ผู้เขียน	เมย์วิสาข์
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 31 มกราคม พ.ศ.2562

ชื่อวิทยาศาสตร์ Solanum stramonifolium Jacq

ชื่อสามัญ Solanum, Bolo Maka

วงศ์ Solanaceae

ชื่ออื่นๆ มะเขือปู่ มะปู หมากขน (เหนือ) หมากอึก หมักอึก บักอึก (อีสาน) ลูกอึก (ภาคใต้)

 หนูเป็นสาวลูกครึ่ง ในสวนครัวมีญาติๆ อยู่ทั่วไปทุกภาค แต่มักจะมีกลุ่มอยู่แต่ละกลุ่มไม่มากต้น เพราะไม่ค่อยมีคนปลูกเป็นการค้า ที่ว่าเป็นสาวลูกครึ่ง เพราะมักจะอยู่รวมกลุ่มกับ “มะแว้ง” และ “มะเขือพวง” หนูจึงถูกคนมองว่าเป็นสาวทึนทึก เพราะเนื้อตัวมีขนอุยเต็ม บางคนไม่กล้าจับกลัวว่าจะคัน คนที่อยากกินหนูก็หยิบไปโกน ไปขูด จนเกลี้ยง แล้วก็ใส่ในครกไปโขลกไปตำอีก ทำจนเนื้อตัว “ปริแตก” ไม่เหมือนพี่มะแว้ง หรือพี่มะเขือพวง เขาเด็ดเบาะๆ แช่น้ำไว้

เด็กวัยรุ่นสมัยนี้ ไม่ค่อยรู้จักหนู เพราะเขายังกินน้ำพริกไม่เป็น เขารู้จักแต่ ลูกกีวี ลูกพรุน แครอต หรือ บร็อกโคลี่ และอาจจะเห็นพี่มะเขือพวงมากกว่า สำหรับพี่มะแว้ง เขาก็ดังที่ไปอยู่ในยาอมสมุนไพรแก้ไอ ทั้งๆ ที่หนูเองก็อยู่ในแกงเผ็ดเป็ดย่าง ในผัดเผ็ด ไม่ใช่ต้องใส่ในน้ำพริกอย่างเดียว หนูชอบใจที่คนใต้เรียกหนูว่า “ลูกอึก” ฟังดูเหมือนเขาเอ็นดูหนู แต่พอหนูอยู่ในน้ำพริกที่เขาตำ หรือฝานหั่นเป็นแผ่นบางๆ ใส่ในน้ำพริก เขากลับเรียกหนูว่า “น้ำชุบลูกอึก” ผู้ใหญ่ หรือคนแก่ๆ ที่กินน้ำชุบลูกอึก เห็นกินกันอร่อยจนลืมสะอึกเลย

มะอึก นิยมใช้ใส่ในน้ำพริกกะปิ ผลสุกสีเหลืองสวย มีรสเปรี้ยวเล็กน้อย ยามมะนาวแพงก็พอจะใช้แทนได้เหมือนกัน หนูจะบอกเคล็ดลับเวลาทำน้ำพริกมะอึก ควรใช้พริกขี้หนูสวน หอมแดงเผา กะปิเผา ใส่เกลือนิดหน่อย ซอยหรือฝานหั่นบางๆ โขลกพร้อมกัน จะแกะเนื้อปลาย่างใส่ด้วยก็สุดยอด คนทางใต้เขาใช้คำศัพท์ เวลาใช้เนื้อปลา เนื้อกุ้ง ใส่ในน้ำพริก ว่า “ทำน้ำชุบทอดปลาย่าง” เมื่อทำน้ำชุบลูกอึกคลุกข้าวสวยร้อนๆ แล้วยังกินกับแตงกวา มะเขือเปราะ จิ้มน้ำพริกอีก เป็นว่าได้สารอาหารครบทั้ง 5 หมู่ แหม…น้ำลายไหย!

แม้ว่าหนูเป็นไม้ล้มลุก สูงเมตรกว่าๆ แต่เวลารวมกลุ่มต้นกับพี่มะแว้งและพี่มะเขือพวง หนูก็กลายเป็นต้นไม้ที่คนกลัว เพราะทั้งต้นมีขนละเอียด แล้วยังมีหนามที่ใบและต้นอีก พอออกดอกเป็นผลก็มีขนอยู่ จึงเป็นเรื่องที่ไม่มีใครอยากเข้าใกล้ แต่จริงๆ หนูมีคุณสมบัติทางสมุนไพรมากมาย เช่น ราก ดับพิษร้อน แก้ไข้ ผล ใช้ขจัดเสมหะ แก้ไอ  ใบ แก้ปอดบวม ตำมาพอกฝี เมล็ด แก้ปวดฟัน โดยเผาเมล็ดแล้วสูดควันเข้าไป ส่วนขนอุยนั้น เชื่อหรือไม่หละ ขูดรวมๆ กันนำมาทอดกับไข่ เพื่อช่วยขับพยาธิได้นะ สำหรับดอกนี้สวยมากตอนแย้มบาน อยากได้หนูก็เพาะเมล็ดซิค่ะ! ไม่เกิน 3 เดือน ก็เด็ดผลสุกไป “โขลก” น้ำพริกได้เลย

ไม่ต้องโขลกน้ำพริกอย่างอึกทึก แค่โขลก “ลูกอึก” พอให้สากลงครกลึกๆ ก็อร่อยจนลืม “สะอึก” แน่นอน!