มหาสารคาม – กาฬสินธุ์ เลี้ยงหอยขม สร้างรายได้ดี เป็นที่ต้องการตลาด

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 4 ขอนแก่น (สศท.4) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) ให้ข้อมูลว่า ปัจจุบัน เกษตรกรมีการเพาะเลี้ยงหอยขมในเชิงพาณิชย์อย่างแพร่หลายในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สร้างรายได้เสริมให้กับเกษตรกร การเลี้ยงหอยขมจึงเป็นสินค้าทางเลือกที่น่าสนใจ เพราะใช้พื้นที่เลี้ยงน้อย เลี้ยงง่าย โตไว ต้นทุนต่ำ เลี้ยงได้ตลอดทั้งปี และที่สำคัญตลาดมีความต้องการสูง

สถานการณ์การผลิตและตลาดหอยขมในพื้นที่จังหวัดมหาสารคามและจังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งเป็นจังหวัดที่พบการเลี้ยงหอยขมมากที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง โดยจากการสำรวจ พบว่า ปัจจุบัน ตัวแทนเศรษฐกิจการเกษตรอาสา (ศกอ.) ทั้ง 2 จังหวัด ให้ความสนใจและเริ่มนิยมเพาะเลี้ยงหอยขมในเชิงพาณิชย์มากขึ้น ซึ่งจากตัวอย่างของ ศกอ. ที่ประสบความสำเร็จ จำนวน 5 ราย พบว่า ส่วนใหญ่นิยมเลี้ยงสายพันธุ์เปลือกดำ ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่มีในธรรมชาติทั่วไป มีสีน้ำตาลแก่ไปจนถึงสีดำ เนื้อเหนียว และจะซื้อพ่อแม่พันธุ์จากฟาร์มที่เพาะเลี้ยงมากกว่าจับตามธรรมชาติ เนื่องจากหอยขมเพาะเลี้ยงสะอาดกว่า และไม่มีปัญหาเรื่องสารเคมีเจือปน

ต้นทุนการเลี้ยงเฉลี่ย 341 บาท/บ่อ/รุ่น เกษตรกรจะปล่อยแม่พันธุ์ ประมาณ 60 ตัว/บ่อ หรือประมาณ 1 กิโลกรัม/บ่อ (บ่อ ขนาด 80×35 เซนติเมตร) หลังจากเลี้ยงในระยะเวลา 6 เดือน ให้ผลผลิตหอยขมเฉลี่ย 40 กิโลกรัม/บ่อ/รุ่น หรือประมาณ 2,400 ตัว

หลังจากนั้นเกษตรกรจะเลี้ยงต่อไปอีกประมาณ 4 เดือน จึงจับขายได้ ราคาที่เกษตรกรขายได้ ณ วันที่ 30 สิงหาคม 2564 หอยขมสดรวมเปลือก เฉลี่ยอยู่ที่ 43.33 บาท/กิโลกรัม และหอยขมแกะเปลือก เฉลี่ยอยู่ที่ 225 บาท/กิโลกรัม ซึ่งหากคิดผลตอบแทนเฉพาะหอยขมสดรวมเปลือก เกษตรกรจะมีผลตอบแทนเฉลี่ย 1,747 บาท/บ่อ/รุ่น ผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย (กำไร) 1,406 บาท/บ่อ/รุ่น โดยในระยะเวลา 1 ปี สามารถเพาะเลี้ยงหอยขมได้ถึง 2 รุ่น หากคิดเป็นผลตอบแทนทั้งปี เกษตรกรจะมีรายได้จากการจำหน่ายหอยขม เฉลี่ย 3,494 บาท/ปี/บ่อ หรือ คิดเป็นกำไร 2,812 บาท/ปี/บ่อ

สถานการณ์ด้านตลาด ปัจจุบันเกษตรกรจะเน้นการจำหน่ายผ่านทางออนไลน์เป็นหลักตามวิถี New Normal ซึ่งสามารถสร้างรายได้ให้เกษตรกร แม้จะอยู่ในช่วงวิกฤตโรคระบาดในขณะนี้ โดยผลผลิตร้อยละ 80 จำหน่ายผ่าน Facebook และ Line Group ส่วนผลผลิตอีกร้อยละ 20 ขายหน้าฟาร์ม ซึ่งจะมีพ่อค้าและผู้บริโภคมารับซื้อถึงที่

หอยขม นับเป็นสินค้าทางเลือกที่น่าสนใจ สามารถสร้างรายได้เสริมให้กับเกษตรกรได้เป็นอย่างดี เนื่องจากเลี้ยงง่าย ใช้พื้นที่น้อย ต้นทุนในการเลี้ยงต่ำ อย่างไรก็ตาม เกษตรกรควรมั่นดูแลเรื่องน้ำในบ่อเลี้ยง หากพบว่าน้ำเริ่มเน่าให้รีบเปลี่ยนทันที เนื่องจากหอยขมอ่อนไหวในสภาพของน้ำที่เน่าเสีย สำหรับท่านที่สนใจข้อมูลการผลิตหอยขม สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณไพทูลย์ บุญสิลา เศรษฐกิจการเกษตรอาสา ตำบลหนองเรือ อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม โทร. 093-543-7922