ผู้เขียน	พัฒนา นรมาศ
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 28 ธันวาคม พ.ศ.2562

เกษตรกรก้าวหน้า ที่อำเภอวังม่วง ได้รวมกลุ่มสร้างพลังร่วมกันปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ แล้วจัดการใช้พื้นที่ เงินทุน แรงงาน หรือปัจจัยการผลิตที่ผสมผสาน ใช้เทคโนโลยีการผลิตหรือปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP เพื่อให้ได้ผลผลิตมาตรฐาน นำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม พร้อมจัดหาตลาดจำหน่าย ทำให้เกษตรกรมีรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคงยั่งยืน เรื่องการ “ปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่…ก้าวที่เปลี่ยนวิถีสู่ความมั่นคง” เป็นทางเลือกที่น่าสนใจให้ก้าวสู่ความสำเร็จในอาชีพ จึงนำมาบอกเล่าสู่กัน

คุณทวี มาสขาว ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท เล่าให้ฟังว่า มันสำปะหลังเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญ ระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ เป็นนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อแก้ปัญหาด้านการผลิตและตลาดของเกษตรกร ภายใต้หลักคิด “การตลาดนำการผลิต” โดยได้ทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ เพื่อร่วมกันพัฒนาการผลิต

พัฒนาคุณภาพผลผลิต สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 ได้สนับสนุนการปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ในด้านความรู้วิชาการ การวางแผน การผลิต การตลาด และการบริหารจัดการ ให้คำปรึกษาแนะนำแก่เจ้าหน้าที่และเกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรร่วมกันบูรณาการผลิตเกษตรแบบแปลงใหญ่ก้าวสู่ความสำเร็จ

บริหารกลุ่มด้วยความเข้มแข็ง ผู้นำต้องมีวิสัยทัศน์กว้างไกล คณะกรรมการและสมาชิกรู้เสียสละ ร่วมมือกันพัฒนาและแก้ไขปัญหาการผลิต ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมพัฒนาการผลิต ปลูกพืชหมุนเวียน ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุและปรับปรุงบำรุงดิน ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP เก็บเกี่ยวเมื่อมันสำปะหลังมีอายุ 9 เดือนขึ้นไป จะได้หัวมันที่มีเปอร์เซ็นต์แป้งสูง ให้สร้างมูลค่าเพิ่มจากทุกส่วนของต้นมันสำปะหลัง เช่น นำเหง้ามันตากแห้งมาเผาทำเป็นถ่านเชื้อเพลิง หรือนำใบ ยอด หรือมันเส้น มาผลิตอาหารโคนม สูตร TMR (Total Mixed Ration) หรืออื่นๆ ก็จะส่งผลให้เกษตรกรมีความเข้มแข็ง สามารถยกระดับรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน

คุณจุไรรัตน์ แสงสวัสดิ์ เกษตรจังหวัดสระบุรี เล่าให้ฟังว่า การแก้ปัญหาด้านการผลิตและการตลาดให้แก่เกษตรกร สำนักงานเกษตรจังหวัดสระบุรี ได้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสนับสนุนให้เกษตรกรรวมกลุ่มจัดทำ แปลงใหญ่มันสำปะหลัง ตำบลวังม่วง อำเภอวังม่วง เพื่อเป็นศูนย์กลางการดำเนินงาน เป็นองค์กรรองรับความรู้ วางแผน การผลิต สนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเพื่อนำไปใช้พัฒนาคุณภาพผลผลิตในหลายด้าน

แนวทางพัฒนาแปลงใหญ่ 5 ด้าน ได้ส่งเสริมการลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต พัฒนาคุณภาพผลผลิตให้ได้มาตรฐาน จัดให้มีตลาดซื้อขายสินค้าในราคาที่เป็นธรรม และให้บริหารจัดการกลุ่มเพื่อความมั่นคงด้านรายได้และการยังชีพ

การใช้นวัตกรรม ได้ส่งเสริมการผลิตอาหารโคนม สูตร TMR (Total Mixed Ration) เพื่อจำหน่ายให้สหกรณ์โคนมและเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม โดยใช้ส่วนผสมหลักจากต้นมันสำปะหลัง เช่น ใบ ยอด หัวมัน หรือมันเส้นสะอาด

ใช้เทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสม ได้ส่งเสริมปลูกมันสำปะหลังพันธุ์ที่เหมาะสม ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เป็นพืชหมุนเวียน ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อบำรุงดิน ใช้ระบบน้ำหยดเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิต เก็บเกี่ยวเมื่อมันสำปะหลังมีอายุ 9 เดือนขึ้นไป จะทำให้ได้เปอร์เซ็นต์แป้งสูง หรือนำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม

ก้าวสู่ความสำเร็จ ได้ส่งเสริมให้คณะกรรมการและสมาชิกร่วมมือกันพัฒนาและแก้ไขปัญหาการทำงาน ให้ปฏิบัติตามกฎระเบียบ วางแผนการผลิตให้สอดคล้องกับตลาด จัดให้มีเงินกองทุนหมุนเวียนใช้ในกิจกรรม เช่น การรับซื้อผลผลิตของสมาชิกในราคาที่สูงกว่าการตลาด ซึ่งจะทำให้สมาชิกมีความเข้มแข็งและพึ่งพาตนเองได้

คุณอนัญญา จันทร์น้อย ประธานกลุ่มแปลงใหญ่มันสำปะหลัง ตำบลวังม่วง เล่าให้ฟังว่า ที่ผ่านมาเกษตรกรจะปลูกมันสำปะหลังในลักษณะต่างคนต่างทำ ใช้ต้นทุนการผลิตสูง ไม่ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมในการปลูก ไม่ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP จึงได้ผลผลิตคุณภาพต่ำขายได้ไม่คุ้มทุน การยังชีพจึงไม่มั่นคง

ต่อมาสำนักงานเกษตรอำเภอวังม่วงและจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรรวมกลุ่มจัดทำ แปลงใหญ่มันสำปะหลัง ที่อำเภอวังม่วง มีพื้นที่ดำเนินการ 2,392 ไร่ และมีเกษตรกรร่วมงาน 76 ราย

การดำเนินงาน ได้รับการส่งเสริมให้จัดการใช้ที่ดิน เงินทุน แรงงาน หรือปัจจัยการผลิตผสมผสานเหมาะสมเพื่อลดต้นทุนการผลิต ใช้พันธุ์ปลูกเหมาะสมกับพื้นที่ เป็นศูนย์รองรับองค์ความรู้วิชาการ ปลูกพืชหมุนเวียนหรือปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน ใช้เทคโนโลยีการผลิตด้วยการปลูกและผลิตในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือปลูกด้วยระบบ GAP เพื่อพัฒนาคุณภาพผลผลิตมาตรฐานที่ตลาดต้องการและขายได้ราคาดี

สร้างมูลค่าเพิ่ม ได้รับการส่งเสริมให้ใช้ประโยชน์ทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังเพื่อเพิ่มรายได้ ดังนี้

1. 1. นำใบและยอดมันสำปะหลัง จัดการสับย่อยและหมักเป็นส่วนผสมของอาหารโคนม สูตร TMR ขายราคา 2 บาท ต่อกิโลกรัม ได้ผลผลิต 4,000 กิโลกรัม ต่อไร่ จะมีรายได้ 8,000 บาท ต่อไร่ คิดเป็นมูลค่าผลผลิตรวม 19,136,000 บาท
2. 2. ต้นมันสำปะหลังคุณภาพ นำมาใช้เป็นท่อนพันธุ์ปลูก พื้นที่ 1 ไร่ จะได้ต้นมันสำปะหลัง 1,500 ต้น เมื่อนำออกขาย ต้นละ 2 บาท จะมีมูลค่า 3,000 บาท ต่อไร่ คิดเป็นมูลค่าผลผลิตรวม 7,176,000 บาท
3. 3. เหง้ามันสำปะหลัง เมื่อจัดการตากแห้งแล้วนำมาเผาในเตาเผาถ่านชีวมวลไร้มลพิษ จะได้ถ่านเชื้อเพลิงและน้ำส้มควันไม้เพื่อใช้ป้องกันศัตรูพืช พื้นที่ 1 ไร่ จะได้เหง้ามันสำปะหลัง 700 กิโลกรัม เมื่อเผาเป็นถ่านเชื้อเพลิง จะได้ถ่าน 210 กิโลกรัม คิดเป็นมูลค่า 1,470 บาท ต่อไร่ หรือคิดเป็นมูลค่าผลผลิตรวม 2,152,260 บาท
4. 4. หัวมันสด นำมาแปรรูปเป็นหัวมันสดหมัก มันเส้นสะอาด ส่วนหนึ่งนำไปใช้เป็นส่วนผสมอาหารโคนม สูตร TMR
5. 5. จัดการผลิตอาหารโคนม สูตร TMR ด้วยการนำใบ ยอด หัวมัน และมันเส้น ผสมกับวัตถุดิบอื่นตามสูตร แล้วได้เป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่มคือ อาหารโคนม สูตร TMR แบรนด์ชาววัง นำออกขาย 4 บาท ต่อกิโลกรัม ประโยชน์ของอาหารโคนมคือ ทำให้ลดโรคเต้านมอักเสบ เพิ่มโปรตีนในน้ำนม ร้อยละ 22 และเพิ่มปริมาณน้ำนมเฉลี่ย 3 กิโลกรัม ต่อตัว ต่อวัน หรือเพิ่มรายได้ให้สมาชิกแปลงใหญ่ที่เลี้ยงโคนม 54 บาท ต่อตัว ต่อวัน

ด้วยทางเลือกการรวมกลุ่มสร้างพลังที่เข้มแข็ง การใช้นวัตกรรมหรือเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมเพื่อปลูกมันสำปะหลัง ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP ให้ได้ผลผลิตมาตรฐาน นำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม หรือเพื่อผลิตอาหารโคนม สูตร TMR เหล่านี้ล้วนเป็นความร่วมมือร่วมใจของสมาชิกที่บริหารจัดการกิจกรรมกลุ่มประสบความสำเร็จที่นำไปสู่การเสริมสร้างรายได้และพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืนมั่นคง

และเมื่อสร้างงานประสบความสำเร็จมีผลเป็นที่ประจักษ์ คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจึงพิจารณาให้ได้รับรางวัลชนะเลิศ แปลงใหญ่มันสำปะหลังดีเด่น ระดับเขต 1 ประจำปี 2562 สร้างความภาคภูมิใจให้กับสมาชิกทุกคน

สอบถามเพิ่มได้ที่ คุณอนัญญา จันทร์น้อย สำนักงานแปลงใหญ่มันสำปะหลัง บ้านหนองบอน ตำบลวังม่วง อำเภอวังม่วง โทร. 083-878-5961 หรือ คุณเสาวนิตย์ พรหมโชติ เกษตรอำเภอวังม่วง โทร. 036-359-021 ก็ได้ครับ