เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 14 กันยายน พ.ศ.2566

กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) ผนึกกำลังร่วมกับทุกภาคส่วน แก้ปัญหาน้ำเสียคลองแม่ข่า เผย 4 แนวทางสำคัญ เกิดผลตามมา สร้างการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวสร้างเศรษฐกิจใหม่ของจังหวัดเชียงใหม่

กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จัดให้มีการเสวนาทางวิชาการ เรื่อง ความสำเร็จการแก้ไขปัญหาคลองแม่ข่า จังหวัดเชียงใหม่ โดยมี นายพิทยา ปราโมทย์วรพันธุ์ รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ เป็นประธาน โดยมีเจ้าหน้าที่จากภาคส่วนต่างๆ และสื่อมวลชนเข้าร่วม ณ ห้องประชุมพลอยไพลิน โรงแรมกรีน เลค รีสอร์ท จังหวัดเชียงใหม่ ทั้งนี้ ภายหลังการเสวนา รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ และคณะ ได้ลงพื้นที่เพื่อติดการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำคลองแม่ข่า โดยได้เดินทางไปยังคลองแม่ข่า ช่วงต้นน้ำ-สวนสาธารณะ ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม และสะพานแม่ข่าระแกง ตำบลช้างคลาน เพื่อติดตามการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำคลองแม่ข่า ช่วงปลายน้ำ

นายพิทยา เปิดเผยว่า เพื่อแก้ไขปัญหาน้ำเน่าเสียในคลองแม่ข่าหรือน้ำแม่ข่า ที่เกิดขึ้นมาเป็นระยะเวลานาน ในปี 2560 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยกรมควบคุมมลพิษ ได้ร่วมกับจังหวัดเชียงใหม่ หารือเพื่อแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำคลองแม่ข่าอย่างจริงจัง ต่อมาจังหวัดเชียงใหม่ได้จัดทำแผนแม่บทคลองแม่ข่า (พ.ศ. 2561- 2565) ภายใต้วิสัยทัศน์ “คลองสวย น้ำใส ไหลดี ชุมชนมีสุข” เพื่อให้แต่ละหน่วยงานใช้เป็นแนวทางการแก้ไขปัญหาทั้งระบบ

รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวอีกว่า คลองแม่ข่า เป็นคลองธรรมชาติที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์คู่เมืองเชียงใหม่ มีความยาวทั้งสิ้น 30 กิโลเมตร ไหลผ่านอำเภอแม่ริม อำเภอเมืองเชียงใหม่ และอำเภอหางดง ไหลลงสู่แม่น้ำปิง กรมควบคุมมลพิษได้ติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำมาตั้งแต่ปี 2558 พบว่าคุณภาพน้ำในช่วงต้นน้ำอยู่ในเกณฑ์พอใช้ แต่เมื่อไหลผ่านชุมชนเมือง จะมีคุณภาพเสื่อมโทรมลง จึงร่วมกับจังหวัดเชียงใหม่ และหน่วยงานภาคส่วนต่างๆ แก้ปัญหามาอย่างต่อเนื่อง

สำหรับแนวทางแก้ไขปัญหา รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวว่า ประกอบด้วย 4 แนวทาง  คือ หนึ่ง การจัดหาและพัฒนาแหล่งน้ำต้นทุน โดยปรับเปลี่ยนการเปิด-ปิด ประตูผันน้ำจากคลองแม่ข่าสู่แม่น้ำปิงให้เหมาะสม เพื่อให้น้ำจากต้นน้ำไหลสู่คลองแม่ข่ามากขึ้น สอง การจัดการระบบรวบรวมน้ำเสียชุมชน การปรับปรุงซ่อมแซมระบบบำบัดน้ำเสียของเทศบาลนครเชียงใหม่ เช่น การปรับเปลี่ยนการสูบน้ำเสีย จากระบบการตั้งเวลาสูบเป็นระบบลูกลอย และปรับปรุงระดับคันกั้นของอาคารผันน้ำให้สูงขึ้น รวมทั้งทำรางระบายน้ำเสียจากตลาดสดเทศบาลลงสู่ท่อรวบรวมน้ำเสียหลัก เพื่อไม่ให้มีน้ำเสียไหลลงสู่คลอง สาม ท่อดักน้ำเสียและภูมิทัศน์บริเวณแนวคลองแม่ข่า การปรับปรุงซ่อมแซมระบบบำบัดน้ำเสียของเทศบาลนครเชียงใหม่ และก่อสร้างท่อดักน้ำเสียริมคลองแม่ข่า ตำบลช้างคลาน ภายใต้โครงการก่อสร้างระบบระบายน้ำหลัก ป้องกันไม่ให้น้ำเสียจากชุมชนไหลลงคลองแม่ข่า และ สี่ การสร้างจิตสำนึกและการมีส่วนร่วมของชุมชน ส่งเสริมให้ความรู้การจัดการน้ำเสีย และการมีส่วนร่วมทุกภาคส่วนของชุมชนริมคลองแม่ข่า

รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวถึงผลสำเร็จว่า ด้วยการดำเนินงานของภาคส่วนต่างๆ และความร่วมมือของประชาชน จากที่เคยเป็นคลองน้ำเสีย ปัจจุบันคลองแม่ข่าบางช่วงได้เปลี่ยนเป็นแหล่งท่องเที่ยว เช่น พื้นที่ระหว่างสะพานระแกงถึงชุมชนฟ้าใหม่ ประตูก้อม ระยะทาง 775 เมตร เทศบาลนครเชียงใหม่ได้ปรับภูมิทัศน์ระยะที่ 1 ได้สวยงาม จนได้รับสมญาใหม่ว่าเป็น “คลองโอตารุ” ของจังหวัดเชียงใหม่ และที่บริเวณบ้านพระนอน และบ้านป่ารวก พื้นที่ อบต.ดอนแก้ว อำเภอแม่ริม ได้ปรับปรุงและพัฒนาสองฝั่งคลอง ระยะทาง 500 เมตร ให้เป็นสวนสวย และทางเดินสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ และออกกำลังกาย โดยนำโมเดลการพัฒนาคลองน้ำเสื่อมโทรมให้กลายเป็นคลองน้ำใส เช่น คลองชองกเยชอน ในเกาหลีใต้ มาเป็นต้นแบบ เพื่อสร้างเป็นพื้นที่แบ่งปันสำหรับคนเมืองและกระตุ้นเศรษฐกิจ

“ทั้งนี้ ไม่ใช่เพียงการปรับปรุงความสวยงามเท่านั้น แต่ยังให้คนในชุมชนมีส่วนร่วมรีโนเวทบ้านเรือนของตัวเอง เพื่อให้เข้ากับบรรยากาศ โดยบางหลังเปลี่ยนเป็นร้านค้า ร้านอาหาร สร้างงาน สร้างรายได้ให้ประชาชนในพื้นที่ อีกช่องทางหนึ่ง คลองแม่ข่านี้ ยังมีความหวัง และไม่ใช่แค่กลับมาเป็นแหล่งน้ำใส แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อผู้คนในพื้นที่ และภาพความสวยงามเช่นนี้จะยังคงยั่งยืนอยู่ได้ ถ้าหากเราทุกคนช่วยกัน” รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าว