| ที่มา | ไม้ดอกไม้ประดับ |
|---|---|
| ผู้เขียน | อภิวัฒน์ คำสิงห์ |
| เผยแพร่ |
ในวงการไม้ดอกไม้ประดับคงไม่มีใครที่ไม่รู้จักชวนชม พรรณไม้ที่มีความโดดเด่นในเรื่องสีสันของดอกที่สวยงาม รูปทรงต้นที่แปลก อีกทั้งยังเป็นไม้ที่ปลูกเลี้ยงง่าย ทนต่อสภาพแห้งแล้งมากๆ จนได้รับสมญาว่า กุหลาบทะเลทราย
ในประเทศไทย ได้มีการค้นพบต้นชวนชมในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) แต่ไม่ทราบว่านำเข้ามาประเทศไทยเมื่อไร แต่ถึงอย่างไรก็ตาม นับเป็นเรื่องที่ดีกับวงการไม้ดอกไม้ประดับของบ้านเรา เนื่องจากทุกวันนี้ชวนชมได้กลายมาเป็นไม้ดอกไม้ประดับที่คนให้ความนิยมนำมาปลูกประดับตกแต่งตามอาคารบ้านเรือนจนกลายเป็นไม้ดอกที่สร้างมูลค่าให้กับผู้เพาะปลูกมาอย่างยาวนาน
ปัจจุบันชวนชม มีปลูกกันในหลายพื้นที่ทุกภูมิภาคของประเทศ เนื่องจากเป็นไม้ประดับที่ปลูกเลี้ยงง่าย อีกทั้งยังเป็นไม้ที่คนไทยเชื่อว่าเป็นสิริมงคล บ้านใดปลูกจะแสดงถึงความร่ำรวย จนได้รับกระแสตอบรับจากนักสะสมผู้มีประสบการณ์และความชำนาญนำมาเพาะขยายพันธุ์ในหลายรูปแบบ ทั้งวิธีการติดตา การปักชำ การเพาะเมล็ด และการผสมเกสรให้ได้ไม้ตัวใหม่ที่แตกต่างจากต้นพ่อและแม่
คุณอนงค์ พรหมหมวก เป็นคนที่ชอบและหลงรักในไม้ดอกไม้ประดับอย่างชวนชม เพาะขยายพันธุ์เก็บสะสมปลูกไว้ที่บ้านเลขที่ 45/6 หมู่ที่ 2 ตำบลเชียงรากใหญ่ อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี มาตั้งแต่เป็นนักวิชาการสังกัดกรมส่งเสริมการเกษตร จนมีปริมาณมากในระดับหนึ่ง หลังจากลาออกจากราชการมาพักผ่อนพร้อมกับปลูกชวนชม เนื่องจากเป็นไม้ดอกที่เลี้ยงไม่ยุ่งยาก ไม่เรื่องมาก 3 เดือน 5 เดือน ไม่รดน้ำก็ไม่มีปัญหา เหมาะสมกับคนที่ไม่ค่อยมีเวลามาดูและให้น้ำ
“ปลูกและเก็บสะสมต้นชวนชมจากหลายๆ แหล่งมารวมกันและนำมาเพาะขยายพันธุ์ โดยช่วงแรกๆ มีพันธุ์ไหนอยู่ก็จะเอามาขยายพันธุ์ปริมาณเพิ่มขึ้นด้วยวิธีการปักชำและเพาะเมล็ด ใช้เวลาลองผิดลองถูกมาหลายครั้ง บางครั้งก็ประสบผลสำเร็จ บางครั้งก็ไม่สำเร็จ เนื่องจากก่อนหน้าเมื่อ 10 ปีที่ผ่านมา การเพาะขยายพันธุ์ชวนชมจะเป็นที่ปกปิด ไม่ค่อยเปิดเผยถึงกระบวนการและวิธีการผสมพันธุ์ โดยเฉพาะวิธีการเขี่ยเกสรซึ่งเป็นวิธีการที่ได้รับความนิยมในวงการเพาะเลี้ยงชวนชม”
ศึกษาการผสมพันธุ์ทุกรูปแบบ จากหลากหลายแหล่ง ทั้งอินเตอร์เน็ต ผู้ชำนาญที่พร้อมให้ความช่วยเหลือ และสามารถนำวิธีการต่างๆ ที่ได้เรียนมาประยุกต์ปรับเปลี่ยนเป็นของตนเอง จนประสบความสำเร็จ มีต้นชวนชมใหม่ๆ เกิดขึ้นมามากมาย เป็นที่รู้จักในโลกออนไลน์ อีกทั้งยังมีสายพันธุ์ S1-S2 ที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ เป็นต้นแม่พันธุ์ของสวน จนกลายเป็นที่รู้จัก คนสนใจติดต่อซื้อ-ขายจนกลายเป็นธุรกิจเกิดขึ้น
“S1-S2 เป็นสายพันธุ์ที่นำเข้ามาจากประเทศซาอุดีอาระเบีย โดยเจ้าของสายพันธุ์ที่นำเข้ามาได้เลิกเพาะเลี้ยง ป้าเลยไปขอซื้อมาดูแลและนำมาขยายพันธุ์ไปพร้อมๆ กับศึกษา ทดลอง หาสายพันธุ์ใหม่ๆ เข้ามาปลูก ไม่ว่าจะเป็นชวนชมเพชรบ้านนา มงกุฎทอง มงกุฎเพชร บางคล้า”
เพาะขยาย เพิ่มปริมาณ
การขยายพันธุ์ ไม่เพียงแต่วิธีเพาะเมล็ด ยังมีการติดตา ปักชำ ซึ่งวิธีการเหล่านี้จะทำให้ผู้เพาะเลี้ยงได้สายพันธุ์เหมือนกับต้นแม่ทุกประการ นิยมเพาะขยายเพื่อเพิ่มปริมาณ แต่สำหรับป้านงค์จะขยายพันธุ์โดยการใช้ฝักที่ได้จากการเขี่ยเกสร
“นำมาเพาะในกระบะ โดยใช้ดินละเอียดผสมกับใบก้ามปูหมัก จนได้ต้นกล้าที่แตกใบเลี้ยงออกมาประมาณ 3-4 คู่ จากนั้นนำไปแยกปลูกลงในกระถางอย่างละ 1 ต้น พร้อมกับให้น้ำและสังเกตการเปลี่ยนแปลงของต้น หากต้นใหญ่ขึ้นก็ให้ทำการเปลี่ยนกระถางใหม่ที่เหมาะสมกับขนาดของต้น
แนะนำว่ากระถางควรจะไม่ใหญ่มากไปกว่าต้นชวนชมที่จะนำลงไปปลูกเนื่องจากชวนชมเป็นไม้ทะเลทราย หากนำไปปลูกในกระถางที่ใหญ่เราจะต้องใช้ดินปริมาณมาก เวลารดน้ำลงไปก็จะทำให้มีปริมาณความชื้นสูง และอาจจะทำให้เกิดโรครากเน่าโคนเน่า ทางที่ดีควรใช้กระถางเล็กๆ และหมั่นเปลี่ยนบ่อยๆ”
เพิ่มมูลค่า เปลี่ยนกระถางจัดรากใหม่
การเพิ่มมูลค่าให้กับต้นชวนชม ป้านงค์จะใช้วิธีการเปลี่ยนถ่ายกระถาง ซึ่งเป็นงานศิลปะชนิดหนึ่งที่ต้องใช้ความอดทน ใช้ความประณีต คนทำจะต้องใจเย็น เนื่องจากการเปลี่ยนกระถางจะต้องใช้เวลา ไม่สามารถกำหนดเวลาได้ ต้องสังเกตความสมบูรณ์ของต้นไม้และโครงสร้างของต้นไม้แต่ละต้น
“ต้นชวนชมที่จะสามารถนำมาเปลี่ยนกระถางได้จะมีอายุเฉลี่ย 1 ปี โดยจะถอนขึ้นมาและนำไปล้างดินที่ติดมากับรากออก จากนั้นนำไปแขวนและตัดแต่งราก ปล่อยทิ้งไว้ประมาณ 1-2 เดือนให้ต้นได้กินอาหารที่เก็บไว้มาใช้เลี้ยงลำต้นจนหมด จากนั้นนำมาปลูกต้นจะโตเร็วมากกว่าปกติ”
การจัดราก เป็นการเพิ่มมูลค่าให้ต้นชวนชมมีราคาที่สูงขึ้นกว่าเดิม ซึ่งป้านงค์จะเน้นจัดรากในลักษณะทรงสูง หรือเรียกว่าการโยงราก โดยจะใช้ไม้ลูกชิ้นเป็นตัวประคองยกรากให้รากลอยขึ้นมาจากพื้นดินเล็กน้อยเพื่อทำการจัดรากตามตำแหน่งที่ต้องการ เป็นวิธีการแต่งรูปทรงให้ได้ฟอร์มที่สมบูรณ์ ก่อนจะนำไปเลี้ยงจัดแต่งดัดแปลงตามความชอบของผู้เพาะเลี้ยง
การดูแลต้นชวนชม ป้านงค์บอกมีวิธีการดูแลแตกต่างกันตามฤดูกาล แต่ฤดูร้อนจะดูแลง่ายกว่าฤดูอื่นๆ เนื่องจากชวนชมเป็นไม้ที่ชอบแดดสามารถเจริญเติบโตได้ดีกว่า ส่วนฤดูฝนจะเป็นช่วงฤดูที่ต้นชวนชมจะเกิดรากเน่ามากที่สุด ดังนั้น ป้านงค์จึงเลือกดินที่มีการระบายน้ำได้ดี
“ดินที่ใช้ปลูกจะมีส่วนผสมของเปลือกถั่วลิสงหมัก เปลือกมะพร้าวสับ ใบก้ามปูหมัก ในอัตราส่วน 1 : 1 : 1 ซึ่งเป็นส่วนผสมที่เหมาะสำหรับจะใช้ปลูกในพื้นที่ภาคกลาง ส่วนภาคอื่นๆ จะมีส่วนผสมที่แตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำฝนในพื้นที่ ซึ่งแต่ละภาคมีความแตกต่างกัน
นอกจากเรื่องของดินที่ใช้ปลูกแล้ว การให้ปุ๋ยก็เป็นเรื่องที่สำคัญ โดยเฉพาะช่วงที่ต้นกำลังเจริญเติบโตและสร้างรูปทรง ป้าจะใส่ปุ๋ยละลายช้าสูตรเสมอ 15-15-15 หรือ 14-14-14 ซึ่งสามารถช่วยทำให้ต้นมีความสมบูรณ์ และเมื่อต้นมีความพร้อม การให้ปุ๋ยจะขึ้นอยู่กับผู้เพาะเลี้ยง หากต้องการกิ่งมาก ใบมาก ก็ให้ใส่ปุ๋ยละลายเร็วสูตร 25-7-7 ต้องการให้ต้นออกดอก ปุ๋ยละลายเร็วสูตร 8-24-24 สามารถช่วยได้ แต่หากต้องการให้ต้นติดฝักควรให้ปุ๋ย 13-13-21 เราไม่สามารถกำหนดได้” ป้านงค์ กล่าว
ส่วนการให้น้ำ ในช่วงที่ทำการเปลี่ยนดินใหม่จะให้ทุกวัน วันละ 1 ครั้ง (เช้า, เย็น) จนดินอิ่มตัวจะลดปริมาณการให้น้ำลงเหลือ 2-3 วันครั้ง สังเกตความชื้นของดิน
สำหรับการซื้อ-ขาย นั้นส่วนใหญ่แล้วจะใช้วิธีติดต่อสั่งซื้อทางโทรศัพท์ โดยป้านงค์จะทำการส่งสินค้าตัวอย่างให้กับผู้ซื้อดูก่อน เนื่องจากลูกค้าแต่ละรายชอบลักษณะรูปทรงต้นที่แตกต่างกัน บางคนชอบต้นใหญ่ บางคนชอบต้นเล็ก ถูกใจลักษณะต้นอย่างไร ป้านงค์ก็จะจัดส่งให้ตามความต้องการของลูกค้าแต่ละราย
ป้านงค์ ให้ความจริงใจและชื้อสัตย์กับลูกค้าทุกคน ต้นไม้ที่ออกไปจากสวนจะมีความสมบูรณ์ ราคาเป็นกลาง ไม่เอารัดเอาเปรียบลูกค้า จนทำให้ลูกค้าไว้วางใจ ติดต่อ ซื้อ-ขาย มาจนถึงทุกวันนี้
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก วันอังคารที่ 10 พฤศจิกายน พ.ศ.2563
