“บ้านเกาะเสม็ด” ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี

ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถีบ้านเกาะเสม็ด อยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 3 ตำบลบางสน อำเภอปะทิว จังหวัดชุมพร เป็นหมู่บ้านเล็กๆ อีกแห่งหนึ่งของจังหวัดชุมพรที่สมาชิกส่วนใหญ่ของชุมชนต่างยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดำรงชีวิต สาเหตุที่ชื่อ “บ้านเกาะเสม็ด” คงเป็นเพราะมีต้นเสม็ด รายล้อมอยู่รอบๆ หมู่บ้าน ชาวบ้านในชุมชนประกอบอาชีพทำสวน ทำนา และปลูกข้าว “พันธุ์เหลืองปะทิว”

หลังจากพายุไต้ฝุ่นเกย์ขึ้นฝั่งที่ชุมพรเมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2532 ทำให้ผลผลิตข้าวได้รับความเสียหายเป็นอย่างมาก ชาวบ้านเกาะเสม็ดจึงหันมาทำสวนปาล์มน้ำมันเพิ่มขึ้น แต่ก็ยังคงมีนาข้าวที่รอดพ้นจากพายุไต้ฝุ่นเกย์หลงเหลืออยู่บ้าง ปราชญ์ของชุมชนบ้านเกาะเสม็ดจึงมีการนำข้าวพันธุ์เหลืองปะทิวขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เพราะต้องการรักษาพันธุ์ข้าวนี้ไว้ให้ลูกหลานสืบไป จนกลายเป็นที่มาของ “ข้าวเหลืองปะทิว” ที่มีโปรตีนสูงกว่าข้าวชนิดอื่น ชาวบ้านจึงหันมาปลูกข้าวเหลืองปะทิวและแปรรูปเป็นขนมจีนเส้นสด ขนมทองม้วน ข้าวแปรรูปส่งขาย ทำให้ชุมชนมีรายได้เสริมจากการทำนาทำสวน

เมื่อชาวบ้านเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จ จะหันมาปลูกฟักทองในนาข้าวเพื่อส่งขาย และแปรรูปเป็นฟักทองกวน สังขยาฟักทอง ฟักทองของชุมชนบ้านเกาะเสม็ดมีชื่อเสียงจนได้รับรางวัลจากการประกวดมาแล้วหลายงาน เนื่องจากมีผลโต สวย มีความหวานมัน และปลอดสารเคมี

ชุมชนบ้านเกาะเสม็ดเป็นชุมชนที่ไม่มีวัด ไม่มีโรงเรียน แต่มีเพียงพื้นที่เพาะปลูกประมาณพันกว่าไร่เท่านั้นที่สามารถจัดการที่ดินสำหรับทำนา ทำสวน และปลูกพืชได้ตลอดทั้งปี

อาหารพื้นบ้านของชุมชนบ้านเกาะเสม็ดที่ขึ้นชื่อคือ แกงส้มสามรส หมูทอดน้ำปลา ข้าวเหลืองปะทิวหุงใบเตย ฟักทองผัดไข่ และยำตะไคร้ ส่วนผลิตภัณฑ์ของชุมชนล้วนมาจากผลผลิตทางการเกษตร เช่น การแปรรูปข้าวเหลืองปะทิวให้เป็นอาหารและขนมต่างๆ เช่น เส้นขนมจีน ทองม้วน ฟักทองกวน สังขยาฟักทอง ลอดช่อง ขนมครกโบราณ ขนมดอกจอก ข้าวตู ข้าวตัง และขนมปังจากข้าวเหลืองปะทิว

ในเรื่องการท่องเที่ยวของชุมชนบ้านเกาะเสม็ด มักเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตร เช่น ชมการแปรรูปข้าวเหลืองปะทิวเป็นขนมจีนเส้นสด พายเรือยาง ตกปลาในสระน้ำ ร่วมลงแขกเกี่ยวข้าวเหลืองปะทิวกับชาวบ้านในเดือนธันวาคม โดยจะมีจุดท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีชีวิตเกษตรกรในชุมชน เช่น 1. ฐานเรียนรู้การทำขนมจีนเส้นสดจากข้าวเหลืองปะทิว ชมการสาธิตการผลิตและการทดลองผลิต 2. ฐานเรียนรู้การแปรรูปฟักทอง การทำฟักทองกวน สังขยาฟักทอง ขนมต่างๆ จากฟักทอง 3. ฐานเรียนรู้การเพาะพันธุ์พืช มะพร้าว ของเกษตรกรในชุมชน 4. ฐานเรียนรู้การเลี้ยงเป็ด เลี้ยงไก่ 5. ฐานเรียนรู้การเลี้ยงปลาในกระชัง 6. ฐานเรียนรู้การเลี้ยงหมูหลุมโดยไม่ต้องขุดหลุม สามารถขายได้ทั้งหมูและมูลสัตว์ 7. ฐานเรียนรู้เตาเผาถ่านโดยใช้เตาก่ออิฐยาแนวด้วยดินเหนียว ทำให้ถ่านสวยคุณภาพดี 8. ฐานเรียนรู้การเพาะพันธุ์ข้าวเหลืองปะทิว 9. ฐานเรียนรู้การเพาะเห็ดฟาง

ชุมชนบ้านเกาะเสม็ด ถือเป็นอีกหนึ่งชุมชนของจังหวัดชุมพรที่ถูกจัดเป็น ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ผู้สนใจที่ต้องการข้อมูลการท่องเที่ยวของชุมชนบ้านเกาะเสม็ดเพิ่มเติม สามารถติดต่อได้ที่ ผู้ใหญ่สุนทร ไฝยา โทร. 095-542-9560