ที่มา	เทคโนโลยีการเกษตร
ผู้เขียน	การุณย์ มะโนใจ
เผยแพร่	วันพุธที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2565

คุณปรีชา ใจบาล เกษตรกรอยู่บ้านเลขที่ 106 หมู่ที่ 3 บ้านบัว ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา เคยทำองุ่นไร้เมล็ดมาก่อน แต่เนื่องจากการทำสวนองุ่นต้องใช้สารเคมี ซึ่งตนเองอยากจะผลิตพืชที่ปลอดภัยจากสารเคมี เพื่อสุขภาพของตนเองและผู้บริโภค ก็เลยหยุดปลูก แล้วหันมาปลูกเสาวรสหรือกะทกรกแทน

พันธุ์ที่ปลูกคือ ไทนุง ซึ่งเป็นพันธุ์มาจากไต้หวัน เป็นพันธุ์เดียวกับที่โครงการหลวงส่งเสริมให้สมาชิกของโครงการปลูก ด้วยรสชาติของไทนุงมีรสเปรี้ยวอมหวานและมีกลิ่นหอม

การปลูกจะเริ่มประมาณเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม คือปลูกในช่วงฤดูแล้ง ซึ่งสามารถควบคุมน้ำและไม่มีปัญหาเรื่องโรคแมลง หลังปลูกประมาณ 4 เดือน เสาวรสจะเริ่มออกดอกติดผล อีก 2 เดือน ผลจะสุกแก่สามารถที่จะเก็บเกี่ยวได้

คุณปรีชา ใจบาล ผลิตเสาวรสแบบการตลาดนำการผลิต คือทำสัญญาล่วงหน้ากับบริษัทที่ส่งออกไปประเทศยุโรป โดยทางบริษัทจะนำ น้ำ ดิน และสุดท้ายคือ ผลผลิต ไปตรวจสอบในห้องทดลอง เพื่อความมั่นใจในคุณภาพของผลผลิต ร่วมทั้งมีคิวอาร์โค้ดที่สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ หากผลผลิตมีปัญหาด้านคุณภาพ เพราะจริงๆแล้วยังมีสมาชิกรายอื่นๆ ร่วมเป็นวิสาหกิจชุมชนผลิตเสาวรสปลอดภัยและทำสัญญากับบริษัทด้วย โดยได้ผลผลิตประมาณ 1.5 ตัน ต่อไร่ขึ้น ขายแล้วมีรายได้ประมาณ 100,000 บาท (หนึ่งแสน)

ราคาขาย เส้นรอบวง 8 เซนติเมตร ราคา 80 บาท ต่อกิโลกรัม เส้นรอบวง 6 เซนติเมตร ราคา 60 บาท ต่อกิโลกรัม ใช้เวลาประมาณ 9 เดือน ในส่วนที่ตกเกรด ทั้งเรื่องมีตำหนิที่ถูกเพลี้ยไฟเจาะผิว ลูกเล็กกว่า 6 เซนติเมตร ก็จะขายหน้าสวน ซึ่งหมู่บ้านบัวเป็นหมู่บ้านที่มีนักท่องเที่ยวและคณะศึกษาดูงานเข้ามาเที่ยวและดูงานไม่ขาด และมีสื่อต่างๆ นำไปเผยแพร่ จะมีขายผ่านเพจ ไลน์ ในชื่อสวนปรีชา ใจบาล ซึ่งยังมีคิวที่ส่งให้ไม่หมดอีกยาว

“เสาวรส” หรือ “กะทกรกฝรั่ง” หรือ “กะทกรกสีดา” หรือ “กะทกรกยักษ์” หรือที่รู้จักกันในนามภาษาอังกฤษว่า “แพสชั่นฟรุต (Passion Fruit) มีต้นกำเนิดในแถบทวีปอเมริกาใต้ เป็นไม้เถาเลื้อย ที่มีผลลักษณะกลม ผลอ่อนจะมีสีเขียว แต่เมื่อสุกแล้วจะมีหลายสี แล้วแต่ละสายพันธุ์ คือ สีม่วง สีเหลือง และสีส้ม ในบ้านเรานี้จะปลูกทั้ง 3 สายพันธุ์ โดยในผลเสาวรสนั้นจะมีเมล็ดจำนวนมาก มีกลิ่นคล้ายฝรั่งสุก รสออกเปรี้ยวจัด แต่บางสายพันธุ์จะมีรสออกอมหวานขยายพันธุ์ด้วยการผสมเกสร ในประเทศฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย และมาเลเซีย รวมถึงส่วนอื่นๆ ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะใช้แมลงภู่เป็นตัวผสมเกสรในเชิงการค้า นอกจากนี้ ดอกเสาวรส ถูกค้นพบว่าจะบานสัมพันธ์กันกับช่วงที่แมลงภู่กำลังแพร่หลาย แสดงให้เห็นว่าสิ่งมีชีวิตทั้ง 2 ชนิดนี้ วิวัฒนาการมาอย่างสัมพันธ์กัน

เสาวรส เป็นผลไม้เพื่อสุขภาพ มีใยอาหารในปริมาณสูง อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุรวมกันอยู่หลายชนิด ซึ่งได้แก่ วิตามินซี วิตามินเอ วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 กรดโฟลิก ธาตุแคลเซียม ธาตุเหล็ก ธาตุแมกนีเซียม ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุโพแทสเซียม ธาตุสังกะสี และคาร์โบไฮเดรต

เสาวรส สามารถปลูกได้ทั่วไป แต่ควรเป็นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ มีน้ำฝนสม่ำเสมอ หรือมีการชลประทาน สภาพดินสมบูรณ์ ระบายน้ำได้ดี น้ำไม่ท่วมขัง ดินมีความเป็นกรดเล็กน้อย (pH) ประมาณ 6

การวางแผนปลูก…มีความจำเป็น เพราะเสาวรสเป็นไม้เลื้อยอายุหลายปี สามารถอยู่ได้ 3-5 ปี ควรวางแนวปลูกในแนวเหนือใต้ เพื่อให้เสาวรสได้รับแสงเต็มที่ เสาวรสต้องการแสงแดดวันละ 6-8 ชั่วโมง

วิธีการเตรียมดิน…ควรทำไว้ก่อนล่วงหน้าประมาณ 1 เดือน (ถ้าสามารถปลูกพืชที่เป็นพืชปุ๋ยสดอย่าง ถั่วเขียว ข้าวโพด ปอเทือง แล้วไถกลบล่วงหน้า 1 เดือน จะทำให้ดินร่วนซุยและเก็บกักน้ำในฤดูแล้งได้ดี) โดยการไถหรือขุดพลิกหน้าดินกำจัดวัชพืช ไถกลบเพื่อให้ดินร่วนซุย สามารถกักเก็บน้ำในฤดูแล้งได้ดี ในพื้นที่สูงควรไถเฉพาะแนวปลูกและระหว่างแถวปลูกควรตัดหญ้าให้สั้น หรือปลูกพืชคลุมดิน เพื่อป้องกันการพังทลายของดิน

รองก้นหลุมด้วยหินฟอสเฟต ในอัตรา 100-150 กิโลกรัม ต่อไร่ หรือใช้ซุปเปอร์ฟอสเฟต อัตรา 50 กิโลกรัม ต่อไร่ ซึ่งขึ้นอยู่กับสภาพของดินในพื้นที่

ระยะปลูก…ไม่แน่นอนตายตัว ขึ้นอยู่กับสภาพพื้นที่ปลูก ความอุดมสมบูรณ์ การระบายน้ำ และพันธุ์ที่ใช้ปลูก ระยะปลูกที่แนะนำ คือ 2×3 เมตร, 2.5×2.5 เมตร, 3×3 เมตร, 4×4 เมตร และ 3×5 เมตร ระยะใดระยะหนึ่ง

เมื่อเลือกระยะปลูกได้แล้ว และการเตรียมดินก็ขุดหลุมกว้างและลึก ประมาณ 50×30 เซนติเมตร หรือรองก้นหลุมด้วยฟางหรือเศษพืช ใส่หน้าดินลงในหลุมก่อนและรองก้นหลุมด้วยหินฟอสเฟต หลุมละ 1 กระป๋องนม หรือ 450 กรัม และเอาแกลบดิบหรือแกลบเผาใส่ลงไป ประมาณ 2-3 ปีบ จะเหลือช่วงประมาณ 1 ฟุต ด้านบน ผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก หลุมละ 1-2 ปีบ และปุ๋ยสูตร 13-13-21 หรือ 12-12-17 หลุมละ 1-2 ช้อนแกง ผสมให้ทั่วถึงกะปริมาณดินและส่วนผสมต่างๆ ให้เต็มหลุมพอดี หรือสูงกว่าปากหลุมเล็กน้อย เพื่อป้องกันดินยุบเป็นแอ่งซึ่งจะทำให้น้ำขังต้นจะเกิดโรคและเน่าตายได้

วิธีปลูก…แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ อาศัยน้ำฝน และน้ำชลประทาน ในพื้นที่ที่อาศัยน้ำฝน ไม่มีน้ำชลประทานเข้าถึง ควรปลูกในเดือนกันยายนถึงเดือนธันวาคม เพราะหลังจากปลูกแล้วดินยังมีความชุ่มชื้นพอที่จะทำให้ต้นกล้าตั้งตัวได้เร็ว และในฤดูร้อนเสาวรสจะฟักตัวไม่เหี่ยวเฉา ในพื้นที่อาศัยน้ำชลประทานไม่ต้องคำนึงถึงฤดูปลูก แต่ควรวางแผนปลูกไม่ให้ออกดอกในช่วงฤดูฝน เพราะจะทำให้การติดดอกไม่ดีเท่าที่ควร เสาวรสจะใช้เวลาตั้งแต่เริ่มปลูกจนถึงออกดอก ประมาณ 9-10 เดือน เนื่องจากเสาวรสเป็นไม้เลื้อยจึงต้องทำหลักพยุง และทำค้างให้ต้นเกาะ การทำค้างมีหลายแบบ เช่น ค้างรูปตัวที

วิธีการให้น้ำ…มีทั้งแบบสปริงเกลอร์ แบบน้ำหยด และแบบปล่อยน้ำเข้าแปลง แต่ละวิธีจะเหมาะสมกับแต่ละพื้นที่ ซึ่งผู้ปลูกควรเลือกวิธีให้เหมาะสมกับแต่ละพื้นที่

การขยายพันธุ์…ใช้วิธีปักชำ หรือเพาะเมล็ด วิธีที่ดีใช้การเพาะเมล็ดจะปลูกง่ายกว่า หากจะผลิตส่งโรงงานต้องเป็นพันธุ์สีเหลือง ซึ่งเป็นพันธุ์เพื่อการค้า

แหล่งรับซื้อ…โรงงานแปรรูปน้ำผลไม้ แต่จำนวนค่อนข้างจำกัด เพราะเคยมีปัญหาราคาตกต่ำ และจำหน่ายไม่ได้ในอดีต สำหรับพันธุ์ที่ใช้บริโภคสดจะเป็นพันธุ์สีม่วง

ในสวนของคุณปรีชา เนื่องจากเป็นมือใหม่ พบปัญหาบ้างในเรื่องจำนวนต่อไร่ที่ปลูกมากเกินไปในฤดูฝน ใบมากตัดแต่งไม่ทัน เกิดปัญหาเชื้อรา และการปลูกโดยทำหลุมเป็นแอ่ง ทำให้มีน้ำขัง ทำให้ต้นเน่าตาย จึงแก้ไขในแปลงที่ปลูกใหม่โดยลดจำนวนต้นลง และพูนโคนในรูปหลังเต่าจะช่วยลดปัญหาไปได้

สนใจดูงานหรือซื้อเสาวรส ติดต่อได้ที่ สวนคุณปรีชา ใจบาล หมู่ที่ 3 บ้านบัว ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา โทรศัพท์ 085-720-1658 ได้โดยตรง

……………

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันจันทร์ที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2562