แปลงใหญ่ผักอินทรีย์บ้านหนองเม็ก จังหวัดอำนาจเจริญ ผลิตผักหลากหลายมีมาตรฐานรองรับ ส่งขาย Tops supermarket เกษตรกรปลื้มสร้างรายได้สู่ชุมชน

นางจำปา สุวะไกร ประธานแปลงใหญ่ผักอินทรีย์บ้านหนองเม็ก หมู่ที่ 5 ตำบลคึมใหญ่ อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ กล่าวว่า จุดเริ่มต้นและแรงบันดาลใจในการปลูกพืชผักอินทรีย์เกิดจากที่ตนเองนั้น ป่วยเป็นโรคระบบทางเดินอาหาร ทั้งกระเพาะ ไขมันพอกตับ จึงได้ไปรักษากับแพทย์ทางเลือกโดยแพทย์แนะนำให้ทานอาหารที่ปลูกเอง และไม่ใช้สารเคมี หรือปลูกแบบอินทรีย์

หลังจากนั้นได้เข้าไปรับการอบรมวิธีการทำเกษตรอินทรีย์กับกลุ่มพุทธสถานราชธานีอโศก จังหวัดอุบลราชธานี พร้อมกับได้ไปศึกษาดูงาน แล้วจึงกลับมาปรับเปลี่ยนวิธีคิด ตัดสินใจทำเกษตรอินทรีย์ โดยเริ่มทำกับน้องสาวและเพื่อนบ้าน โดยเลือกใช้ระบบห่มดินด้วยฟางและทำการปลูกทุกอย่าง เช่น ข้าว คะน้า ผักบุ้ง กว้างตุ้ง มะเขือเทศ ผักสลัด ถั่วฝักยาว เป็นต้น ปลูกเองทานเองโดยไม่ใช้สารเคมี ผลปรากฏว่า 6 เดือน อาการโรคหายไป

ทำให้เกิดแรงบันดาลใจที่จะปลูกพืชอินทรีย์ขาย จึงได้มีการรวมกลุ่มกับคนในชุมชนมาปลูกผักอินทรีย์ ทำให้มีสมาชิกเพิ่มขึ้น ฐานการผลิตขยายมากขึ้น จนได้จดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน ในปี 2547 ต่อมาในปี 2561 เมื่อมีระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่เข้ามา ทางกลุ่มจึงได้จดทะเบียนเป็นแปลงใหญ่ผักอินทรีย์บ้านหนองเม็ก หมู่ที่ 5 ตำบลคึมใหญ่ อำเภอเมืองอำนาจเจริญ จังหวัดอำนาจเจริญ มีสมาชิก 35 คน พื้นที่การปลูก 350 ไร่

โดยทางกลุ่มฯ มีทั้งโรงเพาะกล้า โรงคัด บรรจุผัก พัฒนาการปลูกผักอินทรีย์จนได้รับการรับรองมาตรฐาน IFOAM , Organic Thailand กว่า 50 ชนิด โดยก่อนที่จะปลูกจะมีการเจรจาหาตลาดก่อน จึงจะวางแผนการเพาะปลูกให้กับสมาชิกแต่ละรายต่อไป ซึ่งกระบวนการการปลูกพืชทุกชนิดของกลุ่มจะใช้ปุ๋ยอินทรีย์ตอนเตรียมการเพาะปลูก เมื่อผ่านไปได้ 10 วัน จะบำรุงด้วยปุ๋ยหมักอีกรอบ และดูแลไปจนถึงระยะของการเก็บเกี่ยวผลผลิต เมื่อถึงระยะการเก็บเกี่ยวผลผลิต สมาชิกจะเก็บผักในช่วงเช้า ก่อนที่ผักจะสังเคราะห์แสง และนำผักมารวมกับทางกลุ่ม และนำผักไปเก็บไว้ในห้องเพื่อเข้าสู่กระบวนการคัดเกรด ตัดแต่ง แพ็กหีบห่อ หลังจากนั้นใช้รถห้องเย็นที่ควบคุมอุณหภูมิอยู่ที่ 8 องศา ขนส่งไปถึงปลายทางให้กับลูกค้าที่สั่งตามออร์เดอร์ ลูกค้าจะนำผักเข้าไปเก็บในห้องเย็นทันที เพื่อช่วยยืดอายุการเก็บผักให้นานขึ้น จากที่โดยปกติผักสดจะอยู่ได้ 4-5 วัน ก็จะสามารถยืดอายุผักได้ถึง 1-2 สัปดาห์

ทำให้ลูกค้ารู้สึกว่าได้ทานผักสดใหม่จากสวนตลอดเวลา ปัจจุบัน สินค้าเกษตรอินทรีย์ของแปลงใหญ่ผักอินทรีย์บ้านหนองเม็ก วางจำหน่ายในชื่อแบรนด์ “ไร่ภูตะวัน ออร์แกนิค ฟาร์ม” จังหวัดอำนาจเจริญ ส่งจำหน่ายให้กับคู่ค้าหลักคือ บริษัท S&B food supply จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทเอกชนที่จัดส่งผักขายให้กับห้าง Tops supermarket จำหน่ายตลาดในท้องถิ่น เช่น ตลาดปลอดสารพิษ ตลาดสีเขียวอำนาจเจริญ ตลาดบุญนิยม ซึ่งทางกลุ่มฯ สามารถส่งผลผลิตได้ 1-2 ตันต่อรอบๆ ละ 5 วัน ทำให้มีรายได้หมุนเวียนกว่า 50,000 บาทต่อรอบ

นอกจากนี้สำนักงานเกษตรจังหวัดอำนาจเจริญ และสำนักงานเกษตรอำเภอเมืองอำนาจเจริญยังได้เข้าไปส่งเสริมเกษตรกรกลุ่มแปลงใหญ่ผักอินทรีย์บ้านหนองเม็ก ในด้านการอบรมให้ความรู้วิชาการ ในเรื่องการบริหารจัดการศัตรูพืชในระบบ organic การจัดการและปรับปรุงบำรุงดิน รวมทั้งสนับสนุนปัจจัยการผลิต เช่น เมล็ดพันธุ์พืช ถาดเพาะกล้า การผลิตปุ๋ยอินทรีย์ และเทคโนโลยีในการตรวจสภาพโรงเรือน เครื่องมือในการวัดแสงและความชื้น

ซึ่งเป็นระบบ Smart Farm สนับสนุนโรงเรือนปลูกผัก 12 โรงเรือน สนับสนุนการขุดเจาะบ่อบาดาล ติดตั้งระบบสูบน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ อีกทั้งยังส่งเสริมให้กลุ่มแปลงใหญ่ผักอินทรีย์บ้านหนองเม็ก เข้าสู่โครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด โดยนำงบประมาณที่ได้รับการสนับสนุนมาจัดซื้ออุปกรณ์ส่งเสริมการตลาด ได้แก่ ห้องเย็นสำเร็จรูปขนาด 4 x 6 x 3.5 เมตร จำนวน 1 ห้อง แอร์ขนาด 24,000 btu ระบบอินเวอร์เตอร์ จำนวน 3 เครื่อง เครื่องชั่งดิจิตอลขนาดชั่ง 300 กิโลกรัม จำนวน 4 เครื่อง เครื่องชั่งดิจิตอลขนาดชั่ง 30 กิโลกรัม จำนวน 10 เครื่อง เครื่องชั่งดิจิตอลขนาดชั่ง 0.1-5 กิโลกรัม จำนวน 2 เครื่อง ตะกร้าสำหรับใส่ผักผลไม้จำนวน 2,000 ใบ และเครื่องปั่นไฟขนาด 40 kva จำนวน 1 เครื่อง เพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตพืชผักของกลุ่ม

โดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อยกระดับการผลิตให้มีคุณภาพได้มาตรฐานสอดคล้องกับความต้องการของตลาด ส่งผลให้เกษตรกรมีศักยภาพการผลิตในการบริหารจัดการสินค้าเกษตรของตนเอง สามารถยกระดับการผลิตสินค้าเกษตรแบบดั้งเดิมไปสู่เกษตรสมัยใหม่ และส่งผลให้ผู้บริโภคได้รับประทานสินค้าที่มีคุณภาพ มาตรฐานปลอดภัย และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย