สวนองุ่น ธนกฤต @อรัญประเทศ พลิกผืนนา ปลูกองุ่นไร้เมล็ด มาตรฐาน GAP

“เขาหาว่า ผมบ้า มาปลูกองุ่นกลางท้องนา” คุณธนกฤต ธนศรีตะเวน หนุ่มใหญ่วัยฉกรรจ์ เจ้าของสวนองุ่นธนกฤต บอกเล่าความหลัง เมื่อเขาตัดสินใจพลิกฟื้นผืนนามาทำสวนองุ่นแห่งแรกในอำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

เดิมทีครอบครัวของ คุณธนกฤต ธนศรีตะเวน มีอาชีพทำนา แต่การปลูกข้าว ต้องพึ่งพาน้ำฝนเป็นหลัก ปีไหนฝนฟ้าไม่เป็นใจ ก็ได้ผลผลิตไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย บางปีก็ขายข้าวไม่ได้ราคา ระยะหลังเจอปัญหาภัยแล้งทุกปี ก็สู้ไม่ไหว ตัดสินใจเลิกทำนา หันมาทำสวนองุ่นแทน เพราะองุ่นเป็นไม้ผลที่ให้ผลตอบแทนดี สามารถวางแผนการปลูกให้มีผลผลิตเก็บเกี่ยวได้ตลอดทั้งปี

คุณธนกฤต ธนศรีตะเวน

ในระยะแรก คุณธนกฤตเรียนรู้เรื่องการปลูกดูแลองุ่นจากตำรา และเยี่ยมชมสวนองุ่นในพื้นที่ต่างๆ นำมาประยุกต์ใช้ในสวนองุ่นของตัวเอง จนได้ผลผลิตคุณภาพดี ที่นี่เน้นปลูกองุ่นไร้เมล็ด เมื่อสวนองุ่นเริ่มเป็นรูปเป็นร่าง เขาเปิดโอกาสให้ผู้สนใจเข้ามาแวะชม-ชิม-ช็อป องุ่นผลสดและน้ำองุ่นในสวน กลายเป็นจุดขาย ทำให้สวนองุ่นแห่งนี้เริ่มเป็นที่รู้จักของชาวบ้าน มีกลุ่มลูกค้าขาประจำแวะเวียนเข้ามาซื้อสินค้าถึงสวนอย่างไม่ขาดสาย กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรชื่อดังของอำเภออรัญประเทศมาจนถึงทุกวันนี้

ปลูกดูแลองุ่น

สวนองุ่นแห่งนี้กลายเป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องการบริหารจัดการสวนองุ่นแบบมืออาชีพ ที่ผู้สนใจแวะเวียนเข้ามาเยี่ยมชมกิจการและแลกเปลี่ยนความรู้เรื่องการบริหารจัดการสวนองุ่นกับคุณธนกฤตตลอดทั้งปี
คุณธนกฤต หาซื้อกิ่งพันธุ์องุ่น ตอป่า ติดตา จากกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกองุ่นในเฟซบุ๊กมาปลูกในสวน พร้อมลงทุนสร้างโรงเรือนพลาสติกสำหรับปลูกองุ่น เพื่อรักษาคุณภาพผลผลิต เพราะการปลูกองุ่นให้ได้คุณภาพดี จำเป็นต้องป้องกันเรื่องโรคและแมลงอย่างใส่ใจ การคลุมพลาสติกบนค้างองุ่น ช่วยป้องกันน้ำค้าง ซึ่งจะนำโรคเชื้อราน้ำค้างมาสู่ผลองุ่นได้

ต้นองุ่นที่ปลูกภายในโรงเรือน

“องุ่น จะเจริญเติบโตเร็วหรือช้า ขึ้นอยู่กับการเตรียมดินเป็นสำคัญ เนื่องจากที่ดินผืนนี้เป็นที่นาเก่า เป็นพื้นที่ลุ่มต่ำ ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดน้ำท่วมได้ง่าย ผมจึงลงทุนซื้อดินมาถมที่ให้สูงขึ้น เหมาะสำหรับปลูกไม้ผล แต่ปรากฏว่า ดินที่ซื้อมาถมเป็นดินก้นบ่อที่ไม่มีธาตุอาหารเหลืออยู่สำหรับการเติบโตของพืช จึงต้องใส่ปุ๋ยขี้วัว ปุ๋ยขี้ไก่ ปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ รวมทั้งปลูกปุ๋ยพืชสด เช่น ปอเทือง ต่อเนื่องจนกระทั่งสภาพดินกลับมาอุดมสมบูรณ์อีกครั้ง จึงนำมาใช้ปลูกองุ่นได้” คุณธนกฤต กล่าว

องุ่น เป็นไม้ผลที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตหนาว มีการพักตัวในช่วงฤดูหนาว เมื่อนำมาปลูกในเขตร้อนจำเป็นต้องตัดแต่งกิ่งหรือเถา ทั้งนี้ก่อนตัดแต่งกิ่งต้องงดการให้น้ำอย่างน้อยเป็นเวลา 1 สัปดาห์ ช่วยให้องุ่นมีรสหวานอร่อยตามธรรมชาติ

สวนองุ่นโดยทั่วไปนิยมใช้เทคนิคการจัดกิ่งองุ่น แบบ “กิ่งก้างปลา” เป็นการจัดการกิ่งอย่างประณีต ช่วยให้ต้นองุ่นสามารถเจริญเติบโตได้เร็วขึ้น สามารถเพิ่มปริมาณผลผลิตให้เพิ่มมากขึ้น และได้ผลผลิตที่มีคุณภาพดีขึ้น เทคนิคการจัดกิ่งองุ่น แบบ “กิ่งก้างปลา” ช่วยปรับระยะปลูกให้ห่างขึ้นเพื่อความเหมาะสมต่อการปลูก “องุ่น” ซึ่งเป็นผลไม้เมืองหนาวที่ปลูกเขตร้อนอย่างประเทศไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สวนองุ่นธนกฤตจัดกิ่งองุ่นทรงต้นแบบตัว H และ ตัว T ซึ่งเป็นทรงต้นที่เกษตรกรส่วนใหญ่ใช้ในปัจจุบัน การจัดวางกิ่งอย่างเป็นระบบระเบียบ สร้างกิ่งที่ให้ผลผลิต มีจำนวน ความสมบูรณ์ และตำแหน่งของกิ่งได้ตามที่ต้องการ ทำให้ต้นองุ่นมีผลผลิตสูง มีคุณภาพ สม่ำเสมอ ยาวนาน และง่ายต่อการจัดการโรค-แมลง อีกด้วย

คุณธนกฤต พาไปชมระบบการให้น้ำแบบตั้งเวลา

สวนองุ่นแห่งนี้ คุณธนกฤต ปลูกดูแลคนเดียว แค่รดน้ำอย่างเดียวก็ใช้เวลาแทบจะหมดวันแล้ว จึงลงทุนติดตั้งอุปกรณ์ให้น้ำแบบตั้งเวลา ระบบน้ำหยด พร้อมกับพัฒนาการผลิตองุ่นให้ได้มาตรฐาน GAP เพื่อสร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้บริโภคและเพิ่มมูลค่าสินค้าไปด้วยในตัว

กังหันลม ให้ประโยชน์ 2 ต่อ

คุณธนกฤต ติดตั้งระบบกังหันลมภายในสวนแห่งนี้ เพื่อเพิ่มความสวยงามและเป็นสัญลักษณ์ประจำสวน ให้นักท่องเที่ยวได้ถ่ายรูป ต่อมาคุณธนกฤตสังเกตเห็นว่า กังหันลมมีประโยชน์มากกว่าความสวยงาม เนื่องจากช่วยส่งสัญญาณเตือนเรื่องการดูแลป้องกันโรคแมลงในช่วงเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศอีกด้วย

กังหันลม สัญลักษณ์เด่นของสวนองุ่นแห่งนี้

“ผมสังเกตเห็นว่า ช่วงฤดูหนาว กังหันลมจะหมุนทวนเข็มนาฬิกา หากกังหันลมพัดตามเข็มนาฬิกาเมื่อใด แสดงว่า เปลี่ยนเข้าสู่ช่วงฤดูลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้แล้ว เตือนให้เราเตรียมตัวป้องกันพวกโรคและแมลง ไม่ให้เข้ามารบกวนในสวนองุ่น เช่น แมลงค่อม ที่มักกัดกินใบและยอดอ่อนของต้นองุ่น กลายเป็นว่า วันนี้ กังหันลม ช่วยสร้างประโยชน์ 2 ต่อ คือ 1. ด้านความสวยงาม 2. ช่วยเตือนภัยป้องกันโรคและแมลงไปในตัว” คุณธนกฤต กล่าว

สายพันธุ์องุ่น

สวนองุ่นธนกฤต ปลูกสะสมสายพันธุ์องุ่นไว้มากมาย ได้แก่ องุ่นไร้เมล็ดรับประทานสด องุ่นพันธุ์รูทเพอเรท องุ่นพันธุ์แบล็คโอปอล องุ่นพันธุ์แบล็คบิวตี้ องุ่นพันธุ์บิวตี้ชีดเลส องุ่นพันธุ์ซีราส์ หรือ ชีราซ (Syrah หรือ Shiraz) ซึ่งเป็นสายพันธุ์องุ่นชื่อดังที่นิยมใช้ทำไวน์ สีดำปนน้ำตาลเข้ม รสชาติเข้มหนา ติดรสฝาดแต่อร่อย

“คนไทยส่วนใหญ่เข้าใจผิดว่า องุ่นเป็นไม้ผลเมืองหนาว ปลูกได้เฉพาะพื้นที่ที่มีภูมิอากาศหนาว ความจริงแล้ว มีสายพันธุ์องุ่นที่นำมาปลูกในเขตร้อนจะมีลักษณะใบเขียวตลอดปี ไม่มีการพักตัวตามธรรมชาติ จึงต้องใช้การตัดแต่งเพื่อให้ต้นองุ่นได้พักตัว และแตกตาดอก ตาใบได้ ที่นิยมปลูกกันทั่วไปในเมืองไทยมีทั้งชนิดผลสีดำ ผลสีแดง และผลสีเขียว ได้แก่ พันธุ์แบล็คโอปอล พันธุ์รูทเพอเรท (Loose Perlette) และพันธุ์บิวตี้ซีดเลส ทั้ง 3 สายพันธุ์ ทนต่ออากาศร้อนได้ดี ปลูกไปราว 8 เดือน หลังตัดแต่งกิ่งจะเริ่มให้ผลผลิตที่มีรสชาติหวาน กรอบ อร่อย” คุณธนกฤต กล่าว

องุ่นพันธุ์รูทเพอเรท (Loose Perlette) กำลังออกช่อ ผลสีเขียว
บิวตี้ซีดเลส เข้าสีหมดแล้วรอความหวานอย่างเดียว

องุ่นแต่ละสายพันธุ์มีลักษณะเด่นที่แตกต่างกันออกไป ยกตัวอย่าง เช่น องุ่นพันธุ์รูทเพอเรท (Loose Perlette) ผลสีเขียว ทรงกลมๆ สีเขียว ไร้เมล็ด หวาน กรอบ อร่อย กลิ่นหอม วัดเป็นเปอร์เซ็นต์ความหวานของผลองุ่นได้ 18-24 เปอร์เซ็นต์บริกซ์ ซึ่งถือได้ว่ามีรสชาติที่หวานมาก ส่วนองุ่นพันธุ์แบล็คโอปอล โดดเด่นเรื่องรสชาติหวาน กรอบ และมีขนาดผลเล็ก

องุ่นพันธุ์บิวตี้ซีดเลส (BEAUTY seedless) เป็นองุ่นไม่มีเมล็ด ทรงผลรี มีขนาดปานกลาง สีดำ ช่อใหญ่ ออกดอกติดผลง่าย รสชาติอร่อย หวานกรอบ เป็นที่นิยมของผู้บริโภคและมีราคาแพง อายุต่ำ ตัดแต่งกิ่งจึงจะเก็บผล 4 เดือนครึ่ง ขึ้นอยู่กับช่วงฤดูและสภาพพื้นที่ ซึ่งองุ่นพันธุ์บิวตี้ซีดเลสสามารถบังคับให้ออกผลได้ 2 ปี 5 ครั้ง ผู้ปลูกองุ่นสามารถคืนทุนได้ภายใน 1-2 ปี โดยตัดแต่งกิ่งให้มีผลผลิตออกได้ทุกเดือน เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมตัดแต่งกิ่งให้มีผลผลิตแก่เก็บเกี่ยวตรงกับช่วงเทศกาล เช่น ปีใหม่ ตรุษจีน ฯลฯ

บิวตี้ซีดเลส เข้าสีหมดแล้วรอความหวานอย่างเดียว

สวนองุ่นธนกฤต นอกจากจำหน่ายองุ่นผลสดให้แก่ผู้สนใจแล้ว ยังมีสินค้าเด่นคือ น้ำองุ่น 2 รสชาติ ฉลากสีแดง ผลิตจากองุ่นไร้เมล็ด รสชาติหวาน หอม อร่อย ส่วนน้ำองุ่นฉลากสีม่วง ผลิตจากองุ่นดำ พันธุ์ชีราซ ที่นิยมใช้ทำไวน์องุ่น

น้ำองุ่นสดหวานอร่อยมาก

องุ่นดำพันธุ์ชีราซ เมื่อนำมาแปรรูปเป็นน้ำองุ่นสดจะมีรสเข้มข้น ติดรสฝาดแต่อร่อย ดื่มแล้วดีต่อสุขภาพ เพราะองุ่นดำอุดมไปด้วยไฟเบอร์ ทำให้รู้สึกอิ่มเร็วและมีแคลอรีต่ำ มีสารต้านอนุมูลอิสระในองุ่นดำที่ช่วยในการขับสารพิษออกจากร่างกาย ยังมีประโยชน์ช่วยในการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดหัวใจ ช่วยเพิ่มการสร้างเกล็ดเลือดและเพิ่มการผลิตไนตริกออกไซด์เพื่อช่วยปกป้องเส้นเลือดแดง และช่วยต่อต้านความเครียดอีกด้วย

องุ่นผลสดพร้อมจำหน่าย

เปิดให้ชมสวนได้ทุกวัน

ปัจจุบัน สวนองุ่นธนกฤต มีจุดขายสำคัญ เรื่อง “องุ่นไร้เมล็ด เมืองชายแดนอรัญประเทศ” เป็นที่รู้จักกันดีในกลุ่มนักท่องเที่ยว ในฐานะสวนองุ่นปลอดสารพิษ เพื่อการท่องเที่ยวเชิงเกษตร มีกังหันเป็นสัญลักษณ์ประจำสวน เปิดโอกาสให้ผู้สนใจแวะชมสวนฟรีทุกวัน ตั้งแต่ 08.30-17.30 น. สินค้าเด่น ได้แก่ องุ่นผลสด น้ำองุ่นสดหวานอร่อย น้ำองุ่นสดปั่น พุทรานม มัลเบอรี่ มะเดื่อฝรั่ง (ฟิก) สายพันธุ์อีรัคกี้ (Iraqi) และจำหน่ายกิ่งพันธุ์องุ่น ต้นละ 150 บาท ตอป่าติดตาพร้อมปลูก…ไม่ต้องรอลุ้น

กิ่งพันธุ์องุ่น

การเดินทางไปสวนองุ่นแห่งนี้ไม่ยาก สวนองุ่นธนกฤตตั้งอยู่เลขที่ 90 หมู่ที่ 8 บ้านหนองเทา ตำบลบ้านใหม่หนองไทร อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว 27120 หากไม่มั่นใจเส้นทาง สอบถามได้ที่เบอร์โทร. 081-927-8548