| ที่มา | ครัวชาวบ้าน |
|---|---|
| ผู้เขียน | ภูมิชาย คชมิตร |
| เผยแพร่ |
“น้องควาย” หรือ “รกควาย” หลังจากที่ควายออกลูกได้ประมาณ 30 นาที น้องควาย (รก) ก็จะหลุดออกมา เจ้าของควายต้องเฝ้าให้ดี เพราะถ้าหากไม่เฝ้า แม่ควายที่เพิ่งเหน็ดเหนื่อยจากการคลอดลูกก็จะกินจนหมดเกลี้ยง ซึ่งจากการสอบถามก็ได้รับคำตอบคล้ายกันว่า ที่แม่ควายกินรก หรือที่ภาษาอีสานเรียกว่า น้องควายนั้น ก็คงเป็นเพราะสัญชาตญาณการทำความสะอาดเลียลำตัวให้ลูก ดังนั้น ในเวลาที่ควายออกลูกจึงต้องเฝ้าเพื่อที่จะได้น้องควายมาทำอ่อม
สำหรับการตั้งท้องนั้น ควายจะตั้งท้องนานประมาณหนึ่งปี มากกว่าคนที่ตั้งท้องนานเก้าเดือน บางคนนานถึง 10 เดือนก็มี ถ้าหากเป็นหมูจะตั้งท้อง 110 วัน ดังที่มีคำชาวอีสานที่กล่าวเป็นคำคล้องจองจดจำง่าย ว่า “หมูมานขา หมามานหู” หมายถึง หมูตั้งท้องนานสี่เดือน (หมูมีสี่ขา) ส่วนหมา หรือสุนัข ตั้งท้องสองเดือนเพราะมี สองหู
ปัจจุบัน ราคาน้องควาย น้องวัว ทุกวันนี้จะราคาประมาณกิโลกรัมละ 300 บาท น้องควายจะมีน้ำหนักประมาณสองกิโลกรัม ใหญ่กว่าน้องวัว สำหรับน้องวัวที่เห็นขายตามข้างทางนั้นส่วนใหญ่จะนำมาจากฟาร์มเลี้ยงวัว แต่น้องควายนั้นจะมาตามบ้านที่เลี้ยงควาย
ขั้นตอนการทำอ่อมน้องควาย
- ต้องล้างน้ำทำความสะอาดน้องควายให้สะอาดก่อน
- ต้มใส่หม้อใส่ตะไคร้เยอะๆ เพื่อดับกลิ่นคาว ต้มประมาณหนึ่งชั่วโมงกว่าๆ จนเปื่อย
- สับเป็นชิ้นๆ
- ตำพริก 7-8 เม็ด
- กระเทียม 1 หัว
- หัวหอม 3-4 หัว
- ตะไคร้หั่นเป็นฝอยๆ ตำใส่สองหัว
- ข่า 1-2 หัว ตำโขลกให้ละเอียด
- ใบชะพลู (ผักอีเลิศ) ประมาณหนึ่งกำ เพื่อดับคาว
- ต้นหอม 4-5 ต้น หั่นเป็นชิ้นๆ
- ใบแมงลัก (ผักอีตู่) เด็ดใส่พอประมาณ
- ใบมะกรูด ห้าถึงหกใบ
- ยอดมะระขี้นกหนึ่งกำมือ
- โขลกเครื่องแกงให้ละเอียด
- นำน้ำที่ต้มมาทำอ่อมใส่เครื่องแกง นำน้องควายสับ ตั้งไฟประมาณสามสิบนาที
ใส่ผักต่างๆ ที่หั่นเตรียมไว้ใส่ลงไป จากนั้นก็ปรุงรสด้วยน้ำปลา ปลาร้านิดหน่อย เหยาะผงชูรสสักเล็กน้อยตามความชอบ เคล็ดลับคือผักต่างๆ เช่น ชะพลู ใบแมงลัก มะระขี้นก ต้นหอมหั่นเป็นชิ้นๆ ต้องใส่หลังสุดก่อนวางหม้อเพื่อไม่ให้ผักยุ่ยจนเกินไป
เพียงเท่านี้ก็จะได้อ่อมน้องควายแซ่บนัว อ่อมน้องควาย ถือว่าเป็นอาหารที่หากินยาก เพราะควายนานๆ จะออกลูกสักครั้ง ประกอบกับน้องควายมีกลิ่นคาว ดังนั้น ผักที่ใส่จึงมีประโยชน์ในการดับความคาว อีกทั้งยังช่วยเพิ่มอรรถรสให้กับอ่อมน้องควายอีกด้วย
