| ผู้เขียน | กาญจนา จินตกานนท์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ห่างจากตัวจังหวัดตราด ประมาณ 40 กิโลเมตร ปรากฏการณ์แมงกะพรุนสีในท้องทะเลจังหวัดตราด พบในบริเวณชายหาดบ้านคลองสน หาดมุกแก้ว หาดพลอยแดง และหาดราชการุณย์ ตำบลแหลมกลัด อำเภอเมืองตราด บางปีจะเลยไปถึงหาดไม้รูด ตำบลไม้รูด อำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด ระยะทาง 5-10 กิโลเมตร ตามแนวชายหาด จะพบฝูงแมงกะพรุนสีหลายแสนตัวลอยอยู่บนผิวน้ำใกล้ชายฝั่ง 20-50 เมตร เป็น “แมงกะพรุนถ้วย” มีสีสันโดยธรรมชาติ 5-6 สี คือ ขาว น้ำตาล ฟ้า น้ำเงิน ส้มอ่อน ขาวขอบม่วงเข้ม จะเกิดขึ้นโดยธรรมชาติช่วงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ของทุกปี เฉลี่ยประมาณ 20-30 วัน ในช่วง “ปลายฝนต้นหนาว”
ระยะเวลาที่จะเกิดปรากฏการณ์เช่นนี้ ขึ้นอยู่กับปัจจัยธรรมชาติ คือ อากาศปลอดโปร่ง ฟ้าใส ไม่มีฝนตกและไม่มีลมมรสุมเข้า ทำให้มีคลื่นลมแรง น้ำทะเลจะขุ่น ไม่สามารถมองเห็นฝูงแมงกะพรุนได้ ในทางกลับกันถ้าสภาพอากาศดีจะมองเห็นแมงกะพรุนได้ทั้งช่วงกลางวันถึงกลางคืนเลยทีเดียว แต่เวลาที่นิยมไปดูแมงกะพรุนมักจะเป็นช่วงเช้า ตั้งแต่ 06.00-11.00 นาฬิกา เพราะอากาศไม่ร้อน
หาดคลองสน หาดมุกแก้ว หาดพลอยแดง ชมฝูงแมงกะพรุนตลอดแนว 3 กิโลเมตร
คุณสมนึก หงษ์วิเศษ ประธานชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลแหลมกลัด (สำนักท่องเที่ยวโดยชุมชน : สทช.) เล่าว่า บริเวณชายหาดบ้านคลองสนเป็นจุดที่มีฝูงแมงกะพรุนจำนวนมากมาก่อนที่อื่นๆ และกระจายไปชายหาดใกล้เคียงติดๆ กัน คือหาดมุกแก้ว หาดพลอยแดง ประมาณ 3 กิโลเมตรเศษ ตั้งแต่ต้นเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายน คาดว่า ช่วงที่ผ่านมาบางปี ถ้าแมงกะพรุนมีจำนวนมากจะขยายออกไปจนถึงหาดราชการุณย์และหาดตำบลไม้รูดที่ไกลออกไป 5-10 กิโลเมตร แต่ที่บริเวณบ้านคลองสน ตำบลแหลมกลัด อำเภอเมืองตราด จังหวัดตราด จะเป็นจุดแรกที่เห็นฝูงแมงกะพรุน
“ฝูงแมงกะพรุนจะมาที่บ้านคลองสนก่อนที่อื่นๆ หากมีจำนวนมาก แน่น แออัด จะลอยไปบริเวณใกล้เคียง ไปหาดใกล้ๆ กันก่อน เช่น หาดมุกแก้ว หาดพลอยแดง บางปีเลยไปหาดราชการุณย์ หาดตำบลไม้รูด อำเภอคลองใหญ่ เมื่อปี 2555 ข่าวแมงกะพรุนสีเผยแพร่ออกไปแพร่หลายเริ่มมีนักท่องเที่ยวทั้งใกล้และไกลเข้ามาเที่ยวชมจำนวนมาก ชาวประมงพื้นบ้านจึงมีการรวมตัวกันจัดตั้งชมรมให้บริการเรือชมแมงกะพรุนสีกันตามจุดต่างๆ 3-4 จุด เพื่อเป็นรายได้เสริม” ประธานชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลแหลมกลัด กล่าว
ท่องเที่ยววิถีชีวิตชาวประมงแหลมกลัด คาดเงินสะพัด 2-3 แสนบาท
คุณสมนึก เล่าว่า ช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา มีคนมาเที่ยวชมแมงกะพรุนสีกันจำนวนมาก ปี 2555 บางวัน วันละ 3,000-4,000 คน เมื่อองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. สนับสนุนให้จัดตั้งชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลแหลมกลัด ภายใต้การสนับสนุนขององค์การบริหารส่วนตำบลแหลมกลัด ทำงานประสานกับชมรมส่งเสริมแมงกะพรุนหลากสี หมู่ที่ 6 บ้านคลองสน ตำบลแหลมกลัด ที่จัดตั้งเมื่อ ปี 2557 โดยบริหารจัดการรับนักท่องเที่ยวมุ่งเน้นเรื่องความปลอดภัยจากเรือและพิษแมงกะพรุน และร่วมกับโรงแรมในพื้นที่ใกล้เคียง เพื่อลดราคา 20 เปอร์เซ็นต์ ให้ผู้มาพักที่ต้องการชมแมงกะพรุนหลากสี 2 แห่ง คือโรงแรมโกลเด้นคลิฟบีช รีสอร์ท โรงแรมยามาดะย่ะ บีช รีสอร์ท และปีนี้จะเพิ่มรีสอร์ทหาดมุกแก้วอีกแห่ง รวมทั้งจัดกิจกรรมให้ชิมลิ้มรสแมงกะพรุนลอดช่องดองกับน้ำพริกถั่วและซื้อกลับบ้านเป็นของฝาก
“การลงเรือที่หมู่บ้านคลองสนจะเห็นวิถีชีวิตของชาวประมง มีอะไรที่น่าสนใจมากกว่าดูแมงกะพรุนสีอย่างเดียวได้เห็นการวางอวน ลอบปูปลา แถมจังหวะดีๆ ได้เห็นปลาโลมาเป็นของแถมอีกด้วย ทั้งนี้เป็นอาชีพเสริมและกระจายรายได้ให้กับชุมชน ปีนี้คาดว่านักท่องเที่ยวกลับมาเที่ยวซ้ำ ประมาณ 700-800คน และจะมีนักท่องเที่ยวใหม่ที่เป็นเครือข่ายท่องเที่ยวโดยชุมชน สังกัด อพท. ด้วยกัน 14 เครือข่าย ทั่วทุกภาค อีกประมาณ 3,000 คน ซึ่งชมรมส่งเสริมแมงกะพรุนมีเรือเตรียมไว้ให้บริการ 20 ลำ จะทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มอีกเท่าตัว สร้างรายได้กับชุมชน 200,000-300,000 บาท ในช่วงระยะเวลา 20-40 วัน ที่มีแมงกะพรุนสี แต่ทั้งนี้สภาพอากาศต้องไม่มีฝน ลมมรสุม แมงกะพรุนจึงจะลอยตัวให้เห็นชัด คาดว่าปีนี้น่าจะมีแมงกะพรุนมากกว่าปีที่แล้ว และระยะเวลานานกว่า” ประธานชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลแหลมกลัด กล่าว
คุณวิโรจน์ วงษ์ทอง ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 6 ตำบลแหลมกลัด อำเภอเมืองตราด จังหวัดตราด และประธานชมรมส่งเสริมแมงกะพรุนหลากสี หมู่ที่ 6 กล่าวว่าบริเวณหาดบ้านคลองสนจะมีแมงกะพรุนสีก่อนที่อื่นๆ ปีนี้ได้เตรียมการเพิ่มขึ้นจากประสบการณ์ปีที่ผ่านๆ มา 3-4 เรื่อง คือ
- ความปลอดภัยสำคัญ คนขับเรือของชมรม 20 ลำ ได้ผ่านการอบรมเรือนำเที่ยวดูแมงกะพรุน มีชูชีพให้ทุกคนได้ใส่ มีเรือเฝ้าระวังดูแลความปลอดภัย ดูแลจัดคิวลงเรือ ลำเล็กกำหนดไม่เกิน 4 คน ค่าเช่า ลำละ 400 บาท ก่อนลงเรือต้องแนะนำการปฏิบัติตัวให้ปลอดภัย และปลอดพิษแมงกะพรุน ในเรือมี โค้ก น้ำเกลือ น้ำเปล่า น้ำเปลือกอินทรีย์ ป้องกันพิษแมงกะพรุน
- 2. การเล่าขานที่มาของฝูงแมงกะพรุนหลากสี วิถีชีวิตแมงกะพรุนสีและภูมิปัญญาพื้นบ้านทำแมงกะพรุนดองฝาดจากเปลือกต้นอินทรีย์จิ้มน้ำพริกถั่ว
- 3. จัดกิจกรรมสร้างรายได้ให้กับชุมชนในหมู่บ้าน ไฮไลต์ คือชิมแมงกะพรุนลอดช่องดองฝาด (เปลือกไม้ต้นอินทรีย์) กับน้ำพริกถั่ว ให้นักท่องเที่ยวลิ้มรสและซื้อกลับบ้าน และ
- 4. จัดกิจกรรมรักษ์สิ่งแวดล้อมให้กับหมู่คณะ ด้วยการปลูกต้นอินทรีย์ที่ใช้ดองแมงกะพรุนตามภูมิปัญญาพื้นบ้านทดแทน
“จุดลงเรือในหมู่บ้านคลองสน จะเห็นวิถีชีวิตชาวประมง ที่มีเรือวางลอบปู ปลา เมื่อเรือแล่นออกจากคลองไปชายหาดระยะห่างจากฝั่ง 40-50 เมตร จะมองเห็นฝูงแมงกะพรุนหลากสี ขาว ส้ม ฟ้า น้ำตาล เรือจะลอยลำอยู่ท่ามกลางฝูงแมงกะพรุน ให้ชมและถ่ายภาพ เคลื่อนย้ายไป 2-3 จุด ใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง หรือแวะเวียนไปดูเรือวางลอบปู ขากลับได้ซึมซับบรรยากาศทิวทัศน์ภูเขาเขียวชอุ่ม ฉากด้านหลังชายหาดที่สวยงาม กลับขึ้นฝั่งมาซื้อของฝาก ปูทะเลต้ม ดื่มน้ำมะพร้าวน้ำหอม และชิมแมงกะพรุนดองฝาดจิ้มน้ำพริกถั่ว อาหารท้องถิ่นที่ชาวบ้านนิยมรับประทานกันมานาน และมีให้ซื้อกลับบ้าน กิโลกรัมละ 40-50 บาท แถมสูตรน้ำพริกถั่วให้ไปตำเอง เพราะจะได้ความสดอร่อยกว่าตำค้างคืนไว้” ประธานชมรมส่งเสริมแมงกะพรุนหลากสี หมู่ที่ 6 กล่าว
หาดพลอยแดง คลองม่วง จุดดูแมงกะพรุนหลากสีระยะใกล้
ด้าน คุณจเร ปิ่นศร ประธานกลุ่ม หมู่ที่ 9 บ้านคลองม่วงร่วมใจ บ้านแหลมกลัด ตำบลแหลมกลัด อำเภอเมืองตราด จังหวัดตราด กล่าวเพิ่มเติมว่า ได้รวมกลุ่มกับเพื่อนกลุ่มชาวเรือประมงด้วยกันในหมู่ที่ 9 มีเรือ 7-8 ลำ ให้บริการชมแมงกะพรุนหลากสี ที่บริเวณศาลาทูลเกล้าบ้านคลองม่วง หาดพลอยแดง เขตติดต่อกับบ้านคลองสน มีลักษณะเป็นอ่าวสามารถลงเรือจากชายฝั่งไปชมแมงกะพรุนระยะใกล้ๆบริเวณหาดมุกแก้ว ห่างชายฝั่ง 20-30 เมตร จะพบฝูงแมงกะพรุนหลากสี จำนวนนับหมื่น ค่าบริการเช่าเหมาเรือ ลำละ 600 บาท ถ้าโดยสารลำละ 6 คน คนละ 100 บาท
“ช่วงเวลาดีที่สุด 6 โมงเช้า ถึง 11 โมง เพราะเป็นช่วงเวลาที่น้ำนิ่งใส ไม่มีคลื่นลม มองเห็นฝูงแมงกะพรุนลอยนิ่งเป็นแพได้ชัดเจน แต่ต้องไม่มีฝนตกหรือลมมรสุมเข้าน้ำจะขุ่นทำให้ไม่เห็นฝูงแมงกะพรุน นักท่องเที่ยวจึงควรโทร.มาสอบถามก่อนจะเดินทางมา ที่ผ่านมากลางเดือนตุลาคมมีนักท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวแล้ว วันละ 30-50 คน แต่ยังไม่สามารถดูได้ทุกวัน เพราะมีลมมรสุมเข้า คาดว่าแมงกะพรุนจะมากกว่าปีที่แล้ว แต่ไม่แน่นอนขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ ตอนนี้ชุมชนเราพร้อมที่จะให้บริการ”คุณจเร กล่าว
ททท. ตราด หนุนประชาสัมพันธ์ ไฮไลต์ 1 ปี มีครั้งเดียว
ดร. ประธาน สุรกิจบวร รองผู้ว่าราชการจังหวัดตราด กล่าวเพิ่มเติมว่า ปรากฏการณ์แมงกะพรุนสีของจังหวัดตราดมีจำนวนมากและหลากสี ทำให้การท่องเที่ยวของจังหวัดตราดมีสีสันมากขึ้น ฤดูกาลช่วงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน 1 ปี มีเพียงครั้งเดียว เพียง 20-30 วัน เท่านั้น จังหวัดตราดจึงได้ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานตราด ออกสำรวจเมื่อกลางเดือนตุลาคมและพบว่ามีตั้งแต่หาดพลอยแดง หาดมุกแก้ว หาดคลองสน สามารถเที่ยวชมได้ทุกจุด
สอบถามข้อมูลพื้นที่จุดชมแมงกะพรุน ระยะเวลา และสภาพอากาศก่อน ที่สำนักงาน ททท. ตราด โทร. (082) 486-3448 และ (085) 123-1115 คุณสมนึก หงษ์วิเศษ ประธานชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลแหลมกลัด โทร. (089) 095-1588 หรือ คุณวิโรจน์ วงษ์ทอง (084) 095-1588 และ คุณจเร ปิ่นศร กลุ่ม หมู่ที่ 9 ร่วมใจ โทร. (095) 541-7341
