| ที่มา | เก็บมาเล่า |
|---|---|
| ผู้เขียน | เทคโนโลยีชาวบ้านออนไลน์ |
| เผยแพร่ |
ปัญหาปุ๋ยเคมีแพง ทำให้เกษตรกรจำนวนมากหันใช้ปุ๋ยอินทรีย์จากมูลสัตว์ ปรับปรุงบำรุงดินกันมากขึ้น แต่ทุกวันนี้ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ส่วนใหญ่นิยมนำมูลสัตว์ไปใช้เป็นวัตถุดิบทำพลังงานก๊าซชีวภาพกันมากขึ้น ทำให้มูลสัตว์เข้าสู่ตลาดน้อยลง ไม่เพียงพอต่อการนำมาเป็นปุ๋ยเพาะปลูกพืช
ดังนั้น กรมพัฒนาที่ดินจึงส่งเสริมให้เกษตรกรหันมาปลูกปุ๋ยพืชสด ทดแทนการใช้ปุ๋ยมูลสัตว์ ทั้งนี้ ปุ๋ยพืชสดมีให้เลือกปลูกหลายชนิด ขึ้นอยู่กับสภาพดินแต่ละแห่ง หากเป็นดินดอนแนะนำให้ปลูกถั่วพร้า, ถั่วมะแฮะ, ถั่วพุ่ม ส่วนพื้นที่ลุ่มเป็นดินเค็ม ให้ปลูกโสนอัฟริกัน สำหรับพื้นที่ดินทรายควรปลูกปอเทือง เหมาะกับพื้นที่นาในภาคอีสาน ซึ่งพื้นที่ส่วนใหญ่มีสภาพเป็นดินปนทราย
ปอเทือง เป็นพืชตระกูลถั่วชนิดหนึ่งที่ขึ้นได้ดีทั้งพื้นที่ดอนและที่ลุ่มไม่มีน้ำขัง เป็นพืชที่ทนความแห้งแล้งได้ในดินเลว สามารถสร้างธาตุอาหารได้เอง โดยเฉพาะไนโตรเจน จึงปลูกเป็นพืชที่ใช้เป็นปุ๋ยพืชสดได้ดีกว่าพืชอื่น อีกทั้งปอเทืองปลูกได้ถึง 2 ครั้ง คือ เริ่มปลูกตั้งแต่กลางเดือนกรกฎาคมจนถึงปลายเดือนสิงหาคม และปลูกหลังการทำนาประมาณเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน
การนำปอเทืองมาปลูกเป็นปุ๋ยพืชสดและไถกลบจะทำให้ชาวนาได้ปุ๋ยไม่ต่างกับซื้อปุ๋ยเคมี เพราะจากการตรวจสอบในห้องแล็บ การปลูกปอเทือง 1 ไร่ แล้วไถกลบตอนปอเทืองอายุ 50 วัน จะทำให้ดินได้ปุ๋ย เทียบเท่ากับปุ๋ยยูเรีย (46-0-0) จำนวน 15 กิโลกรัม แต่ถ้าไถกลบในช่วงปอเทืองออกดอกแล้ว หรือมีอายุได้ 90 วัน จะทำให้ที่ดินแปลงนั้นได้ปุ๋ยเคมีสูตร 18-24-60 จำนวน 20 กิโลกรัมต่อไร่ ได้ปุ๋ยเคมีแบบไม่ต้องลงทุนอะไรเลย
ในอดีต เกษตรกรผู้ปลูกข้าวหลายรายประสบปัญหาดินเสื่อมโทรม ได้ผลผลิตข้าวเปลือก เฉลี่ย 20-30 ถัง ต่อไร่ หลังจากใช้ปุ๋ยพืชสดปรับปรุงบำรุงดินในนาข้าว หลังจากปลูกปอเทืองได้ 45 วัน แล้วไถกลบทิ้งไว้ 15 วัน จึงเริ่มดำนาปี ปลูกข้าวหอมมะลิ 105 ใช้เวลาประมาณ 2-3 ปี ทำให้สภาพดินที่เสื่อมโทรม มีสภาพโครงสร้างของดินดีขึ้น มีอินทรียวัตถุในดินมากขึ้น ดินร่วนนุ่มอุ้มน้ำได้ดี ทำให้ได้รับผลผลิตข้าวเพิ่มขึ้นเป็น 50-60 ถังต่อไร่ ต้นข้าวแข็งแรงและไม่จำเป็นต้องใช้สารเคมี สามารถปลูกปอเทืองก่อนการทำนาทั้งนาปีและนาปรัง
นอกจากการปลูกปอเทืองเพื่อการปรับปรุงบำรุงดินแล้ว กรมพัฒนาที่ดินยังส่งเสริมให้เกษตรกรผลิตเมล็ดพันธุ์ปอเทือง จำหน่ายให้กับเกษตรกรรายอื่นๆ เพื่อเป็นการขยายเมล็ดพันธุ์ปอเทืองให้มากขึ้น โดยพื้นที่บางส่วนปลูกเพื่อเป็นปุ๋ยพืชสด อีกส่วนหนึ่งเพื่อผลิตเมล็ดพันธุ์ จะต้องใช้เวลานานถึง 120-150 วัน ต้องรอให้ต้นและฝักปอเทืองแห้ง นำมานวด ตากแดด ทำความสะอาด คัดเลือกสิ่งเจือปน นำบรรจุกระสอบเพื่อใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ปลูกในช่วงต่อไป
