เครื่องโรยข้าวงอก นวัตกรรมของคนทำนา

จากอาชีพทำการเกษตร โดยเฉพาะการทำนา คลุกคลีกับกระบวนการทำนาข้าวมาหลายสิบปี คุณเลียน อ่อนสุระทุม สมาชิกกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวบ้านดงสวรรค์ ต.ไฮหย่อง อ.พังโคน จ.สกลนคร จึงเกิดแนวความคิด ประดิษฐ์เครื่องมือสำหรับการโรยเมล็ดพันธุ์ข้าวงอกราคาประหยัด ไม่ก่อมลพิษ ช่วยลดต้นทุนการปลูกข้าว

คุณเลียน เผยว่า แนวคิดนี้เริ่มมาจากต้องการประหยัดต้นทุนการเพาะปลูก เริ่มจากเห็นเครื่องมือโรยแถวเมล็ดพันธุ์ข้าวแห้ง ที่มีการขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ใช้น้ำมัน มองว่าทำให้เกิดต้นทุนการผลิตและเกิดปัญหากับสิ่งแวดล้อม จึงคิดประดิษฐ์เครื่องมือชนิดนี้ขึ้นมา

นอกจากจะลดต้นทุนด้านเชื้อเพลิงแล้ว ยังใช้อัตราเมล็ดพันธุ์ข้าวน้อยลง และทดแทนแรงงานปักดำที่นับวันจะมีค่าแรงสูงขึ้น นับวันแรงงานจะหายากขึ้นเรื่อยๆ

“แนวคิดอีกอย่างคือ ผมต้องการให้เมล็ดพันธุ์ข้าวที่ถูกโรยออกมาจากเครื่องมีลักษณะเป็นกลุ่ม แต่ละกลุ่มมีระยะห่างที่เท่ากันและเรียงกันเป็นแถวเป็นแนว เพื่อที่ว่าเมื่อเมล็ดข้าวงอกเป็นต้นแล้ว จะขึ้นเป็นกอคล้ายกับการปักดำ และที่สำคัญการเว้นช่องว่างระหว่างกอข้าวนั้น ช่วยลดปัญหาของโรคและแมลงศัตรูข้าวได้”

คุณเลียน กล่าวอีกว่า เริ่มประดิษฐ์เครื่องโรยข้าวงอกขึ้น ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2554 และเริ่มพัฒนาปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เช่น เพิ่มขนาดกระบอกบรรจุข้าวงอกเพื่อให้สามารถโรยเมล็ดพันธุ์ข้าวได้พื้นที่เพิ่มขึ้น และมีการเพิ่มช่องพลาสติกใสเพื่อให้สามารถมองเห็นปริมาณเมล็ดพันธุ์ข้าวในกระบอกบรรจุ ไม่ต้องกังวลว่าเมล็ดพันธุ์ข้าวในกระบอกบรรจุจะหมดโดยไม่รู้ตัว

วัสดุอุปกรณ์

1.ท่อพีวีซี เส้นผ่าศูนย์กลาง 4 นิ้ว ความยาวประมาณ 1.8 เมตร ราคาประมาณ 305 บาท

2.ท่อพีวีซี เส้นผ่าศูนย์กลาง ¾ นิ้ว ความยาวรวม 365 เมตร ราคาประมาณ 75 บาท

3.ข้องอ 90 องศา ขนาด ¾ นิ้ว 2 ชิ้น ราคาประมาณ 10 บาท

4.วงล้อจักรยานเก่า เส้นผ่าศูนย์กลาง 17 นิ้ว จำนวน 2 ล้อ ราคาประมาณ 100 บาท

5.ท่อประปาเหล็กเส้นผ่าศูนย์กลาง ¾ นิ้ว ความยาวรวม 2 เมตร ราคาประมาณ 140 บาท

6.เหล็กเส้น เส้นผ่าศูนย์กลาง 3/8 นิ้ว ความยาวรวม 2 เมตร ราคาประมาณ 80 บาท

7.แผ่นอะครีลิกใส ประมาณ 1.5 ตารางฟุต ราคาประมาณ 150 บาท

8.บางพับขนาดเล็ก 4 ชิ้น ราคาประมาณ 20 บาท

9.ตัวย้ำรีเวท ขนาด 4-4 1 ขีด ราคาประมาณ 30 บาท

10.กาวร้อน 2 หลอด ประมาณ 50 บาท

รวมค่าใช้จ่ายในการประดิษฐ์ ประมาณ 960 บาท อุปกรณ์ทั้งหมดสามารถหาได้ง่ายในท้องตลาดและราคาไม่สูง บางอย่างอาจไม่ต้องซื้อหา

การปลูกข้าวด้วยเครื่องโรยข้าวงอก

เครื่องโรยข้าวงอกจะมีความกว้างประมาณ 2 เมตร สามารถโรยเมล็ดพันธุ์ข้าวได้ในคราวเดียวกันประมาณ 10 แถว แต่ละแถวมีระยะห่าง 20 เซนติเมตร ซึ่งในแต่ละแถวจะมีระยะการโรยตัวของกลุ่มเมล็ดพันธุ์ข้าวงอกห่างกัน ประมาณ 20 เซนติเมตร

อย่างไรก็ตาม จะต้องเตรียมเมล็ดพันธุ์ข้าวงอกก่อน จะต้องแช่เมล็ดพันธุ์ข้าวที่ต้องการปลูก แช่น้ำ 1 คืนและบ่มไว้อีก 1 วัน เพื่อให้เมล็ดพันธุ์ข้าวงอกเพียงเล็กน้อย ก่อนปลูก

สำหรับต้นทุนการปลูก การปลูกข้าวด้วยเครื่องโรยข้าวงอก ในพื้นที่ 1 ไร่ จะใช้เมล็ดพันธุ์ข้าว ประมาณ 7-8 กิโลกรัม และใช้แรงงานคนเพียง 1 คน เท่านั้น สามารถปลูกได้ประมาณ 4 ไร่ ต่อ 1 วัน

การเตรียมดินเพื่อเพาะปลูกนั้น คุณเลียน อธิบายว่า การเตรียมดินในแปลงนาเพื่อให้เหมาะสมกับการใช้เครื่องโรยข้าวงอกนั้น ปฏิบัติเช่นเดียวกับการเตรียมแปลงนา สำหรับหว่านน้ำตม เพียงแต่ต้องปรับระดับผิวนาให้สม่ำเสมอและระบายน้ำออกให้หมดก่อนโรยเมล็ดพันธุ์ข้าว แต่ผิวหน้าดินนายังต้องแฉะอยู่ด้วย การปลูกข้าวด้วยเครื่องโรยข้าวงอก มีค่าใช้จ่ายงบประมาณ 320 บาทต่อ 1 ไร่

เมื่อเทียบกับการปลูกด้วย หว่าน จะใช้เวลา ประมาณ 20 นาที ต่อพันธุ์ข้าว 15 กิโลกรัม ต่อ 1 ไร่ ประมาณ 438 บาท หรือปักดำด้วยแรงงานคน จะใช้เวลา 8 ชั่วโมง พันธุ์ข้าว 7 กิโลกรัม ต่อ 1 ไร่  ประมาณ 203 บาท ค่าแรงประมาณ 1,050 บาท

เกษตรกรท่านใดสนใจ เครื่องโรยข้าวงอก นวัตกรรมจากภูมิปัญญาชาวบ้าน สามารถติดต่อและสอบถามได้ที่ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร เลขที่ 99 หมู่ที่ 8 ต.ม่วงไข่ อ.พังโคน จ.สกลนคร โทร. 0-4272-8517-8