การเลี้ยงผึ้งโพรงไทยเพื่อเก็บน้ำผึ้งจำหน่ายในปัจจุบันเป็นที่นิยมเลี้ยงกันจำนวนมาก เนื่องจากในน้ำผึ้งมีสรรพคุณที่ดีต่อสุขภาพ และราคาของน้ำผึ้งที่สูง ทำให้ผู้เลี้ยงมีรายได้ที่ค่อนข้างจะสูงและมีการลงทุนน้อย มีทั้งรายย่อยและมีการรวมกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชน ส่วนใหญ่จะใช้การเลี้ยงแบบธรรมชาติ โดยการทำกล่องเลี้ยงผึ้งจากไม้แล้วไปติดตั้งตามสวนผลไม้ รอบๆ บ้าน หรือรอบๆ ป่าไม้ เพื่อช่วยในการผสมเกสรของพืช

ในการเลี้ยงก็ไม่ยุ่งยากซับซ้อนมาก คือต้องดูแลป้องกันสิ่งรบกวนผึ้ง ได้แก่ สัตว์และแมลงที่จะมาทำอันตรายแก่ผึ้ง เช่น มด ตัวต่อ กบ แมลงสาบ เป็นต้น ซึ่งปกติแล้วเกษตรกรที่เลี้ยงจะป้องกันโดยการใช้อ่างน้ำในการป้องกันศัตรู และต้องหมั่นเปิดดูสภาพของรังผึ้ง ซึ่งต้องหมั่นดูแลบ่อยๆ เพื่อคุณภาพและปริมาณผลผลิต

ทางมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย ได้รับการติดต่อจากวิสาหกิจชุมชนพัฒนาเกษตรอินทรีย์ ที่มีการเลี้ยงผึ้งโพรงไทยและจำหน่ายน้ำผึ้ง ให้เข้ามาช่วยเหลือในการที่จะลดแรงงาน เพิ่มปริมาณผลผลิต และทำให้ผลผลิตมีคุณภาพตามความต้องการของตลาด ดร. ประเสริฐ นนทกาญจน์ จึงได้เป็นแนวคิดและนำไปสร้างระบบการเลี้ยงผึ้งโพรงแบบอัจฉริยะขึ้น โดยตั้งชื่อว่า BEE-SMARTS-RUTS I โดยสามารถแจ้งเตือนและเติมน้ำอัตโนมัติเมื่อระดับน้ำแห้ง มีการถ่ายภาพในรังผึ้งทุกๆ วัน มีการเก็บค่าสภาพแวดล้อมที่สำคัญกับผึ้ง ได้แก่ อุณหภูมิ ความชื้น ปริมาณแสง รวมถึงระบบเก็บข้อมูลผ่านระบบออนไลน์ มีการแสดงค่าและแจ้งเตือนผ่านสมาร์ทโฟน ซึ่งได้นำติดตั้งใว้ที่พื้นที่จริงและเกษตรกรสามารถใช้งานได้ง่าย

สนใจดูระบบได้ที่ วิสาหกิจชุมชนพัฒนาเกษตรอินทรีย์ (คุณพัฒน์ธานิศ พัฒนเจริญ) อำเภอนาบอน  จังหวัดนครศรีธรรมราช หรือสนใจระบบ ติดต่อได้ที่ ดร. ประเสริฐ นนทกาญจน์ อาจารย์สาขาเทคโนโลยี คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย (084-682-1161)