ตามไปดู! สวนมะพร้าวเก่าแก่ แหล่งจำหน่ายพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมของแท้ของดี ประจำอำเภอบ้านแพ้ว

อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร มีพื้นที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมมากกว่าหมื่นไร่ ที่นี่ได้เปรียบในเรื่องทำเลการปลูกมะพร้าวมากกว่าแหล่งอื่น เป็นที่ดินลุ่มแม่น้ำที่น้ำทะเลท่วมถึง เป็นแหล่งดินดี มีแร่ธาตุอุดมสมบูรณ์ โดยเฉพาะธาตุโพแทสเซียมในปริมาณสูง เหมาะสำหรับปลูกมะพร้าวมาก แถมมีแหล่งน้ำหล่อเลี้ยงสวนมะพร้าวอยู่ตลอดเวลา ทำให้มะพร้าวน้ำหอมอำเภอบ้านแพ้ว มีคุณลักษณะพิเศษคือ เนื้อมะพร้าวมีรสชาติหวานกลมกล่อมและมีกลิ่นหอมชื่นใจ ช่วยดับกระหาย คลายร้อนได้ดี กลายเป็นสินค้าขายดี ที่ผู้บริโภคนิยมรับประทานผลอ่อนและผลิตเป็นเครื่องดื่มน้ำมะพร้าวเพื่อสุขภาพ และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวที่มีรสชาติอร่อยอีกมากมาย ถูกใจผู้ซื้อที่เป็นกลุ่มคนไทยและต่างชาติ 

เกษตรกรชาวบ้านแพ้ว นิยมปลูก “มะพร้าวน้ำหอมพันธุ์ก้นจีบ” เชิงการค้ามากที่สุด เพราะมีขนาดผลโต ตรงตามความต้องการของตลาด มะพร้าวน้ำหอมพันธุ์ก้นจีบ มีลักษณะกึ่งกลางระหว่างมะพร้าวน้ำหอมผลยาวและชนิดผลกลม  หลักการพิสูจน์เบื้องต้นว่า มะพร้าวนั้นจะเป็นมะพร้าวน้ำหอมหรือไม่ ทำได้คือ ใช้ปลายเล็บจิกปลายรากอ่อนแล้วดมและชิม ถ้ามีกลิ่นใบเตยอ่อนๆ และมีรสหวาน แสดงว่าหน่อพันธุ์ต้นนั้นมีโอกาสเป็นมะพร้าวน้ำหอมและหวานเกือบ 100% หากยังไม่มีราก ทดสอบโดยใช้ไม้จิ้มฟันแทงโคนต้นและนำมาดมกลิ่น แต่วิธีนี้ ยืนยันผลได้ไม่ 100% เมื่อเทียบกับการดมกลิ่นที่ปลายราก

“ลุงแกละ ทรัพย์มา”  ปลูกมะพร้าวน้ำหอม ที่บ้านแพ้ว

ในอดีต หากใครอยากได้มะพร้าวน้ำหอมพันธุ์ดีไปปลูก มักนึกถึง “ฟาร์มอ่างทอง จังหวัดสมุทรสาคร” เป็นที่แรก เพราะที่นี่เป็นแหล่งผลิตมะพร้าวน้ำหอมเชิงการค้าที่มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับของเกษตรกรทั่วไป เพราะมั่นใจได้ว่าพันธุ์มะพร้าวที่ซื้อจากฟาร์มอ่างทอง เป็นมะพร้าวน้ำหอมพันธุ์แท้ ที่มีคุณภาพดีทุกต้น กระแสความนิยมดังกล่าวทำให้พื้นที่แถบลุ่มน้ำท่าจีนและลุ่มแม่น้ำแม่กลอง ตั้งแต่จังหวัดสมุทรสงคราม นครปฐม ฯลฯ กลายเป็นแหล่งปลูกมะพร้าวน้ำหอมแหล่งใหญ่จนถึงทุกวันนี้

เมื่อ 46 ปีก่อน “คุณสำอางค์ ทรัพย์มา” หรือที่หลายคนเรียกติดปากว่า “ลุงแกละ ทรัพย์มา” เป็นเกษตรกรรายแรกที่บุกเบิกปลูกมะพร้าวน้ำหอมหลีเบ็ญหรือมะพร้าวก้นจีบในย่านตำบลหนองบัว อำเภอบ้านแพ้ว ตั้งแต่ ปี 2518 ลุงแกละ ซื้อพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมคุณภาพดีมาจากฟาร์มอ่างทอง อำเภอกระทุ่มแบน ในราคา ต้นละ 6 บาท เพื่อนำมาปลูกบนที่ดิน 36 ไร่

หน่อพันธุ์มะพร้าวก้นจีบ

ช่วงนั้น เพื่อนบ้านต่างพูดกันว่า ลุงแกละคิดผิด ปลูกมะพร้าวอย่างไรก็จน เพราะเมื่อ 40 กว่าปีก่อน มะพร้าวมีราคาถูกมาก เมื่อสวนมะพร้าวของลุงแกละเริ่มให้ผลผลิต พ่อค้ามารับซื้อผลผลิตถึงสวน ในราคาลูกละหกสลึง (1.50 บาท) ซึ่งเป็นราคาที่ต่ำมาก ลุงแกละจึงรวมกลุ่มเกษตรกรบ้านแพ้ว นำผลผลิตออกไปขายที่ตลาด อ.ต.ก. จตุจักร เรียกว่า แปรวิกฤตให้กลายเป็นโอกาสได้อย่างน่าทึ่ง เพราะหลังจากนั้นเป็นต้นมา ลุงแกละขายมะพร้าวจนมีฐานะร่ำรวย

เมื่อ 42 ปีก่อน ลุงแกละ นับเป็นเกษตรกรรุ่นแรกๆ ที่นำมะพร้าวน้ำหอมไปวางขายที่ตลาด อ.ต.ก. ช่วงแรกนั้น ลุงแกละและลูกๆ ปอกมะพร้าวไม่ค่อยเป็น ก็อาศัยใช้วิธีขายมะพร้าวน้ำหอมยกทะลาย มะพร้าวตกเกรด ขนาดผลเล็ก ขายไม่ได้ ลุงแกละแก้ปัญหาโดยเฉาะผลมะพร้าวและคว้านเนื้อและน้ำบรรจุแก้วใส่ในตู้เย็น ขายในราคา แก้วละ 4 บาท ปรากฏว่า น้ำมะพร้าวขายดีมาก ทำเท่าไรก็ไม่พอขาย แต่ละวันลุงแกละขายมะพร้าวน้ำหอมได้นับพันลูก

หลังจากสวนมะพร้าวของลุงแกละมีชื่อเสียงเริ่มเป็นที่รู้จักของพ่อค้ามากขึ้น ลุงแกละได้รับการติดต่อจากห้างสรรพสินค้าชั้นนำ ให้นำมะพร้าวน้ำหอมไปวางขายในห้างสรรพสินค้าเป็นรายแรกๆ ของเมืองไทย เมื่อตลาดมะพร้าวน้ำหอมเติบโตมากขึ้น ลุงแกละได้คัดต้นมะพร้าวพันธุ์ดีออกจำหน่ายให้แก่เพื่อนเกษตรกรที่สนใจ รวมทั้งขยายพื้นที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมโดยเช่าสวนในพื้นที่อำเภอบ้านแพ้วอีก 4-5 แห่ง เนื้อที่รวมกว่า 100 ไร่ นอกจากนี้ ลุงแกละยังรับบทบาทเป็นพ่อค้าคนกลาง รวบรวมมะพร้าวน้ำหอมที่ปลูกในท้องถิ่น นำไปขายที่ตลาดสี่มุมเมือง ตลาดไท และขายตลาดส่งออก

 

สืบทอดกิจการ  “สวนมะพร้าวน้ำหอม” จากรุ่นสู่รุ่น

ภายหลัง ลุงแกละได้เสียชีวิตลง ทายาทได้แบ่งปันที่ดินสวนมะพร้าวไปดูแล โดย “คุณป้อม-ธนิดา ธนะธรวรเดช” ลูกสาวคนโตได้ที่ดินสวนมะพร้าวไปดูแล จำนวน 20 ไร่ ส่วนน้องชาย คือ “คุณบุญประเสริฐ ทรัพย์มา” ได้ที่ดินมรดกเป็นสวนมะพร้าว จำนวน 16 ไร่ โดยใช้ชื่อการค้าว่า “สวนทรัพย์ประภา” ปัจจุบัน สวนแห่งนี้กลายเป็นแหล่งศึกษาดูงาน และจัดจำหน่ายพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมของแท้ของดีประจำอำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร

คุณป้อม-ธนิดา ธนะธรวรเดช กับสวนมะพร้าวเก่าอายุ 40 กว่าปี

“คุณรินปวีร์ เรื่องธีรารมย์” ลูกสาวคนเล็ก ดูแลรับผิดชอบด้านการตลาด เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป ราคาค่าเช่าแผงสูงขึ้น เธอหันมาเปิดแผงค้ามะพร้าวน้ำหอม ชื่อว่า “รินปวีร์” ที่ตลาดไท เน้นจำหน่ายมะพร้าวน้ำหอม และมีผลิตภัณฑ์แปรรูป เช่น มะพร้าวแก้ว วุ้นมะพร้าว ฯลฯ เพื่อเป็นสินค้าทางเลือกให้กับลูกค้า

ปรับปรุงสวนมะพร้าวรอบใหม่

“คุณป้อม-ธนิดา ธนะธรวรเดช” ปัจจุบัน อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 35 หมู่ที่ 9 ตำบลหนองบัว อำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร 74120 โทร. (092) 462-4964) เล่าให้ฟังว่า สวนมะพร้าวที่ปลูกตั้งแต่รุ่นเตี่ย (ลุงแกละ) เป็นสวนเก่าที่ปลูกมานานกว่า 41 ปีแล้ว มะพร้าวมีลำต้นสูง ดูแลจัดการสวนลำบาก และให้ผลผลิตน้อยลง เมื่อ 3 ปีที่แล้ว เธอจึงตัดสินใจโค่นสวนเก่าทิ้ง เพื่อลงทุนปลูกมะพร้าวรุ่นใหม่ ทั้งนี้เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมนำหน่อมะพร้าว อายุประมาณ 4-5 เดือน มาปลูกในช่วงฤดูฝน เพราะไม่ต้องดูแลมาก แถมต้นมะพร้าวเติบโตได้ดี

แปลงปลูกมะพร้าวรุ่นใหม่

“การปลูกมะพร้าวทำได้ไม่ยาก เริ่มจากนำลูกมะพร้าวแก่ลูกเป็นสีก้ามปูหรือสีน้ำตาลมาปาดหัว วางเรียงไว้พร้อมกับคลุมด้วยขุยมะพร้าวและรดน้ำ วันละ 1 ครั้ง ให้ความชื้นเข้าไปในผลเพื่อช่วยให้เขาแทงหน่อเร็วขึ้น ประมาณ 3 เดือน ขุดหลุมให้ใหญ่กว่าลูกมะพร้าวสักหน่อย และเว้นระยะห่างระหว่างหลุม ประมาณ 3 วา หรือ 3 วา 2 ศอก ก่อนนำลูกมะพร้าวลงหลุมปลูกกลบดินพอมิด ดูแลรดน้ำต่อเนื่อง หลังจากนั้น จะโรยปุ๋ยสูตรเสมอ 16-16-16 รอบต้นมะพร้าวทุกๆ 2 เดือน

ปลูกกล้วย เป็นพืชร่วมแปลงมะพร้าว

โดยทั่วไปมะพร้าวที่ปลูกใหม่ เมื่อขึ้นปีที่ 3 จะเริ่มให้ผลผลิต ประมาณ 40-50% เมื่อเข้าปีที่ 4 จึงจะเริ่มให้ผลผลิตอย่างเต็มที่ แต่มีมะพร้าวน้ำหอมบางแห่ง ที่อาจให้ผลตั้งแต่อายุ 18 เดือน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยเรื่องสายพันธุ์ ทำเลการปลูกดูแล เป็นต้น

ปลูกพืชผสมผสานในแปลงมะพร้าว
พลู พืชเสริมรายได้ในสวนมะพร้าว

ระหว่างนั้น คุณป้อม ตัดสินใจปลูกพืชผักสวนครัว และผลไม้นานาชนิด เช่น กล้วย ฝรั่งกิมจู ใบเตย พลู ฯลฯ เป็นพืชร่วมแปลงในสวนมะพร้าว เพื่อเป็นรายได้เสริมในช่วง 3 ปีแรกของการปลูกมะพร้าว เมื่อครบ 3 ปี ต้นมะพร้าวเติบใหญ่ สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตพอดี จึงค่อยตัดต้นฝรั่งทิ้ง หลังจากนั้น จึงค่อยเก็บผลมะพร้าวออกขายทุกๆ 20 วัน

มะพร้าวน้ำหอม ขายได้ตลอดทั้งปี

“มะพร้าวน้ำหอม ขายดีตลอดทั้งปี เพราะมะพร้าวสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ขายเป็นมะพร้าวน้ำหอมทั้งผล ขายในรูปมะพร้าวเผา และนำไปประกอบอาหารคาวหวานก็ได้ ตลาดมะพร้าวน้ำหอมมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง เพราะคนไทยและต่างชาติหันมาดื่มน้ำมะพร้าวเพื่อบำรุงสุขภาพกันมากขึ้น” คุณป้อม กล่าว

ในระยะ 2-3 ปี ที่ผ่านมา มะพร้าวขายได้ราคาดี กำลังซื้อเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกษตรกรผู้ปลูกมะพร้าวน้ำหอมมีรายได้เพิ่มขึ้น ปัจจุบัน คุณป้อมมีอายุมากขึ้น เธอจึงได้ถ่ายทอดความรู้เรื่องการปลูกดูแลสวนมะพร้าว และส่งมอบกิจการสวนมะพร้าวให้กับลูกๆ ช่วยกันดูแลสานต่ออาชีพนี้ เพื่อเป็นแหล่งรายได้เลี้ยงดูครอบครัว รวมทั้งมุ่งมั่นรักษาคุณภาพของมะพร้าวน้ำหอม บ้านแพ้ว ให้ถูกปากถูกใจผู้บริโภคต่อไป

หากใครสนใจอาชีพการทำสวนมะพร้าว แค่มีที่ดิน แหล่งน้ำที่เหมาะสม และได้มะพร้าวพันธุ์ดีมาปลูก ก็สามารถประสบความสำเร็จในเส้นทางอาชีพได้ไม่ยาก เพราะมะพร้าวสามารถเติบโตได้ในทุกจังหวัดทั่วประเทศ แต่เติบโตและให้ผลผลิตที่ดีในแหล่งดินร่วน หรือร่วนปนทราย ที่ระบายน้ำได้ดี ค่าดินะมีสภาพเป็นกลางหรือเป็นกรดเล็กน้อย ค่า pH อยู่ระหว่าง 6-7 หากแหล่งที่ปลูกมีฝนตกกระจายสม่ำเสมอแทบทุกเดือน อากาศอบอุ่น หรือค่อนข้างร้อน และมีแสงแดดมาก ยิ่งจะได้ผลผลิตที่ดี คุ้มค่ากับการลงทุน

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2560