เผยแพร่	วันศุกร์ที่ 19 ตุลาคม พ.ศ.2561

คนไทยมีคำ “อู่ข้าว-อู่น้ำ” ซึ่งสะท้อนความเป็นจริงที่ว่า อู่ข้าวอู่น้ำของดินแดนสุวรรณภูมิ เป็นพื้นฐานให้กับ อารยธรรมไทย ตั้งแต่โบราณกาลมา

ในช่วงต้นรัชกาลที่ 4-5 เป็นต้นมา ข้าวเป็นสินค้าส่งออก ที่มีมูลค่าถึง 70-80% ของ GDP ประเทศ ติดต่อกันมาหลายสิบปี ในปัจจุบันและอนาคต ข้าวหอมไทย ข้าวเหนียว ข้าวพันธุ์พื้นเมือง ล้วนมีเรื่องราวตำนานที่น่าสนใจ ที่จะถูกรื้อฟื้นขึ้นมา ทำให้ข้าวไทยยังคงเป็น เสาหลักของสินค้าเกษตรของไทยต่อไป

ข้าวลืมผัว เป็นข้าวเหนียวที่มีกลิ่นหอม รสชาติอร่อย แถมมีวิตามินที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมากมายเพราะมีสารต้านอนุมูลอิสระ ลดเสี่ยงโรคมะเร็ง ลดคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ ป้องกันการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ บำรุงสมอง ป้องกันโรคหัวใจและอัลไซเมอร์ ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง

พญาลืมแกง   มีที่มาจากความอร่อย ออกรสหวานมัน อร่อยเสียจน  เผลอกินแต่ข้าวเปล่า ลืมกินแกงไปเลย   พญาลืมแกง   เป็นข้าวเหนียว ลักษณะเป็นข้าวไวต่อช่วงแสง ต้นสูงประมาณ 150 เซนติเมตร ต้นอ่อน ล้มง่าย แตกกอน้อย เมล็ดแบน  นิยมปลูกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะพื้นที่นาลุ่มมักมีน้ำขัง สามารถกักเก็บน้ำไว้ได้   ข้าวชนิดนี้ ขึ้นชื่อในเรื่องความหอมนุ่ม อร่อยมาก จึงเป็นที่นิยมบริโภคในพื้นที่ภาคอีสาน

สินเหล็ก เป็นพันธุ์ข้าวที่ได้รับการคัดเลือกและพัฒนา โดยการผสมข้ามพันธุ์ระหว่างข้าวขาวดอกมะลิ 105 (พันธุ์แม่) ซึ่งเป็นของสถาบันวิจัยข้าว กับ ข้าวเจ้าหอมนิล (พันธุ์พ่อ) ของศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าว ม. เกษตรศาสตร์ เมื่อ พ.ศ. 2545

ข้าวสินเหล็ก เป็นข้าวขาว ที่ให้ผลผลิตดี รูปร่างเมล็ดเรียวยาว มีกลิ่นหอม จะเป็นพันธุ์ข้าวที่มีบทบาททางเศรษฐกิจสูงในอนาคต เพราะ ข้าวสิน มีธาตุเหล็กอยู่ในปริมาณที่สูงและมีดัชนีน้ำตาลในระดับปานกลางถึงต่ำ จึงทำให้เมล็ดข้าวสินเหล็กมีมูลค่าสูง  จึงเป็นที่มาของชื่อพันธุ์ว่า “สินเหล็ก”

ไรซ์เบอร์รี่  เป็นพันธุ์ข้าวที่ได้รับการคัดเลือกและพัฒนา โดยการผสมข้ามพันธุ์ระหว่างข้าวพันธุ์เจ้าหอมนิล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (พันธุ์พ่อ) กับข้างพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 จากสถานบันวิจัยข้าว (พันธุ์แม่) โดยเริ่มผสมพันธุ์เมื่อปี พ.ศ. 2545 ณ ศูนย์วิจัยข้าว  ม.เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จ. นครปฐม

ข้าวพันธุ์นี้ให้ผลผลิตสูง ติดเมล็ดดี ขนาดเมล็ดใหญ่ ยาวเรียว, ไม่เป็นโรคไหม้คอรวง, เปลือกเมล็ดสะอาด,  ข้าวเจ้า เมล็ดเรียวยาว สีม่วงเข้ม จึงใช้ชื่อพันธุ์ว่า “ไรซ์เบอร์รี่” มีคุณค่าทางโภชนาการ ได้แก่ ปริมาณธาตุเหล็กสูง 1.5 – 1.8 มก./100 ก. ปริมาณสารเบต้นแคโรทีน60 µg/100 ก.   มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง  จึงผลักดันให้เมล็ดข้าวไรซ์เบอร์รี่มีมูลค่าสูง เหมาะสำหรับผู้บริโภคที่รักสุขภาพ

“ข้าวสังข์หยด พัทลุง” เป็นข้าวที่กรมทรัพย์สินทางปัญญา ได้ประกาศรับรอง ตั้งแต่ วันที่ 23 มิถุนายน 2549 ที่ผ่านมา ให้เป็นสินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์(จีไอ) พันธุ์แรกของประเทศไทย  ข้าวสังข์หยด มีคุณค่าทางอาหารสูงกว่าข้าวพันธุ์อื่นๆ คือ มีกากใยอาหารสูง  จึงมีประโยชน์ในการชะลอความแก่

นอกจากนี้ มีโปรตีน ธาตุเหล็ก และฟอสฟอรัสสูงกว่าข้าวพันธุ์อื่นๆ แล้วยังมีประโยชน์ในการบำรุงโลหิต บำรุงร่างกายให้แข็งแรงและป้องกันโรคความจำเสื่อม และยังมีสารแอนติออกซิแดนต์ พวก oryzanol และมี Gamma Amino Butyric Acid (GABA) ช่วยลดอัตราเสี่ยงของการเป็นมะเร็ง จึงนับได้ว่า ข้าวพันธุ์สังข์หยดเป็นข้าวพันธุ์พื้นเมืองที่มีคุณค่าทางอาหารสูง

ข้าวเฉี้ยง เป็นพันธุ์ข้าวท้องถิ่นภาคใต้ นิยมปลูกมากในจังหวัดพัทลุง และนครศรีธรรมราช ให้ผลผลิตค่อนข้างสูง  คุณภาพการหุงต้มดีทั้งข้าวเก่า และข้าวใหม่ เมื่อหุงสุกเมล็ดร่วนแข็ง และหอม

ข้าวปิ่นเกษตร เป็นข้าวที่เกิดจากการผสมพันธุ์ข้าวดอกมะลิ 105 กับข้าวไม่ไว้แสงที่ทนแล้ง (CT9993)คัดเลือกได้ ข้าวหอมสีขาวที่ มีกลิ่นหอมนุ่มเหนียว ข้าวกล้องมีความนุ่มนวล มีเมล็ดยาวและใสมาก โดยใช้ชื่อว่า ปิ่นเกษตร

ข้าวชนิดนี้มีธาตุเหล็กในปริมาณสูงมาก ข้าวพันธุ์ปิ่นเกษตรได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ 3 จากการประกวดข้าวโลก (2^nd World Rice Competition) ในปี พ.ศ. 2547  ขณะนี้ข้าวปิ่นเกษตรกำลังทำการส่งเสริมและทดลองปลูกในหลายพื้นที่ของประเทศไทย เช่น จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ลพบุรี สุพรรณบุรี และนครปฐม

ข้าวมะลิโกเมนสุรินทร์และมะลินิลสุรินทร์ เกิดจากความร่วมมือระหว่างศูนย์วิจัยข้าวสุรินทร์ ศูนย์วิจัยข้าวสกลนคร สำนักวิจัยและพัฒนาข้าว กรมการข้าว คณะเทคโนโลยี และคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ข้าวมะลิโกเมนสุรินทร์ และมะลินิลสุรินทร์ สามารถสนองต่อการเรียกหาของคนรักสุขภาพ เพราะมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง อีกทั้งยังมีข้อดีทางด้าน คุณภาพทางกายภาพ ทางเคมี และคุณภาพการหุงต้มรับประทานดี คือ เป็นข้าวเมล็ดเรียวยาว เปอร์เซ็นต์อมิโลสต่ำ

ข้าวสุกเหนียวนุ่ม มีกลิ่นหอมและมีสารต้านอนุมูลอิสระ ในปริมาณที่สูง ประกอบด้วย สารประกอบฟีโนลิก และแอนโธไซยานิน ที่มีผลทำให้ผิวหนังของเราไม่เหี่ยวแห้งเร็วก่อนไวอันควร แถมยังช่วยยับยั้งการเกิดมะเร็งและยังออกฤทธิ์ในการขยายเส้นเลือด ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ เส้นเลือดอุดตันในสมองและโรคอัมพาตอีกด้วย

ข้าวเจ้าพันธุ์ กข45 ได้จากการผสมพันธุ์ ข้าวพันธุ์หอมนายพล   กับพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105  ที่ศูนย์วิจัยข้าวปราจีนบุรีเมื่อ ปี 2532  กข 45 เป็นข้าวเจ้าน้ำลึกไวต่อช่วงแสง  เมล็ดข้าวขาวใส  มีท้องไข่น้อย  สีเป็นข้าว 100% ได้ ปริมาณอมิโลสต่ำ 16.35 เปอร์เซ็นต์ อุณหภูมิแป้งสุกต่ำ ความคงตัวของแป้งสุกอ่อน 80 มิลลิเมตร  อัตราการยืดตัวของข้าวสุก 1.67 เท่า  ข้าวเมื่อหุงต้มด้วยอัตราส่วน ข้าวต่อน้ำเป็น 1 ต่อ 1.7 เท่า(โดยน้ำหนัก)นุ่มเหนียว และมีกลิ่นหอม

ข้าวเล็บนก เป็นข้าวเจ้าพื้นบ้านของภาคใต้ นิยมปลูกมากแถบ จ.นครศรี ธรรมราช พัทลุง สงขลา และปัตตานี ที่มาของชื่อ “เล็บนก” ก็เนื่องมาจากว่า เป็นข้าวที่มีเมล็ดเล็ก และเรียวมาก จึงเป็นข้าวที่นกชอบกินมาก  ข้าวเล็บนก  คุณภาพการหุงต้มดี ข้าวสุกอ่อน รสชาติดี เป็นที่นิยมของผู้บริโภค นิยมแปรรูปเป็นเส้นก๋วยเตี๋ยว เพราะคุณภาพดี นุ่มเหนียว

ปะกาอำปึล  เป็นพันธุ์ข้าวพื้นเมืองนิยมปลูกแถบชายแดนไทยกัมพูชา ทางฝั่งไทยปลูกกันแถบจังหวัดสุรินทร์ ส่วนกัมพูชาคือจังหวัดอุดรมีชัย  เนื่องจาก ข้าวชนิดนี้มีเปลือก ข้าวสีเหลืองทองเหมือนดอกมะขาม คนเขมรจึงเรียกข้าวพันธุ์นี้ว่า  ปะกาอำปึล  แปลว่า ดอกมะขาม

ข้าวหอมชนิดนี้ ทนแล้งเป็นที่ 1 เมื่อขัดขาวจะสีขาวเหมือนข้าวทั่วไป หากสีเป็นข้าวกล้องเมล็ดสีน้ำตาลออกเขียว  เมื่อเก็บเกี่ยวและสีใหม่ๆ ข้าวที่นำมาหุง จะมีความหอมไม่น้อยไปกว่าข้าวขาวดอกมะลิ 105 เมื่อหุงกินแล้วเหลือ อยู่ได้นาน ไม่บูดง่าย

หอมนิล เป็นข้าวเจ้าหอมนิลมีเมล็ดสีม่วงดำ ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งโปรตีน แคลเซียม  ธาตุเหล็ก  ธาตุสังกะสี วิตามินอี และมีปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระ สูงประมาณ 293 ไมโครโมลต่อกรัม  ในส่วนของรำและจมูกข้าว มีวิตามิน E วิตามิน B กรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง

และข้าวชนิดนี้ยังมีสารโอเมก้า 3 ประมาณ 1-2 % รำข้าวของเจ้าหอมนิลมีปริมาณเส้นใย digestible fiber สูงถึง 10%  มีศักยภาพในการนำมาแปรรูปทางอุตสหกรรมอาหารสูง เช่น การผลิตผลิตภัณฑ์อาหารจากแป้งข้าวเจ้าหอมนิล รวมทั้งขนมขบเคี้ยวต่าง

สารแอนโทไซยานินในข้าวหอมนิล ช่วยลดการอักเสบของเนื้อเยื่อ ช่วยลดไขมันอุดตันในเส้นเลือดที่หัวใจ และสมอง บรรเทาโรคเบาหวาน ช่วยบำรุงสายตาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการมองเห็นเวลามองตอนกลางคืน และมีสาร โปรแอนโทไซยานิดิน ที่ช่วยให้เซลล์ในร่างกายทำงานได้อย่างปกติ ลดไขมันอุดตันในเส้นเลือดป้องกันโรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง ยับยั้งการเจริญเติบของเซลล์มะเร็งเต้านม ปอด กระเพาะอาหาร และเม็ดเลือดขาว

หอมดง เป็นข้าวพื้นเมืองของคนเชื้อสาย ญัฮกุร ญักุร หรือ  เนียะกุล ซึ่งเป็นชุมชน มอญโบราณ อยู่บนภูเขาแถบแม่น้ำป่าสักในเขตจังหวัดเพชรบูรณ์  จังหวัดนครราชสีมา  จังหวัดชัยภูมิ  ข้าวหอมดง จัดเป็นข้าวเจ้า ที่นิมปลูกในสภาพไร่ ต้นเตี้ย วัดความสูงเฉลี่ย 70 เซนติเมตร แตกกอดี ใบสีเขียว ใบธงนอน รวงสั้น จับห่าง คอรวงเหนียว เป็นข้าวกลาง เก็บเกี่ยวประมาณเดือนพฤศจิกายน เมล็ดอ้วนสั้น เปลือกสีเหลืองนวล หางสั้น จ้าวสารสีขาวใส เหมาะต่อการบริโภค มีกลิ่นหอมมาก

เขี้ยวงู  เป็นข้าวเหนียวที่นิยมปลูกในแถบภาคเหนือ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ในอดีตชาวนาไทยในแถบล้านนา จะรับประทานข้าวเหนียวเป็นหลัก ผู้มีนาในครอบครองมาก จะปลูกข้าวเหนียวคุณภาพดี คือ มีเมล็ดเล็ก ผอมเรียวยาว นุ่ม มีกลิ่นหอม แต่ไม่เน้นผลผลิต

เนื่องจากลักษณะเมล็ดที่ผอมเรียวยาวคล้ายเขี้ยวงูจึง เรียกว่า ข้าวเขี้ยวงู เหมาะสำหรับบริโภค เพราะมีรสชาตินิ่มหอม หุงขึ้นหม้อ ข้าวที่นึ่งแล้วมีลักษณะเมล็ด เรียวยาว เป็นมันวาว  นิยมนำแปรรูปเป็นข้าวเหนียวมูน

มะลิแดง  เป็นข้าวพื้นบ้านของคนเชื้อสารเขมร ที่ทุกครอบครัวต้องหุงกินเป็นประจำ เพราะมีความเชื่อว่า เมื่อได้กินข้าวชนิดนี้แล้วจะป้องกันโรคเหน็บชา  โรคลำไส้ และโรคอัมพาต  จากการตรวจสอบคุณค่าทางโภชนาการ พบว่า  มะลิแดง  เป็นข้าวเจ้า ที่มีมีเบต้าแคโรทีนมาก และมีประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระสูงสุด     เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพราะ มีค่าดัชนี้น้ำตาล (RAG) ต่ำกว่า 15กรัม/100กรัม

มะลิแดง เป็นข้าวเจ้านาปี  ผลผลิตต่อไร่สูง เปลือกข้าวสีขาว  เมล็ดข้าวสารสีแดง ยาวเรียว เก็บเกี่ยวต้นเดือนธันวาคม  เมล็ดข้าวอ่อนนุ่มและ มีกลิ่นหอม มีสรรพคุณทางยา  ชาวอีสานนิยมกินข้าวมะลิแดงเป็นยาบำรุงเลือด