| ผู้เขียน | วีรสุทธิ์ โฮสูงเนิน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ข้าวเป็นเมล็ดธัญพืชที่มีคุณค่าอเนกอนันต์คู่กับสังคมไทยมายาวนาน และพบว่าอุดมด้วยสารอาหาร ได้แก่ วิตามินอีในข้าวช่วยไขกระดูกในการสร้างเลือด ช่วยขยายเส้นเลือด ต้านการแข็งตัวของเลือด ลดความสามารถในการจับตัวเป็นลิ่มเลือด และลดอัตราเสี่ยงของโรคที่เกี่ยวกับหลอดเลือด สมอง หัวใจ บำรุงตับ ช่วยระบบสืบพันธุ์เซลล์ประสาทและกล้ามเนื้อให้ทำงานได้ตามปกติ ทำให้ผิวพรรณสดใส ลดริ้วรอย และช่วยสมานแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวกให้หายเร็วขึ้น เป็นต้น
ลูทีน ช่วยป้องกันโรคต้อกระจก ที่มักจะเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ
เบต้าแคโรทีน ซึ่งจะเปลี่ยนเป็นวิตามินเอ หลังจากดูดซึมเข้าสู่ร่างกายช่วยบำรุงสายตา ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ช่วยให้กระดูก ผม ฟัน และเหงือกแข็งแรง สร้างความต้านทานให้ระบบหายใจ มีมากในข้าวกล้องข้าวเหนียวก่ำเปลือกดำ ควรบริโภคข้าวก่ำร่วมกับผักพื้นบ้าน เช่น ยอดแค กระถิน ตำลึง ขี้เหล็ก ชะอม ช่วยเพิ่มวิตามินเอให้กับร่างกาย
ธาตุเหล็ก พบมากในข้าวหอมมะลิแดง หอมมะลิทั่วไป ทองแดง มีมากในข้าวหอมมะลิแดง ช่วยในการสร้างพลังงานให้แก่ร่างกาย การกำจัดอนุมูลอิสระ การสร้างความยืดหยุ่นของผิวหนัง การขาดทองแดง ก่อให้เกิดภาวะซีดจากโรคโลหิตจาง เม็ดเลือดขาวมีมาก เม็ดเลือดแดงลดลง คอเลสเตอรอลสูง และการเต้นของหัวใจผิดปกติ
เบต้าแคโรทีนวิตามินอี เป็นสารที่สามารถขจัดอนุมูลอิสระออกจากร่างกาย ช่วยลดอัตราการเกิดโรคมะเร็ง ลดอัตราเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดและหัวใจ โรคความจำเสื่อม โรคไขข้ออักเสบ แก่เร็ว เป็นต้น โดยข้าวฮางจะมีสารอาหารที่จะไปบำรุงสมองส่วนกลาง ทำให้มีความจำดี บำรุงร่างกาย ในปัจจุบันนิยมนำสารกาบ้ามาใช้รักษาโรคเกี่ยวกับประสาทหลายโรค เช่น โรควิตกกังวล นอนไม่หลับ โรคลมชัก ถ้ารับประทานติดต่อกัน 8 สัปดาห์ จะช่วยลดความดันโลหิตช่วยให้ร่างกายทำงานเป็นปกติ ช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์ในผู้สูงอายุ ข้าวฮางมีวิตามินบี 1 ป้องกันโรคเหน็บชา ธาตุเหล็กป้องกันโรคโลหิตจาง มีโปรตีนช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ มีเกลือแร่และวิตามิน วิตามินอี ในจมูกข้าวช่วยให้ไม่แก่เร็ว และมีซีลีเนียม ช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งและเบาหวาน
คุณกฤตยา บุญแท้ ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวหอมทองบ้านโคกสะอาด เล่าให้ฟังว่า ในปี 2522 ได้จดทะเบียนวิสาหกิจชุมชน ชื่อว่า วิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวหอมทองบ้านโคกสะอาด รหัสทะเบียน เลขที่ 4-39-03-09/1-0006 เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2552 หน่วยงาน สำนักงานเกษตรอำเภอโนนสัง ปี 2556 ได้ย้ายที่ทำการและสถานที่ผลิต ตั้งอยู่บ้านเลขที่ 32 หมู่ที่ 5 ตำบลนิคมพัฒนา อำเภอโนนสัง จังหวัดหนองบัวลำภู ในปัจจุบันมีสมาชิก จำนวน 24 คน สมาชิกส่วนใหญ่มีความสัมพันธ์กันในลักษณะเป็นผู้อาศัยภายในชุมชนเดียวกันและเคยรวมกลุ่มพัฒนาอาชีพร่วมกัน การบริหารจัดการกลุ่มมีลักษณะแยกกันผลิตแล้วนำมาจำหน่ายร่วมกัน โดยมีแหล่งผลิต ณ ที่ตั้งกลุ่มและที่บ้านของสมาชิกทุกคน ซึ่งมีประธานกลุ่มและสมาชิกมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการกลุ่มผ่านการประชุม
ทุนของกลุ่มส่วนใหญ่เกิดจากการระดมหุ้นของสมาชิก เพื่อนำไปจัดซื้อข้าวเปลือกมาเก็บไว้แจกจ่ายให้สมาชิกผลิตและจำหน่ายร่วมกันเมื่อมียอดสั่งซื้อเข้ามาเป็นจำนวนมากและข้าวเปลือกที่เป็นวัตถุดิบของกลุ่มไม่เพียงพอ เพราะสมาชิกกลุ่มมีพื้นที่เพาะปลูกข้าวรวมกัน ประมาณ 400 ไร่ แบ่งออกเป็นพื้นที่ปลูกข้าวเหนียว ร้อยละ 80 และพื้นที่ปลูกข้าวเจ้า ร้อยละ 20 ซึ่งไม่เพียงพอต่อความต้องการในการผลิตในแต่ละปี เนื่องจากข้าวที่ปลูกส่วนใหญ่เป็นข้าวเหนียวที่ตลาดไม่ต้องการ และสมาชิกกลุ่มส่วนใหญ่มีพื้นที่ในการทำนาน้อยกว่าพื้นที่ทำไร่ จำเป็นต้องซื้อข้าวเปลือกซึ่งเป็นวัตถุดิบจากเกษตรกรและกลุ่มเครือข่ายอื่นๆ ในพื้นที่ใกล้เคียง
กระบวนการผลิตข้าวฮาง มีกระบวนการผลิตข้าวฮางของกลุ่มโดยใช้ระยะเวลา 10-15 วัน แรงงานประมาณ 1-3 คน/ข้าวเปลือก 1 ถุง (35 กิโลกรัม) ศักยภาพในการผลิตของกลุ่มอยู่ที่ประมาณ 5,000 กิโลกรัม/เดือน มีการแบ่งปันผลกำไรให้กับสมาชิกเป็นรายปี และเมื่อเสร็จสิ้นการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของกลุ่มแต่ละรอบของการจำหน่าย โดยเฉพาะข้าวซึ่งถือว่าเป็นอาหารที่ผู้บริโภคมีความต้องการสูงในแต่ละปี โดยเฉพาะข้าวที่ปลอดสารเคมีหรือข้าวอินทรีย์ ยังมีความต้องการสำหรับผู้บริโภคมากขึ้น ดังนั้น ทางกลุ่มพยายามพัฒนาการผลิตข้าวฮางและการแปรรูปข้าวฮาง โดยเริ่มตั้งแต่วัสดุปลูก ส่วนผสมที่ใช้ กรรมวิธีในการบำรุงรักษา ตลอดจนการเก็บเกี่ยวผลผลิตและจัดจำหน่ายต้องปลอดสารเคมี โดยรับซื้อข้าวจากสมาชิกที่ผลิตข้าวเพื่อจำหน่ายให้แก่กลุ่ม
โดยเน้นที่ข้าวที่นำมาจำหน่ายจะต้องเป็นข้าวปลอดจากสารเคมีเท่านั้น ซึ่งอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านโคกสะอาด ที่ได้รับงบพัฒนาจังหวัด ปี 2552 สมาชิกจำนวน 25 ราย มีพื้นที่การผลิตข้าวหอมมะลิ 400 ไร่ โดยให้สมาชิกกลุ่มปลูกข้าวมะลิ เพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิต เพื่อจะป้อนให้แก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตข้าวฮาง เน้นการผลิตข้าวอินทรีย์ให้ปลอดภัยจากสารเคมี
นอกจากนี้ ทางศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลนิคมพัฒนาร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลนิคมพัฒนา ได้ให้การสนับสนุนการผลิตข้าวฮางอย่างเต็มที่ โดยได้อนุมัติงบประมาณ ให้แก่กลุ่มผู้ผลิตข้าวฮาง ในเรื่องการฝึกอบรมการเพิ่มประสิทธิภาพข้าวฮาง สนับสนุนเครื่องสีข้าวฮาง จำนวน 1 เครื่อง และเครื่องซีนถุงบรรจุข้าวฮาง จำนวน 1 เครื่อง
ปี พ.ศ. 2552 ได้รับหนังสือรับรองกลุ่มส่งเสริมอาชีพเกษตรเป็นกลุ่มผลิตข้าวฮางจากข้าวอินทรีย์ปลอดภัยจากสารพิษ รหัสทะเบียน เลขที่ 001/พ.ศ. 2552 เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2552 หน่วยงาน สำนักงานเกษตรจังหวัดหนองบัวลำภู
ปี พ.ศ. 2558 ได้รับเตาเศรษฐกิจประยุกต์แบบร้อยเอ็ด จำนวน 1 เครื่อง โรงอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์ จำนวน 1 เครื่อง จากสำนักงานพลังงานจังหวัดหนองบัวลำภู และตะแกรงตากข้าว จำนวน 5 อัน จากสำนักงานเกษตรจังหวัดหนองบัวลำภู
ปี พ.ศ. 2559 ได้รับการคัดสรรเป็นผลิตภัณฑ์ ประเภทอาหาร ข้าวหอมทองระดับ 4 ดาว ปี พ.ศ. 2559 เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม 2559 และได้รับสนับสนุนเครื่องสีข้าวกล้องขนาดเล็ก จำนวน 1 เครื่อง จากสำนักงานเกษตรจังหวัดหนองบัวลำภู โรงสีข้าวกล้องขนาดใหญ่ จำนวน 1 โรง เครื่องเย็บกระสอบด้วยมือ จำนวน 1 เครื่อง เครื่องวัดความชื้น จำนวน 1 เครื่อง จากกรมการปกครอง
ปี พ.ศ. 2559 ได้รับประกาศเกียรติคุณ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนข้าวหอมทองบ้านโคกสะอาด เป็นต้นแบบด้านการนำเทคโนโลยีพลังงานทดแทนฯ เมื่อวันที่ 26 กันยายน 2559 จากหน่วยงาน สำนักงานพลังงานจังหวัดหนองบัวลำภู กระทรวงพลังงาน
ปี พ.ศ. 2560 ได้รับการสนับสนุนเครื่องซีนถุง บรรจุข้าวฮาง จำนวน 1 เครื่อง สำนักงานเกษตรจังหวัดหนองบัวลำภู โครงการเสริมสร้างความโดดเด่นของผลิตภัณฑ์จากภาคการเกษตรและประมง โครงการย่อยส่งเสริมราชินีข้าวเหนียวครบวงจร ปี 2560
ปัจจุบันกลุ่มมีการผลิตข้าวฮางอย่างต่อเนื่อง สำหรับราคาจำหน่ายข้าวฮางรวม ถุงละ 50 บาท ข้าวฮางไรซ์เบอร์รี่ ถุงละ 80 บาท
คุณวีระศักดิ์ พริศักดิ์ เจ้าพนักงานการเกษตรชำนาญงาน รับผิดชอบงานตำบลนิคมพัฒนา ให้ข้อมูลเพิ่มว่า นอกจากผลิตข้าวฮางจำหน่ายแล้ว ทางกลุ่มจึงคิดค้นและหาวิธีการต่างๆ ยังนำสิ่งที่เหลือใช้จากการผลิตข้าวฮาง คือ ผลิตขนมทองม้วนจากข้าวฮาง เพื่อจำหน่าย มีการตอบรับจากชาวบ้านหรือผู้บริโภคเป็นอย่างดี ทำให้กลุ่มมีรายได้ดี ซึ่งผงข้าวฮางจะมีประโยชน์ มีคุณค่าทางอาหารมาก บริโภคเรื่อยๆ ทำให้สุขภาพแข็งแรง โรคภัยไข้เจ็บก็ไม่มี สามารถป้องกันโรคต่างๆ ได้ นอกจากนี้ ยังสามารถควบคุมน้ำหนักได้อีกด้วย
การทำทองม้วนข้าวฮาง
ส่วนผสม
- ข้าวฮางผง 3 ถ้วยตวง
- แป้งมัน 1 ถ้วยตวง
- แป้งวาว 1 ถ้วยตวง
- น้ำตาล 3 ถ้วยตวง
- กะทิ 1.5 กล่อง
- เกลือ 1 ช้อนชา
- หมูยอง 500 มิลลิกรัม
วิธีทำ
นำส่วนผสมทั้งหมดผสมเข้าด้วยกันอย่างละเอียด แล้วนำไปปิ้งในเครื่องทำทองพับ พับให้สวยงามรอให้เย็นจึงบรรจุภัณฑ์ พร้อมจำหน่ายในราคาถุงละ 10, 20, 30 บาท แล้วแต่ขนาดของถุงบรรจุ
คุณวีรสุทธิ์ โฮสูงเนิน เกษตรอำเภอโนนสัง กล่าวเพิ่มอีกว่า กลุ่มได้กำหนดกฎระเบียบในการบริหารจัดการดังนี้
- กลุ่มต้องมีความรักกัน ความสามัคคี และตระหนักถึงการรักษาภูมิปัญญาของท้องถิ่น
- กลุ่มจะต้องรักษาคุณภาพมาตรฐานสินค้า ผลิตภัณฑ์ ด้วยความซื่อสัตย์และรับผิดชอบอันเป็นการรักษาชื่อเสียงของกลุ่ม
- กลุ่มจะต้องพัฒนาปรับปรุงสินค้าให้ตรงตามความต้องการของลูกค้าและให้เพียงพอต่อตลาด และขยายสมาชิก พร้อมจะถ่ายทอดภูมิปัญญาแก่เยาวชน
- สมาชิกต้องมาด้วยความสมัครใจ ยอมรับด้วยเหตุและผล และพร้อมปฏิบัติงานตามระเบียบ
ปัจจุบันนี้กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวหอมทองโคกสะอาด ได้มีแนวความคิดจะพัฒนาการแปรรูปที่จะประกอบอาหารใหม่ๆ ไปเรื่อย และได้มีการผลิตข้าวฮางได้วันละ 700-1,000 กิโลกรัม/เดือน แต่ผลผลิตไม่เพียงพอต่อความต้องการลูกค้า ทางกลุ่มได้ประสานกับองค์การบริหารส่วนตำบลนิคมพัฒนา ได้สนับสนุนงบประมาณและอุปกรณ์แก่กลุ่มผลิตข้าวฮาง พร้อมได้สร้างเครือข่ายกลุ่มผู้ผลิตข้าวอินทรีย์ภายในอำเภอโนนสัง และกลุ่มผลิตข้าวฮางกับอำเภอต่างๆ เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์ โดยเฉพาะศูนย์ข้าวชุมชนที่ผลิตข้าวอินทรีย์ ทางกลุ่มจะรับซื้อข้าวเปลือกจากกลุ่มในราคาที่สูงกว่าท้องตลาด เพื่อนำมาผลิตข้าวฮางให้เพียงพอกับความต้องการของลูกค้า ลูกค้าส่วนมากจะติดต่อซื้อทางโทรศัพท์
หากท่านใดสนใจที่ศึกษาดูงานหรือสั่งซื้อข้าวฮางและขนมทองม้วน ติดต่อได้ที่ สำนักงานเกษตรอำเภอโนนสัง โทร. (042) 375-386 หรือที่ คุณกฤตยา บุญแท้ โทร. (089) 994-4511
