| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“ตอนนี้อาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพที่ผมภูมิใจมากๆ นะ แต่ก่อนต้องยอมรับตรงๆ ว่า ผมไม่มีความศรัทธาในอาชีพนี้เลย เพราะเราเป็นลูกชาวสวนมาตั้งแต่เด็กๆ เห็นพ่อแม่ลำบากมากจากการทำสวน เราจึงพยายามหนีอาชีพนี้มาตลอด ทำทุกอย่างเพื่อที่ไม่ต้องกลับมาเป็นชาวสวน แต่สุดท้ายก็มาพบว่า สิ่งที่เราหนีมาทั้งชีวิต จริงๆ แล้วเราไม่ได้เกลียดนะ เพียงแค่เรายึดติดกับภาพเดิมๆ ที่ทำเกษตรแล้วลำบาก แต่เมื่อได้มาทดลองลงมือทำจริงๆ กลับรู้สึกหลงรักการเป็นชาวสวนโดยไม่รู้ตัว เพราะทำแล้วสบายใจ เป็นอิสระ กลายเป็นชีวิตจิตใจ และคิดอยู่ตลอดว่าอยากจะพัฒนาสวนมะพร้าวของพ่อให้ดียิ่งขึ้น อาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพที่ยิ่งทำยิ่งภูมิใจในตัวเองขึ้นเรื่อยๆ”
คุณสุรพงษ์ เกียรติพงสา หรือ พี่เอ ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์จังหวัดราชบุรี อยู่บ้านเลขที่ 139 หมู่ที่ 7 ตำบลศรีสุราษฎร์ อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี เกษตรกรรุ่นใหม่ที่เข้ามาปรับเปลี่ยนสวนมะพร้าวจากรุ่นพ่อ สร้างมาตรฐาน GAP, GI เพื่อต่อยอดการตลาดในอนาคตให้มั่นคงมากขึ้น เพราะเล็งเห็นแล้วว่ามาตรฐานเหล่านี้จะเปรียบเสมือนใบเบิกทางด้านการตลาด ที่ไม่ว่าจะไปที่ไหนก็มีแต่คนต้องการ
พี่เอ เล่าถึงจุดเริ่มต้นการทำเกษตรว่า ตนเป็นลูกชาวสวนมาตั้งแต่เด็กๆ แต่อยากที่จะหลีกหนีอาชีพดั้งเดิมของพ่อแม่ ไปศึกษาเล่าเรียน และได้ทำงานเป็นประชาสัมพันธ์อยู่ที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ จนถึงเวลาที่ต้องกลับมาดูแลคุณพ่อที่สูงอายุ ซึ่งที่บ้านคุณพ่อทำสวนมะพร้าวน้ำหอมอยู่แล้ว ในระหว่างที่กลับมาดูแลท่าน ก็ได้ซึมซับวิธีการทำสวนมาจากคุณพ่อ และกลายมาเป็นเกษตรกรเต็มตัวถึงปัจจุบัน นับเป็นเวลากว่า 4 ปี
ปลูกมะพร้าวน้ำหอม 350 ต้น
งานสร้างรายได้ที่มั่นคง
ปัจจุบัน พี่เอ ปลูกมะพร้าวน้ำหอมบนพื้นที่ประมาณ 9 ไร่ สายพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมที่ปลูกคือ อ่างทองบ้านแพ้ว เป็นพันธุ์เดียวกันกับฟาร์มอ่างทอง แต่เกษตรกรมีชื่อเรียกพันธุ์ต่างกันไป บางคนก็เรียกว่า ก้นจีบบ้านแพ้ว เพราะจุดเริ่มต้นมาจากฟาร์มชื่ออ่างทอง ตั้งอยู่ที่อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร เป็นพันธุ์ดั้งเดิมมาตั้งแต่สมัยรุ่นคุณพ่อกว่า 17 ปีมาแล้ว และเป็นสายพันธุ์ที่มีชื่อเสียงมาเนิ่นนาน ประจวบเหมาะกับพื้นที่ตรงนี้ค่อนข้างเหมาะกับการปลูกมะพร้าวเป็นทุนเดิม จึงส่งผลให้มะพร้าวน้ำหอมดำเนินสะดวกได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ ขนาดของผลได้มาตรฐาน น้ำหวานโดยธรรมชาติ เคยวัดได้ประมาณ 8 องศาบริกซ์ จะแตกต่างจากมะพร้าวที่อื่นๆ ที่ถึงแม้ผลจะใหญ่ แต่ความหวานไม่เทียบเท่า
การปลูก มีการจัดสรรพื้นที่ปลูกแบบยกร่อง เนื่องจากพื้นที่บริเวณสวนเป็นที่ลุ่ม จะปลูกในระบบสวนด้วยการยกร่องแปลงปลูกให้สูง แล้วปลูกพืชอายุสั้นแซม เช่น กล้วยหอม กล้วยน้ำว้า มะละกอ และพืชผักสวนครัวชนิดต่างๆ เพื่อนำผลผลิตมาเป็นอาหารและขายเป็นรายได้เสริม เพราะมะพร้าวปลูกแล้วกว่าจะได้ผลผลิตต้องใช้ระยะเวลานานกว่า 3 ปี จึงจะเก็บผลผลิตได้ มะพร้าวน้ำหอมที่ดีต้องเริ่มจากการคัดสายพันธุ์ที่ดีมาปลูก คือต้องเลือกต้นพันธุ์จากแหล่งที่เชื่อถือได้ เพราะหากย้อนกลับไปเมื่อ 5 ปีที่แล้ว มะพร้าวน้ำหอมเป็นพืชที่คนนิยมปลูกกันแพร่หลาย ทำให้มีพ่อค้าแม่ค้าที่ขายต้นพันธุ์หลายเจ้าฉวยโอกาสนำพันธุ์อื่นมาผสมด้วย หรืออีกวิธีสังเกตของคนสมัยก่อน ว่าเป็นมะพร้าวน้ำหอมแท้หรือไม่ ให้เด็ดรากมาดม หากเป็นมะพร้าวน้ำหอมแท้ รากจะต้องมีกลิ่นหอมคล้ายใบเตย
การขุดหลุมปลูก กว้าง ยาวและลึก ประมาณ 50-70 เซนติเมตร นำปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ใบไม้แห้ง หรือขุยมะพร้าว กับดินบนที่ตากแห้งใส่คลุกเคล้าให้เข้ากัน ใส่รองก้นหลุมปลูก หรือจะใช้ดินเลนก็ได้ จากนั้นวางต้นพันธุ์เสมอกับปากหลุมในกรณีที่ปลูกในที่ลุ่ม และวางต้นพันธุ์ปลูกต่ำกว่าปากหลุมในกรณีปลูกในที่ดอน เกลี่ยดินกลบ ควรปลูกให้ระยะระหว่างต้นและแถวห่างกัน 6×6 เมตร ให้น้ำสัปดาห์ละ 2 ครั้ง หรือตามการดูแลของพืชหน้าดินที่ปลูกหมุนเวียนช่วงแรกนั่นเอง
เทคนิคการดูแล บำรุงรักษา
หลังจากมะพร้าวน้ำหอมเริ่มโต อายุได้ 1 ปี ให้ใส่ปุ๋ยอินทรีย์หรือมูลสัตว์ เพื่อช่วยในการปรับปรุงดินให้มีคุณภาพและใส่ปุ๋ยเคมี สูตร 13-13-21 ประมาณ ต้นละ 1 กิโลกรัม โดยหว่านรอบทรงต้น หลังจากปีที่ 3 เป็นต้นไป ใส่ปุ๋ยเคมี สูตรที่มีการเพิ่มแมกนีเซียมหรือโบรอน ประมาณต้นละ 2 กิโลกรัม โดยใส่อย่างน้อย 2 ครั้ง ต่อปี ในช่วงเดือนพฤษภาคมและเดือนตุลาคม ตอนนี้ที่สวนมีการทดลองแบ่งใส่ปุ๋ยให้ถี่ขึ้น เป็นทุก 2 เดือน แต่ลดปริมาณต่อต้นลง และหมุนเวียนสูตรปุ๋ยที่ใส่ เช่น 16-16-16, 8-24-24 และปุ๋ยสูตรที่ใช้ N-P-K ในอัตราส่วน 2-1-4 เช่น 12-6-24, 15-5-20 หรือ 14-7-28 เป็นต้น เพื่อให้มะพร้าวได้รับธาตุอาหารที่หลากหลายและเหมาะสมกับแต่ละช่วงเวลาที่มีภูมิอากาศแตกต่างกัน
สำหรับการให้น้ำ เนื่องจากที่สวนเป็นแบบระบบยกร่อง รากมะพร้าวจะแผ่ลงริมร่องสวน ดูดซับน้ำได้ส่วนหนึ่ง ทำให้ต้นเจริญเติบโตดีและได้ผลดกอยู่แล้ว แต่ต้องระวังในฤดูแล้ง หรือฝนไม่ตก ต้องให้น้ำสัปดาห์ละ 2 ครั้ง เป็นอย่างน้อย ด้วยเรือรดน้ำกระจายขึ้นท้องร่อง ให้ได้รับน้ำสม่ำเสมอ ลดการขาดช่วงการออกดอกและติดผลของมะพร้าวน้ำหอม
ผลผลิตต่อปี…
มะพร้าว จะเก็บขายได้ทุก 18-20 วัน พื้นที่ 9 ไร่ โดยเฉลี่ยสามารถเก็บผลผลิตได้ประมาณ 50,000 ลูก ต่อปี สำหรับที่สวนถือเป็นผลผลิตที่น่าพอใจ ได้ไซซ์ตามมาตรฐานกว่า 80 เปอร์เซ็นต์ เช็กจากพ่อค้าที่เข้ามารับซื้อมะพร้าวที่สวน โดยค่าเฉลี่ยมะพร้าวของที่สวนผลค่อนข้างจะใหญ่กว่าค่าเฉลี่ยโดยทั่วไปที่เขารับซื้อ ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะพันธุ์จากที่คุณพ่อนำมาปลูก เป็นพันธุ์เก่า ต่างจากรุ่นใหม่ที่จะนิยมนำพันธุ์ต้นเตี้ยมาปลูก เน้นดก เมื่อผลดกขนาดก็จะเล็กลงไปด้วย
การตลาด
มีพ่อค้ามารับซื้อถึงหน้าสวน เพื่อนำไปส่งโรงงานแปรรูปมะพร้าวแถบพื้นที่จังหวัดราชบุรี ราคาขึ้นลงตามกลไกของตลาด มะพร้าวเป็นพืชที่ค่อนข้างมีความผันผวนทางราคาค่อนข้างสูง ในช่วงหน้าร้อนมะพร้าวจะมีราคาสูง เนื่องจากปริมาณผลผลิตน้อย แต่ความต้องการของตลาดสูง ซึ่งจะแปรผันตรงข้ามกับในช่วงหน้าหนาวที่ผลผลิตออกเยอะ ในขณะที่ความต้องการทางตลาดน้อย ยกตัวอย่างช่วงที่มะพร้าวราคาสูงสุด เฉลี่ยอยู่ที่ ลูกละ 20-30 บาท แต่ถ้าช่วงไหนราคาตก จะตกลงไปเหลือเพียงลูกละ 3-6 บาท เท่านั้น จะเห็นว่าราคามีความแตกต่างกันมาก ช่วงที่มะพร้าวราคาแพงจะมีแค่ 3 เดือน จึงได้มีการวางแผนพัฒนาเพื่อต่อยอดรายได้จากเดิม ด้วยการคิดค้นเทคนิคการปลูกให้ผลผลิตในช่วงหน้าร้อน สอดคล้องกับความต้องการของตลาดและโอกาสเพิ่มรายได้ที่มากขึ้น
สืบทอดมรดกสวนมะพร้าวจากพ่อ
สู่การพัฒนาต่อยอดการตลาดในอนาคต
ปัจจุบัน สวนมะพร้าวน้ำหอม ที่สวนญาณภัทร ดูแลบริหารจัดการโดยพี่เอ ซึ่งเป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ มีความคิดก้าวหน้า เป็นนักคิดค้น ทดลองทำเกษตรผสมผสานองค์ความรู้ใหม่ๆ ประกอบกับการทดสอบทฤษฎีและภูมิปัญญาทั้งใหม่เก่า เพื่อให้เป็นการทำสวนแบบผสมผสาน ทั้งมิติของผลผลิตทางการเกษตร พืชพันธุ์ และความรู้หลากหลาย ได้นำมาปรับใช้กับสวนของตนเอง พร้อมกับน้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ด้วย เพื่อเป้าหมายการทำให้อาชีพเกษตรกรรมกลายเป็นธุรกิจแห่งความสุข เป็นแหล่งอาหารปลอดภัย เป็นพื้นที่ของจินตนาการและการเรียนรู้ จนเกิดเป็นสวนแบบผสมผสานที่ได้รับการรับรองมาตรฐานเกษตรปลอดภัย (GAP) และได้รับรองพืชมะพร้าวน้ำหอมอัตลักษณ์เฉพาะ (GI) ราชบุรี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2561 เป็นต้นมา และมองว่ามาตรฐานเหล่านี้จะกลายเป็นใบเบิกทางการตลาดในอนาคตได้เป็นอย่างดี
สืบเนื่องจากพฤติกรรมของผู้บริโภคเปลี่ยนไป ทุกคนต่างหันมารักสุขภาพของตัวเองกันมากขึ้น เพราะฉะนั้นผู้บริโภคจะต้องเลือกหาแหล่งอาหารที่เชื่อถือได้และปลอดภัย มาตรฐานที่ได้พยายามทำมาถือว่าตอบโจทย์กระแสที่เปลี่ยนไปได้เป็นอย่างดี รวมถึงเป็นการช่วยเพิ่มรายได้จากสินค้าเมื่อมีมาตรฐาน ก็ได้ราคาที่สูงขึ้น ถัดมาคือ ได้สุขภาพที่ดีกลับมาทั้งตัวชาวสวนเองและผู้บริโภค และถือเป็นจุดเริ่มต้นพัฒนาจากสวนธรรมดาให้กลายเป็นธุรกิจเกษตรครบวงจร ปลูกเอง ขายเอง แปรรูปเอง
ฝากถึงเกษตรกร
“สำหรับคนทำงานประจำ หรือทำอย่างอื่นแล้วอยากทำเกษตรในอนาคต ก็อยากจะแนะนำเลยว่า ให้วางแผนในช่วงที่ยังทำงานประจำอยู่ วางแผนเพื่อที่จะเริ่มต้นมีที่ดินเป็นของตัวเองก่อนเลย เสร็จแล้วก็วางแผนในการเลือกพืชที่เราจะปลูก ในช่วงเริ่มต้นอาจจะเลือกพืชที่แข็งแรง ทนแดด ทนฝน ดูแลบำรุงรักษาได้ง่ายหน่อย เพื่อที่เวลาทำจริงจะได้มีกำลังใจ ถ้าเลือกปลูกพืชที่ยากแล้ว เราจะเสียกำลังใจ ค่อยๆ สะสมประสบการณ์ไปเรื่อยๆ และอย่าเพิ่งทิ้งงานประจำ หรือทิ้งความสามารถอื่นๆ ที่ทำได้ อาจจะทำร่วมกันไปก่อน พอถึงจุดที่ตัวเองมั่นใจกับอาชีพเกษตรกรรมก็ค่อยๆ ออกมาเป็นเกษตรกรเต็มตัว และถ้าใครสนใจอยากจะทดลองปลูกมะพร้าวน้ำหอมดูบ้าง ผมก็ยังคิดว่าเป็นการเริ่มต้นที่ดี เพราะมะพร้าวเป็นพืชที่ดูแลไม่มาก อย่างผมหลักๆ ทำด้วยตัวเองหมด ทั้งดูแล รดน้ำ ใส่ปุ๋ย และยังแบ่งเวลาส่วนหนึ่งดูแลบริษัทโปรดักชันเฮาส์ รับผลิตงานด้านดิจิทัลคอนเทนต์ และช่วยเพื่อนเกษตรกรในพื้นที่ทำกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเชิงเกษตร และดูแลคุณพ่อที่สูงอายุด้วย” คุณสุรพงษ์ กล่าวทิ้งท้าย
สอบถามเทคนิคการปลูกมะพร้าวน้ำหอมเพิ่มเติมได้ที่ เบอร์โทร. 084-242-4742
