“เภสัชฯ มหิดล” ค้นพบครั้งแรกของโลก ฟ้าทะลายโจรผงบด ลดโอกาสลิ่มเลือดอุดตันในสมอง-ลองโควิด

เป็นเวลากว่า 3 ปี ที่หลายๆ ประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทยที่ต้องเผชิญหน้ากับโรคโคโรนาไวรัส หรือโควิด-19 ทำให้มีประชาชนติดเชื้อและเสียชีวิตจากไวรัสตัวดังกล่าวจำนวนมาก โดยเชื้อไวรัสสามารถแพร่ระบาดได้ระหว่างบุคคล จากการสัมผัสหรืออยู่ใกล้ชิดเป็นหลัก โดยผ่านละอองเสมหะขนาดเล็กที่เกิดจากการไอ จาม หรือพูดคุยกัน แม้ละอองเสมหะเหล่านี้เกิดเมื่อหายใจออก แต่ปกติจะตกลงสู่พื้นหรือติดค้างบนพื้นผิววัตถุต่างๆ ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อในระยะไกล บุคคลอาจติดเชื้อได้จากการสัมผัสพื้นผิวที่ปนเปื้อนแล้วนำมาแตะตา จมูก หรือปากของตนเอง

ดร.ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร
ดร.ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว

แม้ในปัจจุบันจะมีการฉีดวัคซีน ยา ในการป้องกันและยับยั้งโรคไวรัสดังกล่าว แต่สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อโรคกลับไม่ลดลง ทำให้ประชาชนต้องเรียนรู้ปรับตัวให้อยู่รอดกับโรคดังกล่าว

มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในพระอุปถัมภ์ฯ จัดงานเสวนา “ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรพื้นบ้านจากทางเลือก สู่ทางรอด” ณ ห้องประชุมพิทยา จารุพูนผล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยมีผู้ทรงคุณวุฒิจากหลายหน่วยงานเข้าร่วมเสวนา เมื่อวันเสาร์ที่ 17 มิถุนายน 2566 ที่ผ่านมา

โดยมี ดร.ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร ประธานกรรมการบริหารฝ่ายพัฒนาภูมิปัญญาไทย มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า ที่ผ่านมา มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้ลงไปเก็บข้อมูลของสมุนไพรอย่างต่อเนื่องรวมถึงฟ้าทะลายโจร พบว่าฟ้าทะลายโจรเป็นสมุนไพรที่มีการใช้ทุกภาค พบขึ้นเองในธรรมชาติ โดยเฉพาะพื้นที่เคยเป็นอโรคยาศาลา เป็นเมืองโบราณ ซึ่งได้มีการเก็บรวบรวมสายพันธุ์แล้วทั่วประเทศ เพื่อยืนยันองค์ความรู้ของคนโบราณ และหลักฐานทางวิชาการว่ามีฟ้าทะลายโจรในประเทศไทยมีกี่สายพันธุ์โดยดูถึงระดับ DNA เพื่อป้องกันการนำไปกล่าวอ้างว่าเป็นสายพันธุ์ใหม่ที่มีการพัฒนาขึ้นของใครในอนาคต แล้วมาเรียกเก็บค่าสายพันธุ์จากเกษตรกร

พญ.วรวรรณ กอปรกิจงาม

ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรพื้นบ้าน

จากทางเลือก สู่ทางรอด

ดร.ภญ.สุภาภรณ์ กล่าวต่อว่า ข้อมูลที่น่าสนใจในงานเสวนาครั้งนี้ เราได้มีการศึกษาเพื่อลดการนำเข้าสเปรย์พ่นคอจากสมุนไพรจากต่างประเทศ โดยร่วมกับโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ ทำการทดลองทางคลินิกในเบื้องต้น พบว่า สเปรย์ฟ้าทะลายโจรมีประสิทธิผลบรรเทาอาการเจ็บคอ อาการกลืนลำบากและอาการไอได้ ไม่แตกต่างจากยาเปรียบเทียบในท้องตลาดที่เป็นผลิตภัณฑ์จากสารสกัดสมุนไพรต่างประเทศ

ต้นกล้าฟ้าทะลายโจร

แต่ฟ้าทะลายโจรสามารถลดระยะเวลาการรักษาอาการเจ็บคอและอาการกลืนลำบากได้เร็วกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยน่าจะเนื่องมาจากฤทธิ์ลดการอักเสบที่โดดเด่นของฟ้าทะลายโจร นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์สเปรย์จากสารสกัดฟ้าทะลายโจรของไทยยังมีราคาถูกกว่าผลิตภัณฑ์จากสารสกัดต่างประเทศ ที่สำคัญคือเงินตราหมุนเวียนอยู่ในประเทศ สร้างงาน สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรอย่างแท้จริง

ผศ.ดร.ภก.อาณัฐชัย ม้ายอุเทศ

ฟ้าทะลายโจรลดการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน

ดร.ภญ.สุภาภรณ์ เล่าเพิ่มเติมว่า สิ่งที่น่าดีใจอีกหนึ่งเรื่องในการนำเสนอข้อมูลทางวิชาการในครั้งนี้คือ พบหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงผลของฟ้าทะลายโจรที่ลดการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในผู้ป่วยโควิด-19 ซึ่งการเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลังการติดเชื้อโควิด-19 นั้นเป็นปัญหาสำคัญที่อาจมีความรุนแรงจนถึงแก่ชีวิตได้ โดยเฉพาะการอุดตันในอวัยวะสำคัญ เช่น สมอง ปอด หัวใจ ฯลฯ และถึงแม้ว่าจะเป็นลิ่มเลือดเล็กๆ ไปอุดตันตามหลอดเลือดเล็กๆ ก็สามารถนำไปสู่ความเสียหายของเนื้อเยื่อของอวัยวะนั้นๆ ทำให้เกิดอาการลองโควิด ซึ่งข้อค้นพบนี้ได้จากการศึกษาประสิทธิศักย์และความปลอดภัยของการใช้ฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่ได้รับทุนสนับสนุนจากสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.)

โดยอาจารย์จากมหาวิยาลัยมหิดลเป็นผู้ทำการศึกษา จากการวิจัย proteomics (โปรตีโอมิกส์) พบว่า พลาสมาของผู้ป่วยที่กินยาฟ้าทะลายโจรชนิดผงบดหยาบที่มีแอนโดรกราโฟไลด์ขนาด 180 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นเวลา 5 วัน มีโปรตีนที่มีส่วนช่วยลดความรุนแรงของโรคโควิด-19 ด้วยการลดการเกิดลิ่มเลือดอุดตันได้ ซึ่งถือเป็นการค้นพบครั้งแรกของโลกถึงฤทธิ์ฟ้าทะลายโจรในการไปลดโอกาสการเสียชีวิตจากการเกิดลิ่มเลือดอุดตันและความทุกข์ทรมานจากลองโควิดได้ ซึ่งยังต้องอาศัยการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมอีกในอนาคต

พญ.ริสา โอโกโนกิ

สมุนไพรคู่บ้าน สรรพคุณนานาชนิด

ดร.สุภาภรณ์ ยังเผยว่า นอกเหนือจากการค้นพบหลักฐานทางวิชาการที่สำคัญเหล่านี้แล้ว เรายังเชื่อว่า ฟ้าทะลายโจรเป็นสมุนไพรสำคัญที่ต้องมีคู่บ้าน ขึ้นง่าย ปลูกง่าย หาง่าย ทำเป็นยาใช้เองก็ง่าย ประชาชนสามารถใช้ดูแลสุขภาพเองได้ในหลายๆ โรคในการพึ่งตนเองเมื่อยามเจ็บป่วย เป็นทางเลือกที่ไม่ต้องไปโรงพยาบาลทำให้ลดปัญหาการแออัดที่สถานพยาบาลลง และในสถานการณ์ที่มีภัยพิบัติ เช่น การขาดแคลนยา การระบาดโรคอุบัติใหม่พวกเชื้อไวรัส ฟ้าทะลายโจรคือทางรอดของประชาชนคนไทย

ซึ่งบรรยากาศภายในงานมีการจัดเสวนาบรรยายเกี่ยวกับฟ้าทะลายโจรในหัวข้อต่างๆ ดังนี้

  1. ฟ้าทะลายโจร มรดก ภูมิปัญญาและความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย โดย ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร และ พม.ป.แพรวนภา ทุมหนู มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในพระอุปถัมภ์ฯ
  2. ผลการรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ที่ภาวะปอดอักเสบรุนแรงน้อย แบบบูรณาการด้วยฟ้าทะลายโจร โดย พญ.วรวรรณ กอปรกิจงาม ผู้อำนวยการโรงพยาบาลโนนนารายณ์ จังหวัดสุรินทร์
  3. ผลการศึกษาพลาสมาโปรติโอมิกส์และเมตาบอโลมิกส์ ในผู้ป่วยโควิด-19 ที่ใช้ยาฟ้าทะลายโจร โดย ผศ.ดร.ภก.อาณัฐชัย ม้ายอุเทศ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  4. ประสิทธิภาพของการลดการอักเสบของยาพ่นสารสกัดฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอ โดย พญ.ริสา โอโกโนกิ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สาขาโสต ศอ นาสิกวิทยา กลุ่มงานโสต ศอ นาสิกวิทยา โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
  5. สถานการณ์การใช้ฟ้าทะลายโจร ในช่วงการระบาดของโควิด-19 โดย ดร.ภก.ยงศักดิ์ ตันติปิฎก นักวิชาการอิสระ
  6. ความปลอดภัยของฟ้าทะลายโจรต่อตับและไต โดย ดร.ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว ศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

นอกจากนี้ ภายในงานยังมีการทำกิจกรรม D.I.Y. ครีมบรรเทาอาการคัน สเปรย์พ่นคอ และสเปรย์กันยุง จากฟ้าทะลายโจรอีกด้วย ทำให้ประชาชนที่เดินทางเข้ามาร่วมงานเสวนาในครั้งนี้ได้รับความรู้และสาระประโยชน์จากอภัยภูเบศรแบบจัดเต็ม

ดร.ภก.ยงศักดิ์ ตันติปิฎก

และสำหรับท่านที่พลาดงานเสวนาในครั้งนี้ สามารถรับชมย้อนหลังได้ที่ช่องยูทูบ อภัยภูเบศร และนอกจากงานเสวนาวิชาการที่จัดขึ้นแล้ว ยังเตรียมองค์ความรู้เรื่องการดูแลสุขภาพพื้นฐานโดยเฉพาะระบบทางเดินหายใจ ไปให้ประชาชนเรียนรู้ที่งานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติ ครั้งที่ 20 วันที่ 28 มิถุนายน ถึง 2 กรกฎาคมนี้ ที่อิมแพคเมืองทองธานี ฮอลล์ 11-12 สอบถามเพิ่มเติมได้ที่โทร. 037-211-289 หรือติดตามความคืบหน้าทางเพจเฟซบุ๊ก : สมุนไพรอภัยภูเบศร