หมดปัญหาคุณแม่หลังคลอดด้วยสมุนไพรขิง

“นมแม่ ช่วยครัวเรือนประหยัด ครอบครัวที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ประหยัดรายจ่ายเดือนละ 4,000 บาท หากเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 1 ปี จะช่วยประหยัดรายจ่ายครอบครัวถึง 48,000 บาท” เป็นคำกล่าวที่นำมาจากมูลนิธิศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย ซึ่งมีบทบาทในการรณรงค์ส่งเสริมให้คุณแม่มือใหม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่

ความสำคัญของนมแม่นั้นมีมากมายมหาศาล แต่ปัญหาที่คุณแม่หลังคลอดเจอกันได้บ่อยคือ “น้ำนมแม่ไม่เพียงพอต่อทารก” ซึ่งถือเป็นปัญหาสำคัญ เนื่องจากในน้ำนมแม่ประกอบด้วยสารอาหารมากกว่า 200 ชนิด เช่น มีน้ำตาลแล็กโทสปริมาณสูง ซึ่งมีส่วนช่วยในการพัฒนาสมอง น้ำตาลกลุ่มโอลิโกแซกคาไรด์ที่ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของจุลินทรีย์ชนิดดีป้องกันเชื้อก่อโรคในลำไส้

นอกจากนี้ จากหลักฐานทางวิชาการ นมแม่ยังช่วยป้องกันโรคต่างๆ ได้ เช่น โรคภูมิแพ้ โรคทางเดินปัสสาวะอักเสบ โรคลำไส้อักเสบ

มีมารดาจำนวนไม่น้อยที่ประสบปัญหานี้ อาจเกิดจากปัญหาด้านสภาพจิตใจและความพร้อมของมารดา ปัญหาด้านกายภาพของเต้านม

วิธีการเพิ่มน้ำนมมีด้วยกันอยู่หลายวิธี หนึ่งในนั้นคือ การรับประทานอาหารหรือสมุนไพรจนกระทั่งการรับประทานยาเพิ่มน้ำนม

ขิง เป็นสมุนไพรที่ช่วยเพิ่มน้ำนมแม่ได้ตามภูมิปัญญาดั้งเดิม จะเป็นน้ำขิง ขิงสด ผัดขิง ก็ไม่มีปัญหา ซึ่งตรงกับงานวิจัยของ ผศ.พญ.พรรณวรา ปริตกุล อาจารย์ประจำคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ได้ทำการศึกษาผลของแคปซูลขิงกับปริมาณน้ำนมในมารดาหลังคลอด จำนวน 64 ราย เปรียบเทียบประสิทธิภาพการเพิ่มน้ำนม ระหว่างแคปซูลขิง 500 มิลลิกรัมกับยาหลอก โดยรับประทานวันละ 2 ครั้ง เป็นระยะเวลา 7 วัน ซึ่งเริ่มรับประทานยาครั้งแรกไม่เกิน 2 ชั่วโมงหลังคลอด ผลการศึกษาพบว่า เมื่อเปรียบเทียบปริมาณน้ำนมในวันที่ 3 ของการวิจัย คุณแม่ที่รับประทานแคปซูลขิง มีปริมาณน้ำนมสูงกว่ากลุ่มยาหลอกอย่างมีนัยสำคัญ และไม่พบรายงานอาการข้างเคียงใดๆ

กลไกการออกฤทธิ์ของแคปซูลขิงที่อธิบายว่า เหตุใดจึงสามารถเพิ่มน้ำนมได้ ยังไม่ชัดเจนนัก เพราะโดยปกติกลไกการเพิ่มน้ำนมจะเกี่ยวข้องกับการเพิ่มขึ้นของ เซรั่ม โปรแลกติน (prolactin : PRL) เป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นให้เกิดการสร้างและหลั่งน้ำนมในระยะให้นมบุตร) แต่ในการศึกษานี้พบว่า ระดับ เซรั่ม โปรแลกติน ไม่มีความแตกต่างระหว่าง 2 กลุ่มทดลอง อย่างไรก็ตาม มีการตั้งสมมุติฐานว่า อาจเกิดจากแคปซูลขิงมีฤทธิ์ในการขยายหลอดเลือด เพิ่มอุณหภูมิในร่างกาย ซึ่งเป็นการเพิ่มปริมาณเลือดที่มาเลี้ยงต่อมน้ำนมได้

จากข้อมูลดังกล่าว ทำให้เราได้เห็นว่าสรรพคุณของสมุนไพรไทยอย่างขิง ซึ่งหาได้ง่ายในชีวิตประจำวันและราคาถูก มีประโยชน์ต่อสุขภาพของคุณแม่หลังคลอดอย่างมหาศาล

ขอบคุณข้อมูล : คอลัมน์พืชใกล้ตัว โดย ภก.ณัฐดนัย มุสิกวงศ์ อภัยภูเบศรสาร ปีที่ 14 ฉบับที่ 159 ประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2559