ชวนเที่ยวเมืองสรรพยา ชัยนาท อนุรักษ์โบราณสถาน ชิมอาหารคาวและขนมหวานเก่าแก่

ช่วงนี้ปิดเทอม หลายครอบครัวกำลังมองหาทริปใกล้ๆ สั้นๆ แบบไป-กลับวันเดียว เลยขอนำเสนอสถานที่น่าเที่ยวแห่งหนึ่งของชัยนาทคือ ตลาดเก่าสรรพยา เป็นตลาดริมแม่น้ำเจ้าพระยาลักษณะเรือนไม้เก่าแก่ย้อนยุค มีจุดเด่นเรื่องอาหารคาวหวานแบบโบราณที่หาทานยาก ทั้งยังสามารถเดินชมโรงพักเก่าสรรพยาที่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 มีอายุนับร้อยปี และวัดสรรพยาวัฒนารามโบราณสถานอาคารก่ออิฐถือปูน สร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 25 ซึ่งตั้งอยู่บริเวณไม่ไกลได้ด้วย

โรงพักเก่าสรรพยา
โรงพักเก่า ร.ศ. ๑๒๐” หรือราวปี พ.ศ. 2444

คุณอภิชัย อภิวันทนา กรรมการชมรมฟื้นฟูตลาดเก่าสรรพยา เล่าว่า ในอดีตชุมชนสรรพยาประกอบอาชีพค้าขาย เป็นท้องถิ่นที่มีความเจริญมั่งคั่ง มีความสำคัญทางด้านการขนถ่ายสินค้าทางเรือไปยังสถานที่หลายแห่ง ก่อนที่ความเจริญทางถนนหนทางจะเข้ามาในปัจจุบัน ส่งผลให้วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชุมชนริมแม่น้ำเงียบเหงาลง

วัดสรรพยาวัฒนาราม
วิหารน้อย ในวัดสรรพยาวัฒนาราม

ชาวสรรพยาจึงต้องหันมาฟื้นฟูสภาพทางสังคม ตลอดถึงวิถีความเป็นอยู่และวัฒนธรรมดั้งเดิมให้กลับมาอีกครั้งด้วยการจัดตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวขึ้นในชื่อ “วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเมืองสาปยา ชัยนาท” แล้วยกระดับตลาดเก่าสรรพยาให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมชูจุดสนใจอย่าง สถานที่เก่าแก่ อาหารคาวหวาน งานหัตถกรรม ฯลฯ เพื่ออนุรักษ์และดึงดูดนักท่องเที่ยวสร้างเม็ดเงินให้กับชุมชน

ถนนคนเดินหรือขับขี่จักรยานเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อดูวิถีชีวิตชาวบ้าน
ผู้คนเดินเที่ยวในตลาดเก่าสรรพยา

การท่องเที่ยว “ตลาดเก่าสรรพยา” มีหลายรูปแบบ หลายอรรถรส เริ่มจากเดินตามถนนภายในตลาดที่มีบ้านไม้เรือนแถวตั้งอยู่สองฝั่งถนนทอดยาวประมาณ 300 เมตร บางห้องทำเป็นร้านขายของทั้งร้านอาหาร เครื่องดื่ม อาทิ บะหมี่ป้าโหนก (มีจุดเด่นที่เส้นทำเอง), ข้าวแดงผัดกะเพราคลุกข้าว, ขนมหวาน, น้ำสมุนไพร, โอเลี้ยงห้องขัง ฯลฯ ทั้งยังมีสินค้าเครื่องใช้ประจำวันที่ผลิตจากธรรมชาติอย่าง ยาสีฟันสมุนไพรสูตรโบราณ สบู่สมุนไพร เป็นต้น

บะหมี่ป้าโหนก เด่นที่เส้นทำเอง
ถนนคนเดินที่ตลาดเก่าสรรพยา

แต่หากต้องการสัมผัสกับบรรยากาศโดยรอบชุมชนอาจเลือกปั่นจักรยานขับขี่ไปตามเส้นทางริมแม่น้ำเจ้าพระยาดูวิถีชีวิตของชาวบ้านตลอดเส้นทาง พร้อมหยุดแวะชมความสวยงามของ Street Art ที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนในชุมชนแห่งนี้ในอดีตที่ถูกเพ้นต์อยู่ตามกำแพงบ้านเรือนในชุมชนสำหรับไว้เพื่อถ่ายรูป เก็บภาพความประทับใจหรือเซลฟีอวดกันในโลกออนไลน์

ปลาร้าทอดสรรพยา
ลาบปลาร้าเมืองสรรพยา

ภายในชุมชนสรรพยามีสถานที่สำคัญเก่าแก่ที่เป็นความภาคภูมิใจของชาวบ้านอย่างน้อย 2 แห่งตั้งอยู่ใกล้กับตลาดเก่า คือ สถานีตำรวจภูธรสรรพยา (โรงพักเก่าสรรพยา) และวัดสรรพยาวัฒนาราม

ฉู่ฉี่ปลาสังกะวาด

สถานีตำรวจภูธรสรรพยา (โรงพักเก่าสรรพยา) เป็นอาคารไม้เรือนไทยเก่าแก่ชั้นเดียวยกพื้นสูง มีป้ายด้านหน้าระบุว่า “โรงพักเก่า ร.ศ. ๑๒๐” สถานที่แห่งนี้ เคยเป็นที่ทำการของสถานีตำรวจภูธรอำเภอสรรพยาสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งมีอายุการใช้งานที่ยาวนานอายุกว่า 100 ปี มีโครงสร้างเป็นไม้เกิดชำรุดเสื่อมโทรมไปตามสภาพการใช้งาน จึงได้รับจัดสรรงบประมาณให้สร้างอาคารที่ทำการหลังใหม่เมื่อปี พ.ศ. 2529 เป็นอาคารที่ทำการในตอนนี้ ปัจจุบันใช้เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมประวัติ และภาพถ่ายสมัยโบราณของชุมชนตลาดสรรพยาไว้ให้คนรุ่นหลังได้มาศึกษา เพื่อให้เป็นแหล่งเรียนรู้สำหรับคนในชุมชนและนักท่องเที่ยว

แวะถ่ายรูปที่ Street Art
งานหัตถกรรมจากธรรมชาติ งานประณีตศิลป์ของชาวชัยนาท

อาคารสถานีตำรวจภูธรสรรพยา (โรงพักหลังเก่า) มีเนื้อที่ประมาณ 1 ไร่ 3 งาน 47 วา ตั้งอยู่บนที่ดินราชพัสดุ ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตก และติดถนนภายในชุมชนตลาดสรรพยา ถือว่าเป็นโรงพักตำรวจที่เก่าแก่ที่สุดที่เหลืออยู่ทั่วประเทศในขณะนี้

“วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเมืองสาปยา ชัยนาท”

วัดสรรพยาวัฒนาราม ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เดิมชื่อ “วัดเสาธงหิน” หรือ “วัดวังหิน” มีวิหารน้อยเก่าแก่นับเป็นโบราณสถานอาคารก่ออิฐถือปูน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 25 ด้านหลังวิหารน้อยมี “พระฉาย” ประดิษฐานอยู่ในซุ้มโค้งรูปกลีบดอกบัว คือองค์พระพุทธเจ้าปางถวายเนตร ด้านหน้าวิหารน้อยมีลักษณะคล้ายช่องประตูมีประติมากรรมปูนปั้นประดิษฐานที่ผนัง เป็น “พระพุทธเจ้าประทับยืน” เบื้องหลังประกอบด้วยภาพจิตรกรรมลายพฤกษานานาพรรณ

ข้าวเกรียบลอยน้ำ

ภายในวิหารน้อยมี “พระพุทธเจ้าเข้านิพพาน” มีพระพุทธรูปประทับนอนหงายในหีบพระบรมศพลงรักปิดทองเป็นลายพรรณพฤกษา ประดิษฐานอยู่บนฐานชุกชี โดยมีเหล่าพระสาวกกำลังนมัสการ และนั่งเฝ้าพระบรมศพอยู่ด้านปลายพระบาท นับเป็นอีกหนึ่ง Unseen ที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยว

ผลิตภัณฑ์ชาสมุนไพรตรีชวา

กรรมการชมรมฟื้นฟูตลาดเก่าสรรพยาเพิ่มเติมว่า เพื่อกระตุ้นการท่องเที่ยวให้คึกคักมากขึ้นจึงได้กำหนดจัดให้มีงาน ถนนคนเดิน “ตลาดกรีนดี ไนท์มาร์เก็ต” ขึ้นบริเวณตลาดโรงพักเก่าสรรพยา ภายในงานมีกิจกรรมออกร้านหลากหลายประเภทโดยเน้นไฮไลต์เป็นของพื้นถิ่นดั้งเดิม ไม่ว่าเป็นเรื่องอาหาร ของหวาน และงานหัตถกรรมพื้นบ้าน ตลอดจนมหรสพและการแสดง

ประมงพื้นบ้านวิถีชีวิตของชาวบ้าน

คุณอภิชัย เสริมว่า อาหารคาวและขนมหวานเก่าแก่โบราณที่นำมาออกร้านขายล้วนมาจากการดัดแปลงวัตถุดิบที่มีอยู่ในชุมชนคือในพื้นที่มีต้นตาลอยู่เป็นจำนวนมาก ได้นำผลผลิตจากต้นตาลมาแปรรูปเป็นอาหารคาวหวานอย่างอาหารคาว ได้แก่ ต้มปลาร้าหัวตาล แกงบอน รวมถึงยังนำปลาในแม่น้ำเจ้าพระยามาทำเมนูอาหารเลิศรสอย่างฉู่ฉี่ปลาสังกะวาด

งานผ้าบาติกมีความโดดเด่นไม่แพ้ใคร

“แล้วในชุมชนแห่งนี้ยังเป็นแหล่งผลิตปลาร้าขนาดใหญ่ส่งขายทั่วประเทศ อาทิ ลาบปลาร้า ปลาร้าทรงเครื่อง ส่วนของหวาน ได้แก่ เม็ดขนุนไส้จาวตาลที่ทำจากลอนตาล ข้างเกรียบลอยน้ำและขนมบ้าบิ่นบอลที่ทำจากมะพร้าวซึ่งเป็นขนมซิกเนเจอร์ที่ได้รับความนิยมขายดีมาก สำหรับสายสุขภาพยังมีผลิตภัณฑ์สมุนไพร ได้แก่ ชาตรีชวาที่เป็นสมุนไพร กับน้ำสมุนไพรอื่นอีกหลายชนิด”

หัวปลีทอดใส่ในกระทง ลดการใช้โฟม

“ตลาดกรีนดี” เป็นตลาดที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมชูคอนเซ็ปต์รักษ์โลกด้วยการใช้วัสดุอุปกรณ์ที่ปลอดภัยต่อสุขภาพและเป็นมิตรกับโลก กำหนดให้เป็นเขตปลอดการใช้ภาชนะและอุปกรณ์จากโฟม 100% แล้วให้เลือกวัสดุธรรมชาติที่สามารถทดแทนได้มาใช้บรรจุอาหารแทน เช่น กระบอกไม้ไผ่ กะลา และใบตอง เป็นต้น ถือมีความปลอดภัยทางด้านมลพิษ แล้วยังเป็นโซน Low Carbon สร้างความมั่นใจให้กับนักท่องเที่ยว

นำผลตาลที่มีมากในชัยนาทมาทำอาหารและขนมหวาน

สำหรับการจัดงาน ถนนคนเดิน “ตลาดกรีนดี ไนท์มาร์เก็ต” กำหนดจัดเฉพาะทุกวันเสาร์-อาทิตย์แรกของทุกเดือน ตั้งแต่เวลาประมาณ 15.00-21.00 น. ส่วนวันเสาร์-อาทิตย์อื่นมีจะมีเพียงร้านของสมาชิกที่ตั้งอยู่ในตลาดเปิดขายอาหาร ขนม เครื่องดื่ม และอื่นๆ อาทิ ร้านกาแฟโบราณ ร้านบะหมี่เส้นทำเองดั้งเดิม เพื่อให้บริการนักท่องเที่ยวที่เดินไปเที่ยวชมแหล่งท่องเที่ยวในบริเวณเดียวกันด้วย

สุดสัปดาห์นี้หากท่านกำลังมองหาทริปเที่ยวแบบวันเดียวจบ แนะนำให้เชิญไปชิม ช้อป ชิล ถนนคนเดิน “ตลาดกรีนดี” ที่อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท รับรองว่าไม่ผิดหวัง สำหรับการเดินทางก็ไม่ยุ่งยากเพียงปักหมุดไปที่ว่าการอำเภอสรรพยาหรือโรงพักสรรพยาเก่าเท่านั้น หรือหากติดลมต้องการพักค้างคืนเพื่อสัมผัสกับธรรมชาติริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาก็มีสถานที่พักในราคาไม่แพงไว้บริการด้วย สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สำนักงานเทศบาลตำบลสรรพยา โทร. 056-499-134 หรือเฟซบุ๊ก : วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเมืองสาปยา ชัยนาท