ผู้เขียน	กรรณิกา เพชรแก้ว
เผยแพร่	วันอังคารที่ 12 ธันวาคม พ.ศ.2566

โปแลนด์ เป็นประเทศการเกษตรโดยแท้ เป็นผู้ผลิตสินค้าเกษตรรายใหญ่ในสหภาพยุโรป ผลผลิตสำคัญล้วนคืออาหารหลัก อย่างข้าวสาลี ข้าวโพด ข้าวบาร์เลย์ พืชตระกูลถั่ว ผักผลไม้ และนม

ข้าวสาลีเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของโปแลนด์ คิดเป็นประมาณ 20% ของผลผลิตทางการเกษตรทั้งหมด ส่วนใหญ่ปลูกในภาคกลาง เช่น แคว้นมาซอเวีย แคว้นวีแยลโกโปลสกา แคว้นพาเดอร์เบียน และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น แคว้นมาซูเรีย แคว้นวาร์มิน-มาซูเรีย แคว้นลูบุสซุ

ปี 2565 โปแลนด์มีผลผลิตข้าวสาลีประมาณ 15.5 ล้านตัน คิดเป็นอันดับที่ 10 ของโลก ส่งออกไปทั่วโลก ประเทศผู้ซื้อที่สำคัญ เช่น เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ อังกฤษ อิตาลี แล้วก็อียิปต์

นอกจากนี้ โปแลนด์ผลิตข้าวโพดมีสัดส่วนประมาณ 15% ของผลผลิตทั้งหมด ส่วนใหญ่ปลูกในภาคตะวันออกเฉียงใต้และภาคตะวันตกเฉียงใต้ แล้วยังมีข้าวบาร์เลย์ประมาณ 10% พืชตระกูลถั่วประมาณ 5% ผักผลไม้ 10% และผลิตภัณฑ์นมประมาณ 15%

ปี 2565 โปแลนด์ส่งออกสินค้าเกษตรมูลค่าประมาณสี่หมื่นห้าพันล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราวหนึ่งล้านห้าแสนล้านบาท เรียกว่าเกือบครึ่งหนึ่งของงบประมาณพัฒนาประเทศเราในแต่ละปี ประเทศผู้ซื้อที่สำคัญคือ เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ อังกฤษ และฝรั่งเศส

ดูเหมือนเขาขายดิบขายดี แต่ไม่ใช่ว่าเขาไม่มีปัญหา

โปแลนด์เป็นประเทศที่มีสภาพอากาศหลากหลาย เกษตรกรเจอภัยธรรมชาติเนืองๆ ทั้งภัยแล้ง โดยภาคตะวันออกเฉียงใต้ของเขาซึ่งจัดเป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดและเป็นพื้นที่ปลูกข้าวสาลี ก็เสี่ยงต่อภัยแล้งมากสุด เขายังมีภัยน้ำท่วมเนืองๆ เนื่องจากเขามีแม่น้ำหลายสายไหลผ่านประเทศ ภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงใต้อีกนั่นแหละเจอน้ำท่วมมากกว่าภาคอื่นๆ โปแลนด์ยังมีพายุ ซึ่งมีทั้งพายุฝนฟ้าคะนอง พายุหิมะ และพายุทอร์นาโด

นอกจากนั้น ต้นทุนการผลิตสินค้าเกษตรในโปแลนด์ค่อนข้างสูง ราคาปุ๋ย ยาฆ่าแมลง และค่าแรงเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง และยังต้องเจอการแข่งขันกับผู้ผลิตสินค้าเกษตรจากรัสเซีย ยูเครน และจีน

รัฐบาลโปแลนด์เขาพยายามช่วยเหลือเกษตรกรของเขาเท่าที่จะทำได้ เช่น ให้เงินอุดหนุนแก่เกษตรกร ช่วยเหลือในการลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มผลผลิตส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีการเกษตรเพื่อให้เกษตรกรผลิตสินค้ามีประสิทธิภาพมากขึ้น

เกษตรกรเขาใช้โดรนสำรวจพื้นที่การเกษตร ฉีดพ่นสารเคมี และเก็บเกี่ยวผลผลิต เริ่มใช้เครื่องจักรกลการเกษตรอัตโนมัติ ใช้ระบบเซ็นเซอร์ติดตามสภาพอากาศ สภาพดิน และสุขภาพของพืช ควบคุมผ่านระบบอัตโนมัติ ทำให้เริ่มลดปัญหาค่าแรงงานและการขาดแคลนแรงงานได้บ้างแล้ว

รัฐบาลยังพยายามหาตลาดส่งออกใหม่ๆ อย่างตลาดเอเชียที่มีประชากรมหาศาล และยังมีแนวโน้มให้เห็นว่าจะมีการเติบโตทางเศรษฐกิจ ตลาดที่เขาต้องอยู่อย่างจีน อินเดีย ตลาดละตินอเมริกา อย่างบราซิล เม็กซิโก และอาร์เจนตินา หรือกระทั่งตลาดแอฟริกา ในประเทศอียิปต์ โมร็อกโก และไนจีเรีย

ในฐานะประเทศสมาชิกสหภาพยุโรป สินค้าการเกษตรของโปแลนด์ได้รับสิทธิประโยชน์ อย่างเช่นการเข้าถึงตลาด สินค้าเกษตรของเขาเข้าถึงตลาดภายในสหภาพยุโรปได้เสรี ไม่มีอุปสรรคทางการค้า เช่น ภาษีศุลกากร โควต้า หรือมาตรการทางเทคนิคใดๆ

สหภาพยุโรปยังให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่เกษตรกรในโปแลนด์ เพื่อสนับสนุนให้พัฒนามากขึ้น แถมมีมาตรการต่างๆ เพื่อส่งเสริมการค้าสินค้าเกษตร เช่น ส่งเสริมการตลาด วิจัยและพัฒนา ฝึกอบรม

สิทธิประโยชน์เหล่านี้ช่วยให้สินค้าเกษตรของโปแลนด์แข่งขันกับสินค้าเกษตรจากประเทศอื่นๆ ได้ในตลาดโลก

แต่ไม่ว่าอย่างไร เขาก็ต้องปรับตัวสู้กับคู่แข่งโดยตรงในสินค้าเกษตรสำคัญของเขา อย่างข้าวสาลี เขามีคู่แข่งคือรัสเซีย ยูเครน และจีน เน้นแข่งกันที่ราคาเป็นหลัก ซึ่งเขายังพอรับมือได้ เพราะต้นทุนเขาไม่สูงมากเหมือนประเทศในยุโรปตะวันตก ข้าวโพดมีคู่แข่งใหญ่อย่างอเมริกาและบราซิล ซึ่งหนักเอาการอยู่ เพราะบราซิลขายของถูก ส่วนนมนั้นเขาต้องแข่งกับนิวซีแลนด์และออสเตรเลีย ซึ่งมีราคาใกล้เคียงกัน

แต่โปแลนด์ไม่ใช่คู่แข่งของนมในเดนมาร์กหรือสวิตเซอร์แลนด์ 2 ประเทศนั้นเขายึดตลาดบน ขายของดีราคาแพง ภายใต้การสนับสนุนอย่างแข็งขันของอียูเช่นกัน