| ผู้เขียน | สุรเดช สดคมขำ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เกษตรสร้างชาติ คำกล่าวนี้มักได้ยินกันอยู่เสมอในสังคมไทย เพราะปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในประเทศไทยการเกษตรถือเป็นตัวขับเคลื่อนที่สำคัญ จะเห็นได้ในทุกภูมิภาคที่มีการทำเกษตรอย่างต่อเนื่อง ซึ่งการทำเกษตรกรรมถือเป็นการขับเคลื่อนเศรษฐกิจตั้งแต่ชุมชนและขยายวงกว้างไปในระดับประเทศ จึงทำให้เกิดมูลค่าทางการค้าที่สร้างรายได้ให้เกิดการสร้างงานสร้างอาชีพอย่างยั่งยืน
คุณบุญนำ มีชาลือ หรือ คุณนำ เจ้าของฟาร์มไร่นาตานำ ตั้งอยู่ที่ตำบลหินกอง อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี ถือเป็นแหล่งชุมชนต้นแบบที่มีการผลิตเห็ดหูหนูดำทั้งหมู่บ้าน โดยทุกคนในกลุ่มสร้างความเข้มแข็งให้กับการผลิตสินค้าเป็นอย่างมาก จึงทำให้ที่นี่เป็นแหล่งผลิตเห็ดหูหนูดำที่ครบวงจรที่น่าจับตา ตั้งแต่การผลิตก้อนเชื้อเห็ดตลอดไปจนถึงเปิดดอกเพื่อส่งขายให้กับตลาดภายในจังหวัด เป็นการสร้างงานสร้างอาชีพให้กับทุกคนในชุมชน โดยที่ไม่ต้องทิ้งถิ่นฐานบ้านเกิดไปทำงานในเมืองใหญ่ แต่ทุกคนสามารถมีรายได้ในพื้นที่ทำกินของตัวเอง
มองอาชีพทางการเกษตร
สามารถเป็นนายตัวเองได้
คุณนำ เล่าให้ฟังว่า สมัยก่อนทำงานอยู่ในโรงงานอุตสาหกรรมต้องเข้างานเป็นกะทุกเมื่อเชื่อวัน รู้สึกว่าชีวิตผูกติดอยู่กับเวลาอย่างน่าจำเจ ทำให้ไม่อยากนำพาตัวเองไปผูกติดกับงานประจำมากนัก จึงตัดสินใจออกจากการเป็นหนุ่มโรงงานมาเริ่มทำเกษตรกรรมอย่างจริงจัง โดยเรียนรู้ในเรื่องของการทำเห็ดหูหนูดำ เพราะในชุมชนที่คุณนำอยู่ส่วนใหญ่เพาะเห็ดขาย จึงเป็นจุดเริ่มต้นให้มีโอกาสได้เรียนรู้และพัฒนาต่อยอดเป็นอาชีพมาจนถึงทุกวันนี้
“ประมาณปี 2540 ผมก็ได้มาลงมือทำเห็ดขาย โดยในช่วงแรกเรียนรู้อยู่ประมาณ 2 ปี จากนั้นคนในชุมชนเห็นถึงความสามารถ ตั้งให้ผมเป็นผู้บริหารกลุ่ม ผมก็เลยนำความรู้ที่ได้จากโรงงานมาบริหารกลุ่ม โดยเห็ดที่ผลิตหลักๆ จะเน้นเป็นเห็ดหูหนูดำ เพราะเห็ดชนิดนี้เป็นพืชระยะสั้น สามารถคืนทุนได้ไว และใช้ระยะเวลาเพียง 2 เดือนเท่านั้น ก็จะทราบว่าคืนทุนหรือว่าขาดทุน แต่ถ้าเป็นเห็ดชนิดอื่น ต่อรอบการผลิตต้องใช้เวลาประมาณ 4 เดือนถึงจะคืนทุน” คุณนำ บอก
เห็ดหูหนูดำ เพาะง่าย
ดูแลไม่ยาก ให้ผลผลิตไว
ในขั้นตอนปฏิบัติเพื่อดูแลเห็นหูหนูดำให้ได้คุณภาพ คุณนำ บอกว่า การสร้างโรงเรือนตลอดไปจนในเรื่องของการดูแลมีหลักสำคัญดังนี้ คือ
- โรงเรือนสำหรับวางก้อนเชื้อเห็ดหูหนูดำต้องมีขนาดกว้าง 6 เมตร และยาว 9 เมตร ต้องเป็นโรงเรือนมุงจากหรือหญ้าคา
- พื้นของโรงเรือนเป็นหินเกล็ดหรือเห็นคลุกปูพื้น เวลารดน้ำลงไปในพื้น จะช่วยให้ภายในโรงเรือนมีสภาพอากาศที่เย็นไม่ร้อน
- โรงเรือนต้องสามารถเปิดทางด้านข้างได้เพื่อให้สามารถทำความสะอาดได้ง่าย
หลังจากที่เก็บผลผลิตเห็ดหูหนูดำจนหมดรุ่นแล้ว เริ่มทำความสะอาดโรงเรือนให้มีความพร้อมเพื่อนำก้อนเชื้อเห็นรุ่นต่อไปเข้ามาไว้ โดยเปิดด้านข้างให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก พร้อมทั้งทำความสะอาดเก็บกวาดโรงเรือนให้เรียบร้อย พร้อมกับปล่อยทิ้งไว้ให้พื้นดินภายในโรงเรือนแห้ง จากนั้นนำก้อนเชื้อเห็ดใหม่ที่มีเชื้อเดินเต็มแล้วเข้ามาไว้ภายในโรงเรือน เพื่อให้เห็ดออกดอกและเก็บขายต่อไป
“ช่วงที่บ่มก้อนเชื้อเห็ด เพื่อให้เส้นใยเดินเต็มก้อน จะใช้เวลาอยู่ที่ประมาณ 40 วัน ซึ่งช่วงนี้จะไม่เข้าไปยุ่งวุ่นวายอะไร จะตั้งเอาไว้เฉยๆ พร้อมกับฉีดพ่นน้ำส้มควันไม้ และน้ำหมักตะไคร้ให้ทั่วเพื่อป้องกันแมลง จากนั้นเมื่อครบกำหนดก็จะทำการเปิดดอก โดยย้ายก้อนเชื้อเห็ดเข้ามาไว้ภายในโรงเรือนที่เตรียมไว้ ใน 1 โรงเรือนจะวางก้อนเชื้อเห็ดประมาณ 3,000 ก้อน พร้อมกับให้น้ำ 3 เวลา หลังจากเปิดดอกผ่านไปประมาณ 25-30 วัน เห็ดหูหนูดำชุดแรกก็จะเริ่มออกมาให้ตัดขายได้” คุณนำ บอก
ช่วงเวลาที่เหมาะสมกับการเก็บเกี่ยวเห็ดหูหนูดำ คุณนำ เล่าว่า เป็นช่วงเวลา 04.00-05.00 น. เพราะเหมาะสมไม่ร้อนมาก หลังจากที่เก็บเห็ดมาแล้วนำมาทำการตัดแต่ง พร้อมส่งขายในวันรุ่งขึ้นของอีกวัน ซึ่งก้อนเชื้อเห็ด 3,000 ก้อน เก็บได้ประมาณ 7 ครั้ง ใน 1 รอบ ระยะเวลา 2 เดือน จะสามารถให้ผลผลิตอยู่ที่ประมาณ 1,000 กิโลกรัม ส่วนในเรื่องของการป้องกันแมลงศัตรูพืช จะต้องดูแลเป็นพิเศษคือ พวกแมลงหวี่และไรแดงที่จะเข้ามากินเส้นใยเห็ด ทำการป้องกันด้วยฉีดพ่นด้วยน้ำตะไคร้หอม ก็สามารถช่วยป้องกันแมลงศัตรูเหล่านี้ได้เป็นอย่างดี
ตลาดเห็ดหูหนูดำ
ลูกค้ารับซื้อตลอดทั้งปี
นอกจากเปิดก้อนเชื้อเห็ดให้ออกดอกขายเองด้วยแล้ว คุณนำ เล่าว่า ยังได้ผลิตก้อนเชื้อเห็ดส่งขายให้กับลูกค้าที่ต้องการซื้อไปเปิดดอกขายเองด้วย โดยการทำก้อนเชื้อเห็ดจะใช้แรงงานคนในชุมชน จึงทำให้ทุกขั้นตอนการผลิตเป็นการสร้างงานให้กับสมาชิกกลุ่ม ส่งผลให้การซื้อขายก้อนเชื้อเห็ดหนูหูดำและผลผลิตที่เก็บดอกส่งขาย มีพ่อค้าแม่ค้าเข้ามาติดต่อซื้อไม่ขายสาย ถือเป็นการสร้างรายได้ให้กับชุมชนอย่างแท้จริง
“การเปิดดอกเห็ดขายตลาด เราก็มีส่งขายอยู่เป็นประจำ ทำให้เรื่องนี้ทางชุมชนเราไม่มีความกังวล เพราะการผลิตก้อนเชื้อเห็ดขายให้ในชุมชนเองตอนนี้ก็ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ เฉลี่ยแล้วในชุมชนที่เป็นสมาชิกกลุ่ม ใช้ก้อนเชื้อประมาณ 100,000 ก้อนต่อเดือน ส่วนลูกค้าภายนอกก็มีผลิตให้บ้าง โดยต้องทำแผนการผลิตที่ชัดเจน จะช่วยให้ส่งลูกค้าได้อย่างต่อเนื่อง” คุณนำ บอก
สำหรับราคาเห็ดหนูหูดำสดที่ตัดแต่งแล้ว ลูกค้ารับซื้อเฉลี่ยอยู่ที่กิโลกรัมละ 63 บาท ซึ่งราคาสามารถขึ้นลงได้ตามกลไกตลาด โดยบางช่วงราคาเคยลดลงมาถึงกิโลกรัมละ 13 บาทก็เคยเกิดขึ้นมาแล้ว สาเหตุเกิดจากมีการเพาะขายกันมาก จึงทำให้ราคามีตกลงมาได้บ้างในบางช่วง แต่เมื่อมีการวางแผนผลิตที่ดีราคาสามารถปรับตัวได้ปกติ หรือบางช่วงราคาต่อกิโลกรัมขึ้นไปอยู่ที่ 93 บาท ส่วนราคาก้อนเชื้อเห็ดหูหนูดำ ขายอยู่ที่ก้อนละ 4.50-5 บาท ซึ่งการรวมกลุ่มถือว่าส่งผลดีต่อการผลิตก้อนเชื้อเห็ดเป็นอย่างมาก เพราะทุกคนสามารถแลกเปลี่ยนความคิดซึ่งกันและกันได้ จึงทำให้กลุ่มมีความเข้มแข็งในการทำตลาดมากขึ้น โดยทุกคนมีเป้าหมายเดียวกันช่วยกันอย่างเต็มที่เพื่อสร้างรายได้
“การทำเกษตรให้ประสบผลสำเร็จ อย่างกลุ่มผมที่ยึดถือและตั้งเป้ากันอยู่เสมอ คือทุกคนทำแล้วมีความสุข นำวิชาความรู้ที่ถูกต้องมาทำการพัฒนาผลผลิตให้ดียิ่งขึ้น จะช่วยให้สินค้ามีคุณภาพ ทุกคนรักในอาชีพ และยิ่งผมทำด้านนี้มาตลอดเป็น 10 ปี ถือว่าการเกษตรในเรื่องของการเพาะเห็ดนั้น สามารถทำเป็นอาชีพที่เลี้ยงตัวเองได้ คนที่เริ่มทำใหม่ๆ อยากให้เริ่มทำจากความชอบก่อน จากนั้นเรียนรู้การทำเกษตรไปเรื่อยๆ อาชีพนี้จะเลี้ยงตัวเองได้อย่างแน่นอนครับ” คุณนำ บอก
สำหรับท่านใดที่ต้องการข้อมูลเพิ่มเติม มีความสนใจในเรื่องของการเพาะเห็ดหนูหูดำ หรือต้องการติดต่อซื้อก้อนเชื้อเห็ด สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ คุณบุญนำ มีชาลือ หรือ คุณนำ หมายเลขโทรศัพท์ 085-183-2577
