| ที่มา | แปลกแต่ชื่อ แต่ฉันคือต้นไม้ |
|---|---|
| ผู้เขียน | เมย์วิสาข์ |
| เผยแพร่ |
ชื่อวิทยาศาสตร์ Barleria cristata L.
ชื่อสามัญ Phillippine violet
ชื่อวงศ์ Acanthaceae
ชื่ออื่นๆ ก้านชั่ง อังกาบเมือง ลืมเฒ่าใหญ่ คันชั่ง อังกาบกานพลู ทองระอา
ใครๆ ชอบเรียกเดี๊ยนว่า “คุณหญิงอังกาบ” หรือคนทั่วไปก็อาจเรียกว่า คุณนายอังกาบ
“ใครๆ” ที่เดี๊ยนว่านี้ก็คือ คนรับใช้ 3-4 คน ที่บ้านเดี๊ยนเอง ก็คุณสังเกตซิ พอเอ่ยชื่อ “อังกาบ” มีไหมที่เป็นชื่อหญิงชาวบ้านธรรมดาทั่วๆ ไป เพราะมีคนพูดกันว่า อังกาบ คือชื่อไม้ดอกงามเปรียบนามสตรีมีสกุล เดี๊ยนจึงได้อานิสงส์เป็นชื่อพิเศษแปลกกว่าต้นไม้ทั่วไป
พูดถึงชื่อแล้วเดี๊ยนขออธิบายอีกนิดนะคะ เพราะคำว่า อังกาบ มาจากคำ 2 คำ คือ อัง และอีกคำคือ กาบ ซึ่งมีความหมายต่างกันมาก แต่พอมารวมกันเป็นชื่อ ดอกอังกาบ กลายเป็นดอกไม้ที่มีสีสวยสด สะอาด เพียงแต่ทั่วๆ ไปก็อาจจะไม่ชินหูชินตากันนัก ส่วนใหญ่จะได้ยินในละครทีวี เป็นแม่ผัว เป็นคุณหญิง คุณนาย กับลูกสะใภ้ชาวบ้าน คนจึงไม่ค่อยรู้ว่าเป็นต้นไม้ แต่อังกาบเกิดเป็นที่รู้จักกันมากเมื่อเดือนที่ผ่านมา ก็เพราะมีต้นไม้ชื่อเหมือนเดี๊ยน
ที่ชาวบ้านเด็ดใบ ถอนต้นไปต้มกินกัน จนเดือดร้อนทั้งวัดทั้งพระ ทั้งชาวบ้านที่มีต้นไม้ชื่อนี้
คือต้น “อังกาบหนู” มีข่าวว่านำไปกินรักษาโรคมะเร็งได้ คนจึงตามหา ตามขุด ตามเด็ดกัน โด่งดังช่วงข้ามคืน
อังกาบหนู มีชื่อวิทยาศาสตร์ต่างกับเดี๊ยน คือ Barleria prionitis Linn และมีความต่างอีกคือ บริเวณข้อมีหนาม ดอกสีเหลืองสด แต่สำหรับเดี๊ยน บริเวณกิ่งก้านมีขน ส่วนดอกก็มีสีขาวหรือม่วงแถบขาว ออกเป็นกลุ่มอยู่ปลายยอด หรือกิ่งก้าน และจะออกดอกปีละครั้งในฤดูหนาว หรือประมาณเดือนกันยายนถึงตุลาคม ดอกมีรูปทรงกรวยคล้ายแตร เมื่อดอกบานเต็มที่จะกว้างประมาณ 3 เซนติเมตร เมื่อเป็นผลแห้งจะแตก ผลรูปรี ยาว แต่ขยายพันธุ์โดยการปักชำได้ด้วย ปลูกเดี๊ยนได้ทุกภูมิภาค แต่เดี๊ยนชอบดินร่วน ระบายน้ำได้ดี แสงแดดดี ดอกจะสวย จะปลูกเป็นไม้กระถางหรือปลูกเป็นกลุ่มประดับสวนหย่อมก็ได้ ตัดแต่งเป็นรูปทรงได้ดี เดี๊ยนจึงถูกปลูกไว้ริมรั้ว ริมทางเดิน แม้แต่ริมทะเลก็ได้ แต่อย่าให้น้ำท่วม
เดี๊ยนดีใจที่ไม่เป็นเพียงคุณหญิงอังกาบ เพราะดอกสวยของเดี๊ยนยังใช้แก้พิษตะขาบ แมงป่อง ช่วยขับปัสสาวะ ฟอกระดู ขับประจำเดือน คนนิยมใช้รากของดอกชนิดสีม่วงมาทำยา ถ้าดอกสีขาวเหลืองตากแห้งก็ใช้ต้มเป็นน้ำสมุนไพรได้ แต่ช่วงนี้ “อังกาบหนู” กำลังดัง ถ้าหายากแล้วจะเปลี่ยนใจมาหา “หญิงอังกาบ” ก็คงจะยากเหมือนกันนะ เพราะจะออกดอกหน้าหนาว แม้จะไปตามหาซื้อแถวตลาดนัดจตุจักร ก็หายากเช่นกัน จนคนเรียกชื่อเดี๊ยนอีกชื่อว่า “ทองระอา”
รัก-ชอบเดี๊ยน อย่าเพิ่ง “ระอา” นะ ปลูกเดี๊ยนแล้ว “หญิงอังกาบ” จะออกดอกสีม่วงขาวให้สวยสด จนดอกสีเหลืองของ “หนูอังกาบ” ซีด…อายไปเล่ย
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกวันจันทร์ที่ 24 กันยายน พ.ศ.2561
