| ผู้เขียน | พัฒนา นรมาศ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เกษตรกรก้าวหน้า ที่อำเภอวังม่วง ได้รวมกลุ่มสร้างพลังร่วมกันปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ แล้วจัดการใช้พื้นที่ เงินทุน แรงงาน หรือปัจจัยการผลิตที่ผสมผสาน ใช้เทคโนโลยีการผลิตหรือปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP เพื่อให้ได้ผลผลิตมาตรฐาน นำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม พร้อมจัดหาตลาดจำหน่าย ทำให้เกษตรกรมีรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคงยั่งยืน เรื่องการ “ปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่…ก้าวที่เปลี่ยนวิถีสู่ความมั่นคง” เป็นทางเลือกที่น่าสนใจให้ก้าวสู่ความสำเร็จในอาชีพ จึงนำมาบอกเล่าสู่กัน
คุณทวี มาสขาว ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท เล่าให้ฟังว่า มันสำปะหลังเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญ ระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ เป็นนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อแก้ปัญหาด้านการผลิตและตลาดของเกษตรกร ภายใต้หลักคิด “การตลาดนำการผลิต” โดยได้ทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ เพื่อร่วมกันพัฒนาการผลิต
พัฒนาคุณภาพผลผลิต สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 ได้สนับสนุนการปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ในด้านความรู้วิชาการ การวางแผน การผลิต การตลาด และการบริหารจัดการ ให้คำปรึกษาแนะนำแก่เจ้าหน้าที่และเกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรร่วมกันบูรณาการผลิตเกษตรแบบแปลงใหญ่ก้าวสู่ความสำเร็จ
บริหารกลุ่มด้วยความเข้มแข็ง ผู้นำต้องมีวิสัยทัศน์กว้างไกล คณะกรรมการและสมาชิกรู้เสียสละ ร่วมมือกันพัฒนาและแก้ไขปัญหาการผลิต ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมพัฒนาการผลิต ปลูกพืชหมุนเวียน ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุและปรับปรุงบำรุงดิน ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP เก็บเกี่ยวเมื่อมันสำปะหลังมีอายุ 9 เดือนขึ้นไป จะได้หัวมันที่มีเปอร์เซ็นต์แป้งสูง ให้สร้างมูลค่าเพิ่มจากทุกส่วนของต้นมันสำปะหลัง เช่น นำเหง้ามันตากแห้งมาเผาทำเป็นถ่านเชื้อเพลิง หรือนำใบ ยอด หรือมันเส้น มาผลิตอาหารโคนม สูตร TMR (Total Mixed Ration) หรืออื่นๆ ก็จะส่งผลให้เกษตรกรมีความเข้มแข็ง สามารถยกระดับรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน
คุณจุไรรัตน์ แสงสวัสดิ์ เกษตรจังหวัดสระบุรี เล่าให้ฟังว่า การแก้ปัญหาด้านการผลิตและการตลาดให้แก่เกษตรกร สำนักงานเกษตรจังหวัดสระบุรี ได้ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสนับสนุนให้เกษตรกรรวมกลุ่มจัดทำ แปลงใหญ่มันสำปะหลัง ตำบลวังม่วง อำเภอวังม่วง เพื่อเป็นศูนย์กลางการดำเนินงาน เป็นองค์กรรองรับความรู้ วางแผน การผลิต สนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเพื่อนำไปใช้พัฒนาคุณภาพผลผลิตในหลายด้าน
แนวทางพัฒนาแปลงใหญ่ 5 ด้าน ได้ส่งเสริมการลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต พัฒนาคุณภาพผลผลิตให้ได้มาตรฐาน จัดให้มีตลาดซื้อขายสินค้าในราคาที่เป็นธรรม และให้บริหารจัดการกลุ่มเพื่อความมั่นคงด้านรายได้และการยังชีพ
การใช้นวัตกรรม ได้ส่งเสริมการผลิตอาหารโคนม สูตร TMR (Total Mixed Ration) เพื่อจำหน่ายให้สหกรณ์โคนมและเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม โดยใช้ส่วนผสมหลักจากต้นมันสำปะหลัง เช่น ใบ ยอด หัวมัน หรือมันเส้นสะอาด
ใช้เทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสม ได้ส่งเสริมปลูกมันสำปะหลังพันธุ์ที่เหมาะสม ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เป็นพืชหมุนเวียน ปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อบำรุงดิน ใช้ระบบน้ำหยดเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มผลผลิต เก็บเกี่ยวเมื่อมันสำปะหลังมีอายุ 9 เดือนขึ้นไป จะทำให้ได้เปอร์เซ็นต์แป้งสูง หรือนำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม
ก้าวสู่ความสำเร็จ ได้ส่งเสริมให้คณะกรรมการและสมาชิกร่วมมือกันพัฒนาและแก้ไขปัญหาการทำงาน ให้ปฏิบัติตามกฎระเบียบ วางแผนการผลิตให้สอดคล้องกับตลาด จัดให้มีเงินกองทุนหมุนเวียนใช้ในกิจกรรม เช่น การรับซื้อผลผลิตของสมาชิกในราคาที่สูงกว่าการตลาด ซึ่งจะทำให้สมาชิกมีความเข้มแข็งและพึ่งพาตนเองได้
คุณอนัญญา จันทร์น้อย ประธานกลุ่มแปลงใหญ่มันสำปะหลัง ตำบลวังม่วง เล่าให้ฟังว่า ที่ผ่านมาเกษตรกรจะปลูกมันสำปะหลังในลักษณะต่างคนต่างทำ ใช้ต้นทุนการผลิตสูง ไม่ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมในการปลูก ไม่ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP จึงได้ผลผลิตคุณภาพต่ำขายได้ไม่คุ้มทุน การยังชีพจึงไม่มั่นคง
ต่อมาสำนักงานเกษตรอำเภอวังม่วงและจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรรวมกลุ่มจัดทำ แปลงใหญ่มันสำปะหลัง ที่อำเภอวังม่วง มีพื้นที่ดำเนินการ 2,392 ไร่ และมีเกษตรกรร่วมงาน 76 ราย
การดำเนินงาน ได้รับการส่งเสริมให้จัดการใช้ที่ดิน เงินทุน แรงงาน หรือปัจจัยการผลิตผสมผสานเหมาะสมเพื่อลดต้นทุนการผลิต ใช้พันธุ์ปลูกเหมาะสมกับพื้นที่ เป็นศูนย์รองรับองค์ความรู้วิชาการ ปลูกพืชหมุนเวียนหรือปลูกพืชปุ๋ยสดเพื่อปรับปรุงบำรุงดิน ใช้เทคโนโลยีการผลิตด้วยการปลูกและผลิตในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือปลูกด้วยระบบ GAP เพื่อพัฒนาคุณภาพผลผลิตมาตรฐานที่ตลาดต้องการและขายได้ราคาดี
สร้างมูลค่าเพิ่ม ได้รับการส่งเสริมให้ใช้ประโยชน์ทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังเพื่อเพิ่มรายได้ ดังนี้
- 1. นำใบและยอดมันสำปะหลัง จัดการสับย่อยและหมักเป็นส่วนผสมของอาหารโคนม สูตร TMR ขายราคา 2 บาท ต่อกิโลกรัม ได้ผลผลิต 4,000 กิโลกรัม ต่อไร่ จะมีรายได้ 8,000 บาท ต่อไร่ คิดเป็นมูลค่าผลผลิตรวม 19,136,000 บาท
- 2. ต้นมันสำปะหลังคุณภาพ นำมาใช้เป็นท่อนพันธุ์ปลูก พื้นที่ 1 ไร่ จะได้ต้นมันสำปะหลัง 1,500 ต้น เมื่อนำออกขาย ต้นละ 2 บาท จะมีมูลค่า 3,000 บาท ต่อไร่ คิดเป็นมูลค่าผลผลิตรวม 7,176,000 บาท
- 3. เหง้ามันสำปะหลัง เมื่อจัดการตากแห้งแล้วนำมาเผาในเตาเผาถ่านชีวมวลไร้มลพิษ จะได้ถ่านเชื้อเพลิงและน้ำส้มควันไม้เพื่อใช้ป้องกันศัตรูพืช พื้นที่ 1 ไร่ จะได้เหง้ามันสำปะหลัง 700 กิโลกรัม เมื่อเผาเป็นถ่านเชื้อเพลิง จะได้ถ่าน 210 กิโลกรัม คิดเป็นมูลค่า 1,470 บาท ต่อไร่ หรือคิดเป็นมูลค่าผลผลิตรวม 2,152,260 บาท
- 4. หัวมันสด นำมาแปรรูปเป็นหัวมันสดหมัก มันเส้นสะอาด ส่วนหนึ่งนำไปใช้เป็นส่วนผสมอาหารโคนม สูตร TMR
- 5. จัดการผลิตอาหารโคนม สูตร TMR ด้วยการนำใบ ยอด หัวมัน และมันเส้น ผสมกับวัตถุดิบอื่นตามสูตร แล้วได้เป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่มคือ อาหารโคนม สูตร TMR แบรนด์ชาววัง นำออกขาย 4 บาท ต่อกิโลกรัม ประโยชน์ของอาหารโคนมคือ ทำให้ลดโรคเต้านมอักเสบ เพิ่มโปรตีนในน้ำนม ร้อยละ 22 และเพิ่มปริมาณน้ำนมเฉลี่ย 3 กิโลกรัม ต่อตัว ต่อวัน หรือเพิ่มรายได้ให้สมาชิกแปลงใหญ่ที่เลี้ยงโคนม 54 บาท ต่อตัว ต่อวัน
ด้วยทางเลือกการรวมกลุ่มสร้างพลังที่เข้มแข็ง การใช้นวัตกรรมหรือเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมเพื่อปลูกมันสำปะหลัง ปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP ให้ได้ผลผลิตมาตรฐาน นำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม หรือเพื่อผลิตอาหารโคนม สูตร TMR เหล่านี้ล้วนเป็นความร่วมมือร่วมใจของสมาชิกที่บริหารจัดการกิจกรรมกลุ่มประสบความสำเร็จที่นำไปสู่การเสริมสร้างรายได้และพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืนมั่นคง
และเมื่อสร้างงานประสบความสำเร็จมีผลเป็นที่ประจักษ์ คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิจึงพิจารณาให้ได้รับรางวัลชนะเลิศ แปลงใหญ่มันสำปะหลังดีเด่น ระดับเขต 1 ประจำปี 2562 สร้างความภาคภูมิใจให้กับสมาชิกทุกคน
สอบถามเพิ่มได้ที่ คุณอนัญญา จันทร์น้อย สำนักงานแปลงใหญ่มันสำปะหลัง บ้านหนองบอน ตำบลวังม่วง อำเภอวังม่วง โทร. 083-878-5961 หรือ คุณเสาวนิตย์ พรหมโชติ เกษตรอำเภอวังม่วง โทร. 036-359-021 ก็ได้ครับ
