เกษตรกร ป.4 ปลูกส้มโอส่งออก ด้วยเทคนิคจัดการไม่เหมือนใคร

คุณทองพูน วงษา เกษตรกรเจ้าของสวนส้มโอเมืองทอง อำเภอบ้านแท่น จังหวัดชัยภูมิ ประสบความสำเร็จในอาชีพทำสวนส้มโอเงินล้าน โดยมีพื้นที่ปลูกส้มโอ 10 ไร่ เนื่องจากมีเทคนิคการจัดการที่ไม่เหมือนใคร ต้นทุนต่ำแต่ได้ผลผลิตเกรดเอ ขายได้ราคาดี มีตลาดรองรับ และแบ่งพื้นที่ทำเกษตรผสมผสานเสริมรายได้ เก็บผลผลิตขายได้ตลอดปี

เทคนิคการปลูกส้มโอให้ได้คุณภาพ

คุณทองพูน บอกว่า การปลูกส้มโอให้มีคุณภาพดี เริ่มจากการเตรียมแปลง พรวนดินให้ร่วนซุย ยกร่องสวนขนาดใหญ่ ไม่ต้องขุดหลุมลึก ดูระดับถุงชำกิ่งตอนส้มโอพันธุ์ดีก็พอ ปลูกห่างกันต้นละประมาณ 6 เมตร ตามความยาวของร่องสวน โดยมีเทคนิคการปลูกดังนี้

  1. ปลูกแบบกระจายราก หรือ “แพร่ราก” เมื่อได้กิ่งตอนมาแล้ว ให้เอาดินออก ค่อยคลี่ดินออกให้เหลือแต่ราก ล้างรากก่อนนำมาปลูกลงหลุมแบบกระจายรากออกรอบลำต้นทุกทิศทาง ตอกหลักยึดลำต้นมัดให้แน่น แล้วใช้ดินละเอียดค่อยๆ กลบรากให้เต็มหลุมเท่าระดับคอต้นเดิม ใช้ฟางคลุมโคนต้น

2. รดน้ำโดยใช้ระบบสปริงเกลอร์ ช่วงแรกๆ เปิดทุกวัน วันละประมาณครึ่งชั่วโมง รดน้ำในตอนเย็น

3. การใส่ปุ๋ย ในช่วงแรกปลูกไป 1 เดือน จะใส่ปุ๋ยคอก ขี้หมู ขี้วัว หรือขี้ไก่ก็ได้ ใส่เดือนละครั้ง ครั้งละประมาณ 1 กำมือ และใส่ปุ๋ยเคมี สูตรเสมอ 15-15-15 หรือ 16-16-16 ก็ได้ ใส่พอประมาณ เดือนละครั้ง ต้นละ 1 ช้อนโต๊ะ ทุกวัน อย่าเพิ่งใส่เยอะ เพราะต้นยังเล็ก

4. ส้มโอที่ปลูกจากกิ่งตอนจะออกดอกทุกปี ต้องเด็ดดอกออก ไม่ควรไว้ผลตอนต้นยังเล็ก จะทำให้ต้นส้มโอโทรม ไม่แข็งแรง ส่งผลในระยะยาว จะทำให้ผลผลิตไม่มีคุณภาพ ควรจะเริ่มไว้ผลผลิตเมื่อปีที่ 3 แต่ไม่ควรเกิน 30 ผล ต่อต้น ปีที่ 4 ไว้ 30-40 ผล ต่อต้น ปีที่ 5 ไว้ผล 60-70 ผล ต่อต้น ปีต่อๆ ไปก็ไว้ผลมากขึ้นตามความสมบูรณ์ ในสวนคุณทองพูน ส้มโอโตเต็มที่อายุ 10 ปี ไว้ผลผลิตต่อต้น ประมาณ 200 ผล

5. การบำรุงรักษา ตั้งแต่ส้มโอเริ่มออกดอกหรือการกระตุ้นตาดอก เริ่มตั้งแต่ก่อนส้มโอจะอายุได้ 2 ปี ใส่ปุ๋ยคอกโรยรอบโคนต้น ต้นละ 1 ถัง ปุ๋ยเคมี ต้นละ 1 กำมือ ใส่พร้อมกันได้เลย โดยโรยปุ๋ยเคมีก่อนแล้วใช้ปุ๋ยคอกกลบไปเลย เมื่อส้มโอเริ่มติดดอกออกผลให้งดใส่ปุ๋ยคอก เพราะจะทำให้เปลือกส้มโอบวม

6. เทคนิคการเปิดตาดอก หลังจากตัดแต่งกิ่ง หรือเตรียมต้นแล้ว ก่อนเปิดตาดอกให้งดน้ำ 20-30 วัน จากนั้นให้อัดน้ำเต็มที่ แล้วใส่ปุ๋ยเลย ปุ๋ยสูตรแรกที่ใส่คือ 8-24-24 ต้นละ 1 กิโลกรัม พอเริ่มออกดอก ใส่ปุ๋ยสูตรเสมอ 15-15-15 หรือ 16-16-16 ใส่ทุก 2 เดือน หลังจากที่ออกดอกติดผล ใส่ปุ๋ยสูตร 13-13-21 ทุก 15 วัน หยุดใส่ปุ๋ยก่อนเก็บเกี่ยว 1 เดือน

7. ส้มโอตั้งแต่ออกดอกจนถึงเก็บเกี่ยวจะมีอายุ 8 เดือน ทางสวนส้มโอเมืองทอง จะยึดวันเตรียมความพร้อมเปิดตาดอกในวันพ่อ และจะเริ่มเก็บขายได้ในวันแม่ของทุกปี ส้มโอมีอายุการเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ยาวนาน ถ้าดูแลให้ดี มีการตัดแต่งกิ่งทุกปี บำรุงทุกปี สามารถเก็บผลผลิตได้ยาวนานถึง 30 ปี

8. การดูแลป้องกันโรคแมลงศัตรูพืช ซึ่งเป็นอุปสรรคสำคัญของการทำสวนส้มโอ มักพบแมลงศัตรูพืชในช่วงต้นส้มโอแตกใบอ่อน เช่น แมลงงวงช้าง จะใช้สารเคมีฉีดพ่นไล่แมลง ส่วนโรคพืชที่พบ ได้แก่ โรคโคนเน่ามักพบในช่วงฝนตกชุก หรือน้ำท่วมขัง สามารถแก้ไขโดยโรยปูนขาวรอบโคนต้น ฉีดพ่นยาแก้เชื้อรา หรือโรยยาแก้เชื้อราแล้วแต่ชนิดของยาแก้ นอกจากนี้ สามารถป้องกันได้โดยการสูบน้ำออกอย่างสม่ำเสมอ เพื่อไม่ให้น้ำท่วมขังในสวนส้มโอ

จบแค่ ป.4 ชีวิตมีสุข ด้วยส้มโอ

คุณทองพูน วงษา เกษตรกรเจ้าของสวนส้มโอเมืองทอง เล่าว่า  ผมจบแค่ ป.4 ไม่มีการศึกษามากมาย แต่วันนี้ ผมได้รับเลือกเป็นเกษตรกรดีเด่น อันดับ 1 ของจังหวัดชัยภูมิ เกษตรกรดีเด่น อันดับ 2 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ตอนนี้สวนเราได้รับคัดเลือกจากทางจังหวัด ให้เป็นศูนย์เรียนรู้การปลูกส้มโอ ประจำจังหวัดชัยภูมิ เป็นสวนต้นแบบให้ผู้สนใจทั่วประเทศ ตั้งแต่ทำอาชีพปลูกส้มโอมากว่า 10 ปี รู้สึกมีความสุขมากมาย สบายใจ ได้เพื่อน ได้รู้จักผู้คนมากมาย ได้มีโอกาสเดินทางไปออกงาน ขายผลผลิต ได้รับการสนับสนุนจากส่วนราชการ ได้ไปศึกษาดูงานทั้งในประเทศและต่างประเทศ

ผมเริ่มต้นชีวิตจากลูกจ้าง ทำงานมาแบบสู้ชีวิต เก็บเล็กผสมน้อยมาจนผมมาเปิดร้านอะลูมิเนียม จากผู้รับเหมาก็มาเป็นเจ้าของเอง ผมขยายกิจการจนเป็นร้านใหญ่ที่สุดในละแวกนี้ ต่อมาผมขยายกิจการไปสู่โรงงานมูลค่ากว่า 30 ล้านบาท เก็บเล็กผสมน้อยมา สร้างรีสอร์ท ชื่อเมืองทองรีสอร์ท ที่อำเภอภูเขียว เปิดร้านขายอุปกรณ์การเกษตร ปุ๋ย-ยา-เคมีภัณฑ์เพื่อการเกษตรทุกชนิด และอีกหนึ่งธุรกิจคือ ร้านกระจก ผ้าม่าน เปิดโรงเรียนอนุบาล ให้ลูกๆ ที่เรียนจบแล้วเข้ามาดูแลกิจการ พร้อมกับสะสมที่ดินไว้สร้างอนาคตอีกพอสมควร รวมมูลค่าทรัพย์สินและธุรกิจ ประมาณ 100 กว่าล้านบาท ทั้งหมดคือความภูมิใจของผมที่สร้างมาด้วยมือของตนเอง ซึ่งผมเรียนมาแค่ ป.4 ได้เท่านี้ผมก็ภูมิใจสุดๆ แล้วครับ

คุณทองพูน เล่าถึงความสำเร็จของสวนส้มโอเงินล้านว่า เริ่มปลูกส้มโอครั้งแรก ตั้งแต่ ปี 2550 จำนวน 10 ไร่ ชุดแรก 400 ต้น ได้ผลผลิตต้นละประมาณ 200 ผล ต่อ 1 ต้น จะได้ผลผลิตเกรดเอ ประมาณ 100 ผล ขายส่งออก 60% ขายภายในประเทศ 40% ผลเกรดเอ ขายกิโลกรัมละ 45 บาท เกรดรองลงมา ขายกิโลกรัมละ 35 บาท แม่ค้ามารับที่สวนแบบตกเกรด กิโลกรัมละ 25 บาท เหมาหมดพื้นที่ 10 ไร่

สวนส้มโอทำรายได้ต่อปี ไม่น้อย เพราะผมดูแลส้มโอให้มีคุณภาพ 1 ต้น ออกผลเยอะมาก บางต้นออกถึงกว่า 500-800 ลูก แต่ผมจะเด็ดออก คัดลูกที่สวยๆ เก็บไว้ต้นละ 200 ลูก ต่อต้น หากปล่อยให้ติดผลทั้งหมดจะทำให้ลูกเล็ก ผลร่วง คุณภาพไม่ได้ ขายไม่ได้ราคา ผมมีส้มโอตอนนี้ 400 ต้น เกือบ 80,000 ลูก น้ำหนักเฉลี่ยลูกละ 1-1.5 กิโลกรัม ส้มโอผมได้เกรดเอ 60% ขึ้นไป ป้อนตลาดส่งออก โดยมีพ่อค้าส่งออกมารับซื้อถึงสวน ส่วนเกรดรองลงมาก็มีแม่ค้ามารับถึงที่เหมือนกัน

“ส้มโอบ้านแท่น มีผลผลิตออกตลอดปี เพราะส้มโอสามารถทำทะวายได้ บางสวนก็จะทำผลผลิตออกปีละ 2 ครั้ง แต่ผลผลิตจะไม่ค่อยได้คุณภาพเต็มที่ ยิ่งทำส้มโอทะวายลูกจะเล็ก รสชาติจะไม่แน่นอน แต่ก่อนสวนของผมก็ทำปีละ 2 ครั้ง ผมว่ารสชาติไม่อร่อยเหมือนกับส้มโอปี ตอนนี้ผมเลยทำส้มโอออกปีละครั้ง เน้นให้ออกช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน ผลผลิตจะมีคุณภาพ รสชาติดี คือผมจะเริ่มตัดแต่งกิ่งใส่ปุ๋ยเดือนธันวาคมหรือวันพ่อ แล้วเก็บเกี่ยวผลผลิตเดือนสิงหาคม คือวันแม่ เรียกง่ายๆ ตัดกิ่งวันพ่อเก็บเกี่ยววันแม่ครับ” คุณทองพูน กล่าว

นอกจากปลูกส้มโอแล้ว คุณทองพูนยังทำสวนเกษตรผสมผสาน เช่น ปลูกแก้วมังกร 500 หลัก ปลูกกาแฟอะราบิกา แซมสวนส้มโอ อีก 800 ต้น พื้นที่ปลูกข้าวอีก 10 ไร่ และพืชผักอื่นๆ ปลูกผสมไว้อีกหลายชนิด ผลผลิตเริ่มเก็บได้ทุกอย่างตามฤดูกาล ที่สำคัญกิ่งส้มโอสามารถขายได้ตลอดเวลา กิ่งละ 50 บาท ทำเท่าไรก็ไม่พอขาย ผมกล้าพูดได้ว่าอาชีพเกษตร ทำให้ดี ดูแลเขาให้ดี รับรองได้เลยว่าสามารถสร้างรายได้ เลี้ยงชีพได้แน่นอน ที่สำคัญเป็นงานอิสระ ที่สร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ และสร้างสุขได้ครับ” คุณทองพูน กล่าวทิ้งท้าย

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันอังคารที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ.2560


สำหรับแฟนๆ นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน หากต้องการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านรายปักษ์ ส่งตรงถึงบ้าน รวดเร็วทันใจอ่านได้ในทุกๆ 15 วัน สามารถสมัครสมาชิกได้ที่ คลิกลิ้ง https://shorturl.asia/0zJwQ 📲- Line: @matichonbook หรือ สำนักพิมพ์มติชน เลขที่ 12 ถนนเทศบาลนฤมาล หมู่บ้านประชานิเวศน์ 1 แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900 ติดต่อฝ่ายขาย 02-589-0020 ต่อ 3354