เทคนิคการปักชำและการปลูกไผ่ ของศูนย์พืชสวนน่าน

ไผ่ เป็นพืชที่มีความสำคัญผูกพันต่อวิถีชีวิตของคนและชุมชนตั้งแต่ในอดีตถึงปัจจุบัน โดยนำมาเป็นไม้ใช้สอยและเพื่อบริโภค รวมทั้งนำไปใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น โรงงานหน่อไม้กระป๋อง การเลี้ยงหอยทะเล ไม้ตะเกียบ ไม้เสียบอาหาร ไม้จิ้มฟัน เฟอร์นิเจอร์ และอุตสาหกรรมกระดาษ ทำให้ไม้ไผ่ที่อยู่ตามธรรมชาติถูกทำลายเหลือน้อยลง ทางศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดน่าน (พืชสวน) จึงได้ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกไผ่เพื่อทดแทนและปลูกเป็นพืชเศรษฐกิจ สร้างรายได้แก่ครอบครัว

 ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดน่าน (พืชสวน) สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 6 จังหวัดเชียงใหม่ กรมส่งเสริมการเกษตร แนะนำเทคนิคการขยายพันธุ์ไผ่ว่ามีหลายวิธี เช่น การขยายด้วยเมล็ด การแยกกอหรือเหง้า การตัดปล้องปักชำ การปักชำกิ่งแขนง การตอนกิ่งแขนง และการเพาะเนื้อเยื่อ สำหรับวิธีการขยายพันธุ์ไผ่ที่สะดวก ประหยัด และง่าย ได้ผลดี ได้แก่ การปักชำกิ่งแขนง ซึ่งทางศูนย์ได้นำเอานวัตกรรมมาปรับใช้และประสบความสำเร็จ เกษตรกรสามารถนำไปใช้ได้ในพื้นที่

เคล็ดลับการปักชำกิ่งแขนง

เลือกกิ่งแขนงไผ่ที่สมบูรณ์ อายุไม่เกิน 1 ปี สังเกตกิ่งแขนงจะไม่อ่อนและแก่เกินไป มีปมรากขนาดเม็ดสาคู ตัดแต่งกิ่งแขนงยาวไม่เกิน 70 เซนติเมตร หรือยาว 2-3 ปล้อง โดยตัดให้ชิดข้อ จากนั้นนำไปแช่น้ำ 1 ชั่วโมง แล้วนำไปบ่มในถัง 200 ลิตร พร้อมใส่น้ำลงในถัง 1 แก้ว เพื่อให้ความชื้น และปิดฝาคลุมด้วยพลาสติกใส ถัง 200 ลิตร จะบรรจุได้ประมาณ 100 กิ่ง สำหรับการบ่มกิ่งแขนงเป็นการกระตุ้นให้เกิดราก จะใช้เวลาการบ่ม ประมาณ 3-5 วัน แต่ไม่เกิน 7 วัน สังเกตสภาพตารากจะเปล่ง ก็จะนำไปปักชำในถุงดำ โดยผสมดิน : แกลบดิบ : ปุ๋ยคอก อัตราส่วน 1 : 1 : 1 แล้วนำไปวางไว้ในที่ร่มหรือโรงเรือนพรางแสงด้วยซาแรน ทิ้งไว้ประมาณ 2 เดือน รากจะเดินเต็มถุงก็สามารถนำไปปลูกลงแปลงได้

การเตรียมพื้นที่และการปลูก

การปลูกไผ่ ควรปลูกในสภาพพื้นที่น้ำท่วมไม่ถึง ดินควรเป็นดินร่วนหรือร่วนปนทราย ระบายน้ำได้ดี โดยเตรียมพื้นที่ตั้งแต่ฤดูแล้ง ไถปรับ กำจัดวัชพืช พอช่วงต้นฤดูฝนก็สามารถปลูกไผ่ได้ ระยะปลูกที่เหมาะสม ระหว่างต้นxระหว่างแถว ตั้งแต่ 3-5 เมตร พื้นที่ 1 ไร่ สามารถปลูกได้ประมาณ 64-177 ต้น ทั้งนี้ ระยะปลูกควรพิจารณาจากชนิดไผ่และสภาพความอุดมสมบูรณ์ของดิน สำหรับหลุมที่ปลูก ควรมีขนาด กว้างxยาวxลึก ไม่น้อยกว่า 30x30x30 เซนติเมตร

การขยายพันธุ์ไผ่ด้วยการใช้กิ่งแขนงปักชำ ด้วยนวัตกรรมการบ่มกระตุ้นการออกราก ได้ผลกว่า 80 เปอร์เซ็นต์

ใช้ปุ๋ยฟอสเฟต 3 กำมือ ผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักที่สลายตัวแล้ว 1 ปุ้งกี๋ คลุกเคล้ากับดินบนให้ทั่ว แล้วกลบกลับลงไปในหลุม ให้ระดับดินสูงกว่าเดิมเล็กน้อยเผื่อดินยุบตัวในภายหลัง จากนั้นนำต้นกล้าลงปลูกกลางหลุมที่เตรียมไว้ ให้ลึกต่ำกว่าระดับดินเดิมเล็กน้อย แล้วพูนโคนขึ้นเล็กน้อย ใช้ไม้ปักเป็นหลักผูกยึดต้นกล้าเพื่อป้องกันลมโยก ซึ่งอาจทำให้รากขาดและการเจริญเติบโตช้า จากนั้นรดน้ำตามทันที ใช้ทางมะพร้าวหรือวัสดุอื่นพรางแสงแดดจนกว่าจะตั้งตัวได้

ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดน่าน (พืชสวน) เป็นศูนย์ที่ได้รวบรวมพันธุ์ไผ่นานาชนิด และเป็นศูนย์เรียนรู้การปลูกไผ่แบบครบวงจร พร้อมที่จะถ่ายทอดความรู้ด้านการผลิต การแปรรูป และการตลาด เกษตรกรที่สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่ โทร. 054-682-246