทำนาไหมล่ะ พี่แบ่งโซนไว้ทำนาด้วยนะ ทำน้อยๆ แค่พอได้กิน ทำนาเพื่อให้ได้ข้าว ได้รำ ได้แกลบ และได้ฟาง เตรียมไว้เพาะเห็ดกันต่อไป”

“เพาะเห็ดด้วย”

“ใช่ เราจะทำให้เป็นแหล่งเรียนรู้ใกล้กรุง เสาร์-อาทิตย์ ขับรถพาครอบครัวมาทำกิจกรรมการเกษตรใกล้ๆ อยากกินผักก็ได้กิน อยากกินปลาก็ได้กิน ที่สำคัญ ของเราปลอดสารพิษ ทุกคนได้มาเรียนรู้ได้มาลงมือเอง ลองหลับตาแล้วคิดถึงภาพพ่อแม่ลูกปลูกผักด้วยกัน ช่วยกันรดน้ำ พรวนดิน เท่านี้เราเองก็พลอยสุขใจไปด้วยแล้ว”

“ถามอีกนิด แล้วทางสวนจะมีรายได้จากอะไรครับพี่”

“นี่ไง ผลจากการขยายพันธุ์พืช ก็ทำให้เรามีกิ่งพันธุ์ดีๆ จำหน่าย พี่มีกิ่งมะม่วงไต้หวัน กิ่งฝรั่งไต้หวัน ละมุดยักษ์ อินทผลัมเพาะเนื้อเยื่อจากแล็บโดยตรง เรียกว่าจำหน่ายเพื่อให้มีทุนทำโครงการต่างๆ ที่วางเอาไว้ได้เลย”

“ถามอีกนิด หากมีคนสนใจอยากมาขอเรียนรู้ดูงาน”

“ได้เลย เรามีแปลงที่คลองแปด ที่ไทรน้อย ที่กาญจนบุรี สนใจแบบไหนเราจัดให้เรียนรู้ได้เสมอ แต่แปลงที่คลองแปดขอเวลาอีกนิด ตอนนี้กำลังปรับให้เข้าที่ รอให้ปลาโตอีกหน่อย ให้ผลไม้ได้ผลอีกนิด ไม่นานได้มาชมมาชิมกันแน่นอน”

“ติดต่อพี่ทางไหนครับ”

“โทร.มาเลยก็ได้ครับ (081) 408-4445 แจ้งมาล่วงหน้าสักนิด เพราะผมเองจะสะดวกช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์เท่านั้น และพิเศษ หากท่านใดสั่งซื้อกิ่งพันธุ์แล้วบอกว่า อ่านจากนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน จะจัดพิเศษให้เลยครับ”

“ขอบคุณครับพี่”

ผมกล่าวอำลาพี่สมชายเมื่อตะวันคล้อยไปทางทิศตะวันตกมากแล้ว ลมหนาวต้นฤดูพัดเอื่อยๆ พอให้รู้สึกได้ บอกตัวเองเบาๆ

“อยากให้มาดูว่า คนทำงานวันธรรมดาแล้วมาทำสวนแค่วันหยุดก็ประสบผลสำเร็จได้นะ”

“ปักหมุดไว้แล้วที่นี่ คลองแปด รออีกนิดเถอะ รอผลไม้ในสวนได้ผลผลิตก่อนเถอะ”