รังนก รู้ไว้ไม่ไขว่คว้า

เราได้ยินเรื่องราวมหัศจรรย์ของ รังนก ที่ทั้งแพง ทั้งมีสรรพคุณมากมาย ว่ากันว่าสมัยก่อนรังนกเป็นเครื่องบรรณาการชั้นดีที่ถวายต่อพระจักรพรรดิ และผู้นำของประเทศต่างๆ

ว่ากันว่าอีกหน่อยนะ สมัยเจิ้งเหอ ผู้นำกองเรือจีนข้ามมหาสมุทรอินเดียมุ่งค้นพบแผ่นดินใหม่เมื่อหลายร้อยปีก่อนนั้น เขาบรรทุกรังนกมาบนเรือด้วย เพื่อใช้กำนัลแก่ผู้นำในแต่ละดินแดนที่เขาผ่านไป เขานำมันมาเผยแพร่เป็นที่รู้จักกันในภูมิภาคนี้

แต่คนไทยนั้นฉันว่ามารู้จัก รังนก กันก็พร้อมกับการอพยพเข้ามาของคนจีนระลอกใหญ่ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2

1469177029

ทุกวันนี้แม้รังนกจะถูกพยายามทำให้กลายเป็นสินค้าที่ทุกชาติกินได้ แต่ฉันว่าไม่ว่าอย่างไร การบริโภครังนกก็จำกัดอยู่ในกลุ่มคนจีน ไม่มีใครเอาจริงเอาจังกับรังนกได้มากกว่าชนเชื้อชาติจีน เพิ่มอีกนิดว่าเป็นจีนมีฐานะนะ

เพราะรังนกนั้นแพงเหลือกำลัง รังนกชั้นดีนั้นกิโลละหลายแสนบาท ส่วนที่ผลิตใส่ขวดขายกันนี่ เป็นรังนกเกรดรอง ฉันมิรู้ราคา แต่มันก็ยังคงแพงอยู่ล่ะน่าถ้าเทียบกับอาหารปกติแต่ละมื้อของเราๆ

ไทยเรามีรังนกในหลายเกาะทางภาคใต้ของเรา ธุรกิจรังนกนั้นมีมูลค่าสูงมาก จึงต้องแย่งชิงกันระอุ ข่าวคราวเรื่องการแย่งชิงสัมปทาน เรื่องการปล้นรังนก มีให้รับรู้ทั่วไป คนค้ารังนกต้องขอรับสัมปทานจากรัฐ จ่ายค่าสัมปทาน แลกกับสินค้าราคาแพง

แต่ขนาดระอุอย่างนี้ ในตลาดรังนกโลก รังนกไทยไม่ถูกจัดว่าเป็นรังนกคุณภาพดี แต่ก็จัดว่าเป็นสินค้ามีกลิ่นเอกลักษณ์  คือเขาว่ามีกลิ่นทะเล ราคาไม่แพงนัก เขาเอาไว้ไปผสมกับรังนกบรรจุสำเร็จอะไรพรรค์นั้น ใครจะเถียงก็ไปเถียงเขาเองนะ เขาค้ารังนกมาร้อยกว่าปี เขารู้ดี ฉันแค่จำเขามาพูด

ขณะที่รังนกที่เขาว่ากันว่าคุณภาพเลิศนั้น มาจากเวียดนาม อินโดนีเซีย และมาเลเซีย

1469177046

อินโดนีเซียนั้น ถูกจัดเป็นเจ้าของรังนก อาจเพราะเขามีเกาะมากมาย มีรังนกตามหลืบถ้ำให้เก็บมากมาย พื้นที่เขาใหญ่โตกว่าไทยหลายเท่า จึงมีรังนกให้เก็บมากมาย  บนเกาะชวา สุมาตรา สุราบายา ซาราวัก คือเรียกว่ากระจายไปทั้งประเทศ

ที่เกาะซาบาห์นั้น รังนกคุณภาพดีที่สุดมาจากถ้ำโกมาตง และถ้ำมาได ขนาดของรังนกจะใหญ่กว่าที่ซาราวัก รังนกชั้นเลิศของซาบาห์จะมีความมันวาว ซึ่งเป็นลักษณะของรังนกคุณภาพดี ซาบาห์นั้นมีชื่อเรื่องรังนกสีดำคุณภาพดีด้วย รังนกสีดำเป็นประเภทหนึ่งของรังนก อันนี้ต้องย้ำเพราะหลายคนเข้าใจว่ารังนกไม่ใช่ของดี

บนเกาะซาราวัก ของอินโดนีเซีย ที่เมืองคุนชิง เป็นทั้งแหล่งของรังนกชั้นเลิศ อย่างที่ถ้ำบารามที่มีรังนกคุณภาพดีและแพงมาก ถ้ำอื่นๆ มีรังนกสีดำคุณภาพดีรองลงมา เกาะซาราวักยังเป็นศูนย์กลางการผลิตรังนกพร้อมดื่ม เลือกเอารังนกเกรดรอง ซึ่งรวมทั้งจากเมืองไทย ไปบรรจุกันที่นั่น  

ในมาเลเซียก็เริ่มค้นพบรังนกมาร้อยกว่าปี แถวปีนัง มะละกา และตรังกานู จนทุกวันนี้ในมาเลเซียมีฟาร์มรังนกเลี้ยงจำนวนมาก และจะขยายตัวอีกมาก เพราะตลาดมีศักยภาพสูงมาก เขาส่งไปขายที่ฮ่องกงและสิงคโปร์เป็นหลัก

อย่างที่บอกแล้วว่า อินโดนีเซียนั้นเป็นเจ้าแห่งรังนก แต่ช่วงหนึ่งก็ระดมเก็บรังนกมากไป จนคุณภาพลดลง ส่งผลต่อชื่อเสียงของรังนกตัวเอง จนช่วงหลังหันมาใช้การเลี้ยงนกเป็นอุตสาหกรรม แทนการเก็บรังนกธรรมชาติ

คือการเลี้ยงนี่เขาก็มีทั้งฟาร์มแบบเป็นรูปแบบ กับที่ดูแลนกตามแหล่งธรรมชาติ เช่น ตามถ้ำต่างๆ แล้วถึงเวลาก็ไปเก็บเอารังนก

1469177074

รังนกนั้น แท้จริงคือ น้ำลายของนกนางแอ่นที่คายออกมาเพื่อทำรัง คนค้าขายรังนกเขาว่า เขาเก็บรังนกที่นกทิ้งไว้แล้ว เพราะหากนกยังอยู่ รังนกจะเปียกและมีสิ่งตกค้างมาก ดังนั้น คนที่บอกว่าต้องพรากรังไปจากนก หรือพรากพ่อพรากแม่นกอะไรแบบนั้น คนค้าเขาว่าดราม่าไป

อันนี้ฉันอยากให้เรามาค้นคว้าหาความจริงกัน ซึ่งไม่ยากหรอก ข้อมูลหาง่ายจะตายเดี๋ยวนี้

คนทำรังนกเขายังบอกว่าเลือดที่ปนมาในรังนกไม่ใช่เลือดจากน้ำลายของนก คือเขาจะบอกว่านกไม่ได้ทรมานทรกรรมอันใดในการสร้างรังนกขึ้นมา ซึ่งตรงนี้ก็ขัดแย้งกับคนที่เขาต่อต้านการกินและการค้ารังนก เพราะเขาว่ารังนกน่ะมาจากการเอารังที่นกนางแอ่นคายน้ำลายมาจนแทบล้มประดาตายมากินเอาประโยชน์เข้าตัวเองตามประสามนุษย์มักมาก

รังนกจากเวียดนาม เป็นรังนกคุณภาพดีที่สุด เก็บกันปีละสองสามครั้ง รังนกสีขาวแพงมากจะส่งไปที่ฮ่องกงและจีน ส่วนรังนกสีดำจะส่งไปซาราวักและซาบาห์ เพื่อปรุงแต่งเป็นรังนกพร้อมดื่ม

1469177062

นอกจากจะหายากแล้ว กรรมวิธีในการเก็บ ล้าง แยก รังนกยังยากเข็ญเหลือใจ รังนกแต่ละรังจะหนักราว 3-4 มิลลิกรัม เมื่อแห้งแล้ว เวลาล้างเขาใช้แหนบกับแปรงสีฟัน ค่อยๆ เขี่ยเอาสิ่งตกค้างอื่นออก คนล้างรังนกคือ คนทำงานฝีมือดี ต้องเร็วและละเอียด การทำรังนกชิ้นงามให้แตกหรือฉีกจะทำให้ราคาตกอย่างน่าเศร้าใจ

เขาเก็บรังนกกันปีละสองสามครั้งแล้วแต่ความอุดมสมบูรณ์ของแต่ละถิ่น เวลาที่ว่ากันว่ารังนกจะมีคุณภาพและสภาพที่ดีที่สุดคือ ระหว่างธันวาคมไปจนถึงเมษายน

คุณประโยชน์ของรังนกเองก็เป็นที่ถกเถียงกันมาก ฝ่ายสนับสนุนรังนกก็บอกว่ามีสรรพคุณทางอาหารที่ทำให้ร่างกายแข็งแรง อ่อนวัย ขณะที่พวกที่คัดค้านก็บอกว่าคุณสมบัติไม่ได้มากไปกว่าไข่ไก่ 1 ฟอง

อันนี้ฉันขอท้าทายให้ชวนกันแสวงหาข้อเท็จจริง ฉันจะแสวงด้วย

แต่ฉันคงไม่กิน ฉันไม่มีตังค์