จันทน์เทศ (Nutmeg, Myristica fragrans) เดิมเป็นพืชพื้นเมืองของหมู่เกาะโมลุกกะ ประเทศอินโดนีเซีย ผลจันทน์เทศมีลักษณะคล้ายมะนาวหรือลูกพลัม ผลสุกที่มีขนาดพอๆ กับลูกละมุดจะเปลี่ยนเป็นสีเนื้อจางๆ แล้วปริออก ก่อนจะร่วงหล่นลงพื้น เนื้อสีน้ำตาลอ่อนของผลจันทน์เทศก็สามารถบริโภคได้เช่นกัน ถัดจากเนื้อจันทน์เทศที่ปริเป็นร่องลึก เผยให้เห็นใยหุ้มสีแดงเข้มสดใสซึ่งเรียกว่า ดอกจันทน์เทศ (Mace) ดอกจันทน์เทศ จึงไม่ใช่ดอกไม้ แต่เป็นเยื่อหุ้มเปลือกเมล็ด หรือรก ภายในเยื่อหุ้มนี้จะมีเมล็ดจันทน์เทศที่มีเปลือกสีดำเงาวับ เปลือกนี้แข็งแต่เปราะ ภายในเป็นเนื้อเมล็ดจันทน์เทศสีน้ำตาลอ่อนเรียกว่า ลูกจันทน์เทศ (Nutmeg) มีกลิ่นแรง หอมเฉพาะ รสขม ฝาด เปรี้ยว เผ็ดร้อน อีกหนึ่งเอกลักษณ์ของจังหวัดพังงา

คุณจุฑามาศ ส่องแสง หรือ คุณจ๋า เจ้าของสวนส่องแสง ตั้งอยู่ที่ 59/10 หมู่ที่ 7 ตำบลบางทอง อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา เกษตรกรรุ่นใหม่ ดีกรีปริญญาโท คณะเกษตร จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กลับบ้านเกิดสานต่องานสวนของที่บ้าน พร้อมพัฒนาและเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนภาคการเกษตรของจังหวัดพังงา ออกสู่สายตาชาวไทยและต่างชาติ

คุณจ๋า เล่าให้ฟังว่า ย้อนไปเมื่อ 10 ปีที่แล้ว หลังเรียนจบปริญญาโท ตนเองตัดสินใจกลับไปหางานทำที่บ้านที่จังหวัดพังงาเพื่อให้ได้อยู่ดูแลพ่อแม่ ซึ่งประกอบกับที่บ้านพ่อกับแม่มีสวนยางพารา สวนปาล์มน้ำมัน และสวนมังคุดไว้อยู่แล้ว แต่ไม่ได้ทำเป็นอาชีพ เนื่องจากพ่อกับแม่ประกอบอาชีพรับราชการ ตนเองจึงได้ถือโอกาสตรงนี้กลับมาพัฒนางานสวนของที่บ้านให้เป็นอาชีพ พร้อมกับการริเริ่มเพาะเห็ดด้วยตนเองเป็นระยะเวลากว่า 6-7 ปี ต่อมาช่วงหลังเริ่มมีปัญหาเรื่องแรงงาน และเรื่องสุขภาพ ก็ต้องเลิกรากับการเพาะเห็ดไป จนกระทั่งเมื่อปี 61 ได้เข้าสมัครเป็นยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ของจังหวัดพังงา ถือเป็นโอกาสสำคัญที่ทำให้ได้เจอและได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำเกษตรจากเพื่อนรุ่นเดียวกันอย่างแท้จริง และได้นำเอาความรู้ที่ได้จากเพื่อนๆ ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์มาประยุกต์ใช้ในสวนของตัวเอง เริ่มต้นจากการนำมังคุดของที่สวนมาทำตลาดออนไลน์ ควบคู่กับการเดินหน้าขับเคลื่อนเกษตรกรรุ่นใหม่ และสินค้าเกษตรของจังหวัดพังงา โดยอาศัยความเป็นคนรุ่นใหม่ที่มีความคล่องตัว ในการเข้าหาภาคธุรกิจต่างๆ ทั้งภาคธุรกิจโรงแรมการท่องเที่ยว ภาคอุตสาหกรรม รวมถึงหน่วยงานภาครัฐ และเอกชน ที่มีจุดมุ่งหมายเดียวกันในการผลักดันให้พังงาเป็นที่รู้จักของทั้งคนไทยและนักท่องเที่ยวทั่วโลก

โดยภารกิจหลักสำคัญของกลุ่มยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์คือการพัฒนาพืชผลทางการเกษตรเด่นของจังหวัดพังงา มาแปรรูปสร้างมูลค่า สร้างเอกลักษณ์ ภายใต้แนวความคิดที่ว่า “ของสิ่งนั้นจะต้องเป็นของที่สามารถจับต้องได้ง่าย พกพาสะดวก และมีคุณค่า” ทางสมาชิกในกลุ่มจึงปิ๊งไอเดียออกมาเป็นการทำยาดมสมุนไพร เนื่องจากเป็นกิจกรรมที่ทุกคนสามารถช่วยกันทำได้ มาผนวกกับที่จังหวัดพังงามีจันทน์เทศ ที่จัดอยู่ในกลุ่มเครื่องเทศเด่นที่ทางจังหวัดกำลังผลักดันให้เป็นพืช GI มาเป็นวัตถุดิบหลักในการทำยาดมสมุนไพรในครั้งนี้ จึงกลายเป็นที่มาของ “ยาดมสมุนไพรหอมจันทน์” ภายใต้ชื่อแบรนด์ว่า “YOUNG HERB”

“พวกเราคือ เกษตรกรรุ่นใหม่ YSF พังงา ที่มีเป้าหมายร่วมกันในการนำเสนอสินค้าเกษตรของพังงาให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างมากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่มคนรักสุขภาพและนักท่องเที่ยว เกิดการแปรรูปสมุนไพรและพืชต่างๆ ในพื้นถิ่น เช่น จันทน์เทศ เทพทาโร มาเป็น ยาดมสมุนไพร (หอมจันทน์) น้ำมันไพล ลูกประคบ และพิมเสนน้ำกลิ่นต่างๆ”

“YOUNG HERB” ยาดมสมุนไพร (หอมจันทน์) เอกลักษณ์พังงา

คุณจ๋า อธิบายว่า สำหรับยาดมสมุนไพร (หอมจันทน์) ใช้รกจันทน์เป็นวัตถุดิบหลักในการทำ เพราะเป็นวัตถุดิบที่สามารถหาได้ในท้องถิ่น เพราะฉะนั้นทางกลุ่มจึงจะมีวัตถุดิบรกจันทน์ที่สด ใหม่ เสมอ และตามจุดมุ่งหมายเดิมที่ทางกลุ่มอยากให้ทุกคนรู้จักพังงาในแบบที่เป็น จึงเลือกชูจันทน์เทศเป็นเอกลักษณ์ ด้วยสโลแกน “หอมชื่นใจ กลิ่นไอพังงา” และสามารถวางจำหน่ายได้ทุกที่ พกพาสะดวก บรรจุในแพ็กเกจจิ้งที่ทันสมัย ทุกเพศทุกวัยหยิบขึ้นมาดมแล้วไม่กลัวแก่ เพื่อให้ทุกคนได้เข้าถึงและรู้จักสมุนไพรจันทน์เทศของดีพังงา และได้รู้จักกลุ่มเกษตรกรของจังหวัดมากขึ้นด้วย

ขั้นตอนการทำยาดมสมุนไพรหอมจันทน์ ประกอบไปด้วยวัตถุดิบ ดังนี้

1. รกจันทน์ (วัตถุดิบหลัก)
2. เมล็ดจันทน์เทศ (สร้างกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์)
3. กระวาน
4. กานพลู
5. พริกไทย
6. พิมเสน การบูร และเมนทอล

ขั้นตอนการทำ

สำคัญที่สุดคือการคัดสรรเฉพาะวัตถุดิบคุณภาพมาทำ เริ่มตั้งแต่รกจันทน์ที่นำมาใช้เป็นวัตถุดิบหลัก จะเลือกเฉพาะรกจันทน์ที่แก่จัด เพราะจะมีสีที่แดงสดสวย เหมาะสำหรับการนำมาทำยาดมสมุนไพร ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่มาจากกลุ่มพี่น้องยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ ที่ปลูกเอง เก็บเอง แล้วนำมาตากแห้ง

ถัดมาคือเมล็ดจันทน์ จะต้องเป็นเมล็ดที่แห้งและแก่เต็มที่ จะได้กลิ่นหอม ส่วนกระวานและการพลู จะเลือกเอาของที่มีคุณภาพปลูกในพื้นที่เหมาะสม โดยนำมาจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนพื้นที่ใกล้เคียง เนื่องจากในพื้นที่หายาก ส่วนพริกไทยนำมาจากกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ที่ปลูกมาตรฐานอินทรีย์

จากนั้นเมื่อได้วัตถุดิบเรียบร้อยแล้ว นำวัตถุดิบทั้งหมดมาตำให้พอหยาบ แล้วนำไปผสมกับพิมเสน การบูร และเมนทอล ตามสัดส่วน เคล้าวัตถุดิบให้เข้ากันอีกครั้ง แล้วนำไปหมักไว้ในภาชนะปิดฝาให้สนิทไว้อย่างน้อย 3 เดือน จากนั้นนำมาบรรจุใส่ภาชนะจำหน่าย

สรรพคุณ ลูกจันทน์เทศมีสรรพคุณเกี่ยวกับการบำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ ขับลม แก้ท้องอืด ปวดท้อง ส่วนดอกจันทน์เทศมีสรรพคุณบำรุงโลหิตและบำรุงธาตุเช่นกัน น้ำมันหอมระเหยจากดอกจันทน์เทศยังใช้ทาระงับปวดและช่วยขับประจำเดือนได้อีกด้วย

การสร้างมูลค่า จันทน์เทศเป็นเครื่องเทศชั้นดีที่หายากและมีราคาแพง แต่เนื่องด้วยจังหวัดพังงา ค่อนข้างอยู่ห่างไกลจากแหล่งรับซื้อที่ต้องการ จึงทำให้เครื่องเทศที่มีคุณค่าแบบนี้ไม่เป็นที่น่าสนใจของคนในพื้นที่เท่าที่ควร แต่ทางกลุ่มยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ได้เล็งเห็นความพิเศษของจันทน์เทศ ที่เป็นได้มากกว่าสิ่งที่ถูกมองข้าม จึงเป็นที่มาของการนำมาเพิ่มมูลค่า พร้อมกับสร้างแบรนด์ เพื่อเสริมสร้างความมั่นใจกับลูกค้า สามารถอัพแวลูได้ ทำให้ของมีคุณค่าในตัวเอง นี่คือการเห็นคุณค่าของสินค้าอย่างแท้จริง

ยาดมสมุนไพรหอมจันทน์ เอกลักษณ์พังงา
อนาคตเป็นของฝากที่ทั่วโลกต้องการ

คุณจ๋า บอกว่า ยาดมสมุนไพรหอมจันทน์ ถือเป็นจุดเริ่มต้นในการสร้างเอกลักษณ์ของจังหวัดพังงาได้เป็นอย่างดี ด้วยการนำเอาจันทน์เทศที่เป็นเครื่องเทศประจำจังหวัดมาต่อยอดสร้างมูลค่า โดยขณะนี้ทางกลุ่มธุรกิจโรงแรม 5 ดาว ร้านอาหาร และคาเฟ่ เริ่มให้ความสนใจกับผลิตภัณฑ์ยาดมหอมจันทน์กันมากขึ้นเรื่อยๆ โดยทางโรงแรมจะนำไปเป็นของที่ระลึกให้กับนักท่องเที่ยว เพื่อต้องการส่งเสริมเกษตรในพื้นที่ให้มีรายได้ และกระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่ รวมไปถึงการทำตลาดออนไลน์ที่มีลูกค้าให้ความสนใจออร์เดอร์สินค้าเข้ามาเรื่อยๆ และการฝากวางสินค้าไว้ที่คาเฟ่ชื่อว่า “สวนสนุก” เป็นร้านของกลุ่มเครือข่ายยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์ ซึ่งทั้งหมดนี้ถือเป็นกำลังใจสำคัญในการขับเคลื่อนและการต่อยอดพัฒนาสินค้าเกษตรต่อไป

ซึ่งในอนาคตอยากเห็นยาดมสมุนไพรหอมจันทน์ น้ำมันไพล สินค้าสมุนไพรจากพังงา ไปอยู่ในทุกที่ที่มีนักท่องเที่ยว และมองไปถึงการส่งออก เพราะมองแล้วว่าตลาดของยาดมสมุนไพร หรือผลิตภัณฑ์สมุนไพรอื่นๆ สามารถไปต่อได้ แม้แต่ในพังงาและจังหวัดข้างเคียง ให้ทุกคนได้เห็นสตอรี่ที่เราทำ และอยากให้ทุกคนได้รู้จักพังงามากขึ้น นี่คือสิ่งที่คาดหวังไว้

ทำเกษตรให้มีความสุขและยั่งยืน สำคัญที่สุดคือกำลังใจ

“พี่จะบอกกับเกษตรกรที่เพิ่งเริ่มต้นเสมอว่าการทำเกษตรสิ่งแรกที่ต้องมีคือกำลังใจ เพราะการทำเกษตรไม่ใชเรื่องที่ง่าย แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากอีกเช่นกัน ซึ่งถ้าหากใครเป็นเกษตรกรรุ่นลูกคือต้องก้าวข้ามความเห็นต่างระหว่างวัยให้ได้ เราจะต้องคุยกันให้รู้เรื่อง และสิ่งที่จะทำให้รู้เรื่องและคนรุ่นพ่อแม่ยอมรับในตัวเราที่เป็นคนรุ่นใหม่ได้ที่สุด คือการพิสูจน์ตัวเองว่าเราเป็นเกษตรกรที่มีความสามารถ เราปลูกพืชผักผลไม้ออกมาได้สำเร็จ ทำออกมาแล้วมีตลาดรองรับ เราก็สามารถพิสูจน์ตัวเองได้แล้วว่าเราสามารถทำเกษตรได้ยั่งยืน ถัดมาคือการสร้างเครือข่าย หรือการมีเพื่อนในการทำงานมันเป็นอะไรที่เป็นกำลังใจและช่วยเหลือกันได้ อย่างเช่นตัวพี่เองมีเครือข่าย เราอาจจะไม่ถนัดเรื่องนี้ แต่เราจะมีเพื่อนในเครือข่ายที่ถนัดในเรื่องที่เราไม่ถนัด มันทำให้วิสัยทัศน์และโลกทัศน์ของเรากว้างขึ้น เราจะเห็นวิชั่นที่หลากหลาย เพราะฉะนั้นการมีเครือข่าย มีเพื่อน คือสิ่งสำคัญอีกระดับของเราในการขยายตลาด ในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ที่จะทำให้เราทำการเกษตรสนุกขึ้น มีความสุขขึ้น แล้วการทำเกษตรของเราจะเป็นไปได้อย่างยั่งยืน” คุณจุฑามาศ กล่าวทิ้งท้าย

สนใจรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถติดต่อได้ที่เบอร์โทร. 098-197-4265 หรือติดต่อได้ที่เพจเฟซบุ๊ก : Young Herb