ผู้เขียน	สุรเดช สดคมขำ
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ.2566

ปลานิล เป็นปลาเศรษฐกิจที่มีผลผลิตเป็นอันดับหนึ่งของประเทศ พร้อมทั้งมีการส่งออกไปจำหน่ายยังตลาดต่างประเทศด้วยเช่นกัน ซึ่งการเลี้ยงปลานิลเป็นการค้ายังสามารถเติบโตเพิ่มได้อีก เพราะเป็นแหล่งโปรตีนที่หาซื้อได้ง่ายและผู้บริโภคในหลายพื้นที่นิยมนำมาประกอบอาหาร จึงทำให้ปลานิลมีการพัฒนาการเลี้ยงให้มีมาตรฐานอยู่เสมอ ตั้งแต่การเพาะพันธุ์ให้ได้ลูกปลาที่มีคุณภาพ

คุณธนันชัย เอกเผ่าพันธุ์ เกษตรกรผู้คร่ำหวอดในการเลี้ยงปลานิล ซึ่งในปีนี้เขาได้คัดเลือกเป็นเกษตรกรดีเด่นด้านประมง ระดับชาติ ประจำปี 2566 สาขาอาชีพเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืด ถือเป็นอีกหนึ่งเกษตรกรตัวอย่างที่ประสบผลสำเร็จเป็นอย่างมาก โดยระบบการเลี้ยงปลานิลของเกษตรกรท่านนี้ได้มาตรฐาน จนสามารถทำตลาดจำหน่ายได้อย่างต่อเนื่องมาหลายทศวรรษตั้งแต่รุ่นคุณพ่อคุณแม่

คุณธนันชัย เล่าว่า ช่วงแรกครอบครัวเลี้ยงปลานิลโดยปล่อยในบ่อดินโดยตรง มีปัญหาในเรื่องของกลิ่นโคลนและปลาน็อกน้ำระหว่างการเลี้ยง หลังจากนั้นได้รับการฝึกอบรมในการเลี้ยงปลานิล เพื่อที่จะนำมาแก้ปัญหาการเลี้ยงภายในฟาร์ม จึงทำให้ในเวลาต่อมาปรับเปลี่ยนมาเลี้ยงให้อยู่ในกระชังในบ่อดิน ช่วยให้การเลี้ยงมีการจัดการได้ง่ายขึ้น สามารถวางแผนการเลี้ยงส่งให้กับลูกค้าได้ตลอดทั้งปี

“การเลี้ยงปลานิลก่อนที่จะนำมาปล่อยลงในกระชัง จะซื้อปลาไซซ์ใบมะขามเข้ามาทำการอนุบาลก่อน โดยช่วงที่เลี้ยงช่วงแรก จะปรับสภาพน้ำให้เหมาะสม คือการทำบ่อให้มีน้ำเขียว เพื่อสร้างแพลงตอนให้กับลูกปลา พร้อมทั้งให้ลูกปลากินอาหารเสริมบ้าง ก็จะช่วยให้โตได้ดี โดยบ่ออนุบาลจะเป็นบ่อเลี้ยงขนาด 1 ไร่ ปล่อยลูกปลาอยู่ที่ประมาณ 100,000 ตัว เลี้ยงด้วยรำและอาหารเม็ดเล็กที่มีโปรตีนอยู่ที่ 32 เปอร์เซ็นต์ ให้กินวันละ 2 มื้อ อนุบาลประมาณ 2 เดือน ลูกปลานิลจะได้ขนาดไซซ์ 30 ตัวต่อกิโลกรัม แล้วจึงย้ายมาเลี้ยงในกระชังบ่อดินต่อไป” คุณธนันชัย บอก

เมื่อได้ลูกปลานิลที่อนุบาลได้อายุ 2 เดือนแล้ว นำมาเลี้ยงต่อในบ่อดินที่เตรียมไว้ โดยปล่อยปลานิลเลี้ยงอยู่ที่ 4,000-5,000 ตัวต่อไร่ เลี้ยงอยู่ในช่วงนี้อีกประมาณ 2-3 เดือน ปลาจะเริ่มมีขนาดไซซ์อยู่ที่ 200-300 กรัม จากนั้นนำปลานิลไปเลี้ยงต่อในกระชังขนาด 6×22 เมตร ความลึกอยู่ที่ 2.20 เมตร ปล่อยเลี้ยงอยู่ที่ 5,000 ตัวต่อกระชัง โดยกระชังทั้งหมดจะอยู่ภายในบ่อดิน จัดโซนการเลี้ยงอย่างเป็นระบบช่วยให้การเลี้ยงหมุนเวียนได้อย่างต่อเนื่อง สามารถมีปลานิลส่งให้ลูกค้าได้ทันต่อความต้องการของตลาด

อาหารที่ใช้เลี้ยงในช่วงปลานิลโตแล้ว คุณธนันชัย บอกว่า ให้ปลากินอาหารที่มีโปรตีนอยู่ที่ 30 เปอร์เซ็นต์ เลี้ยงวันละ 2 มื้อในช่วงเช้าและเย็น เลี้ยงอยู่เช่นนี้ประมาณ 120 วัน ปลานิลจะได้ขนาดไซซ์ที่ตลาดต้องการ 1,100-1,200 กรัม ซึ่งไซซ์นี้ถือว่าเป็นที่ต้องการของตลาด

“ฟาร์มของเราโชคดีที่มีแหล่งน้ำจากชลประทาน ทำให้การเลี้ยงสามารถทำได้ตลอดทั้งปี พร้อมทั้งหลังการเลี้ยงจะมีน้ำเสียออกมา เราทำบ่อพักน้ำไว้ จากนั้นก็บำบัดด้วยอีเอ็ม ช่วยทำให้น้ำมีคุณภาพที่ดีขึ้น ส่วนในด้านของโรคที่เกิดขึ้นกับปลานิลก็มีบ้าง ส่วนมากจะเกิดขึ้นในช่วงหน้าร้อน ส่วนในเรื่องของการเติมอากาศเข้าไปในน้ำ มีการเติมอากาศด้วยพร้อมกับเครื่องตีน้ำ ช่วยให้ภายในบ่อมีการเติมอากาศเข้าไปอยู่เสมอ ช่วยสภาพน้ำดีอยู่ตลอดเวลา ปลาก็จะไม่เกิดอาการเจ็บป่วย” คุณธนันชัย บอก

สำหรับในเรื่องของการทำตลาดจำหน่ายปลานิล คุณธนันชัย เล่าว่า การเลี้ยงด้วยวิธีนี้ที่ได้ลองผิดลองถูกมา ถือว่าได้ผลผลิตต่อรอบเป็นที่น่าพอใจ เพราะการเลี้ยงปลากระชังในบ่อดินหลังจากจับปลาส่งให้ลูกค้าเป็นที่เรียบร้อยแล้ว สามารถนำลูกปลานิลในบ่ออนุบาลมาเลี้ยงต่อได้ทันที จึงทำให้การเลี้ยงปลานิลใน 1 ปี สามารถเลี้ยงได้ถึง 3 รอบ และมีผลผลิตเพิ่มขึ้นตามไปด้วย

ตลาดที่ส่งจำหน่ายหลักๆ จะเป็นห้างสรรพสินค้า และพ่อค้าแม่ค้าที่เข้ามาติดต่อขอซื้อ จากการวางแผนการเลี้ยงที่มีระบบ จึงทำให้สามารถส่งตลาดได้อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี โดยปลานิลที่จำหน่ายราคาอยู่ที่กิโลกรัมละ 52-55 บาท ตลอดระยะเวลาที่เลี้ยงมา ลูกค้าต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันในเรื่องของคุณภาพ เพราะเนื้อปลาค่อนข้างแน่นเมื่อนำไปประกอบอาหารให้เนื้อสัมผัสที่ดี และที่สำคัญเนื้อปลาไม่มีกลิ่นโคลน

“ปลานิลยังถือว่าเป็นปลาที่ตลาดยังมีความต้องการ การเลี้ยงให้มีคุณภาพถือว่าสำคัญมาก เพื่อให้ผู้บริโภคมั่นใจว่าปลาที่เลี้ยงปลอดภัยจากสารเคมีและก็ไม่มีกลิ่นโคลน เพราะฉะนั้นการเลี้ยงให้ได้คุณภาพจึงเป็นเรื่องที่ต้องคำนึง เพราะจะทำให้สามารถทำการตลาดได้อย่างต่อเนื่อง สำหรับคนที่อยากจะเลี้ยงปลาก็อยากจะฝากบอกว่าสิ่งแรกที่ต้องดูเลยคือในเรื่องของแหล่งน้ำ เพียงพอที่จะเลี้ยงไหม ถ้าองค์ประกอบพวกนี้ครบก็ประสบผลสำเร็จได้ไม่ยากครับ” คุณธนันชัย บอก

สำหรับท่านใดที่สนใจในเรื่องของการเลี้ยงปลานิลหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ คุณธนันชัย เอกเผ่าพันธุ์ ฟาร์มตั้งอยู่ตำบลแหลมบัว อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม หมายเลขโทรศัพท์ 081-836-6417