กระทรวงเกษตรฯ พัฒนาไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงศัตรูพืชชนิดผงสำเร็จเป็นแห่งแรก

นายเฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์กล่าวว่า ได้มอบหมายให้อธิบดีกรมวิชาการเกษตรเร่งจดสิทธิบัตรสูตรการผลิตชีวภัณฑ์กำจัดแมลงศัตรูพืชชนิดใหม่ซึ่งนักวิชาการคิดค้นได้เป็นแห่งแรก นวัตกรรมที่วิจัยและพัฒนาขึ้นคือ การเก็บรักษาไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงแบบผงดินบรรจุในขวดกระป๋องพลาสติกขาวทึบ ซึ่งสามารถเก็บรักษาได้เป็นเวลานานกว่า 6 เดือน ทั้งนี้เป็นไปตามนโยบายของกระทรวงเกษตรฯ ที่ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องวิจัยและพัฒนาชีวภัณฑ์ต่างๆ ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นเพื่อลด ละ เลิกการใช้สารเคมีทางการเกษตร อีกทั้งสอดคล้องกับนโยบายส่งเสริมการทำเกษตรตามมาตรฐานระบบจัดการคุณภาพพืช (GAP) และเกษตรอินทรีย์เพื่อความปลอดภัยของเกษตรกร ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม ล่าสุดยื่นจดสิทธิบัตร “สูตรสำเร็จไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงแบบผง และการเก็บในภาชนะ” แล้ว

นางสาวเสริมสุข สลักเพ็ชร์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตรเปิดเผยว่า ไทยใช้ไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงศัตรูพืชมาตั้งแต่พ.ศ. 2529 ไส้เดือนฝอยศัตรูเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ลักษณะคล้ายเส้นด้าย ลักษณะพิเศษคือ มีแบคทีเรียที่ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันซึ่งแบคทีเรียนี้มีฤทธิ์ทำให้แมลงตายและสร้างสารปฏิชีวนะยับยั้งจุลินทรีย์ชนิดอื่นที่จะเข้ามาปะปน ทำให้แมลงที่ตายด้วยไส้เดือนฝอยไม่เน่าเละ ไม่มีกลิ่นเหม็น และทำให้ไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงสามารถขยายพันธุ์ได้ดีอีกด้วย ปัจจุบันพบว่า ไส้เดือนฝอยสไตเนอร์นีมา คาร์โปแคปซีเป็นไส้เดือนฝอยศัตรูที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในการกำจัดแมลงได้หลายชนิด

ทั้งนี้สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืชค้นคว้าวิจัยการผลิตและการเก็บรักษาไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงมาอย่างต่อเนื่อง การเพาะเลี้ยงไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงสามารถเลี้ยงขยายได้ง่ายด้วยตัวหนอน แต่หากต้องการผลิตขยายเป็นปริมาณมากสามารถเพาะเลี้ยงได้ด้วยอาหารเทียมในสภาพปลอดเชื้อ และเติมเชื้อแบคทีเรียในอาหารเทียมด้วยเพื่อให้ได้ผลผลิตไส้เดือนฝอยที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลงสูง ในกรณีที่ไม่มีการเติมเชื้อแบคทีเรียร่วมอาศัยและไม่อยู่ในสภาพปลอดเชื้อจะทำให้เกิดการปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ชนิดอื่นในขั้นตอนการเลี้ยงและทำให้ไส้เดือนฝอยมีคุณภาพและประสิทธิภาพต่ำในการกำจัดแมลง

อธิบดีกรมวิชาการเกษตรกล่าวต่อว่า ได้พัฒนาวิธีการเก็บรักษาไส้เดือนฝอยสไตเนอร์นีมา คาร์โปแคปซี จากเดิมที่เก็บในชิ้นฟองน้ำสังเคราะห์แล้วบรรจุในถุงพลาสติกซึ่งคงประสิทธิภาพได้นานกว่า 3 เดือน แต่มีข้อจำกัดที่ต้องนำฟองน้ำที่มีไส้เดือนฝอยมาบีบขยำในน้ำ 3 ครั้งจึงจะสามารถนำไปฉีดพ่นกำจัดแมลงศัตรูพืชได้ ซึ่งยุ่งยากและมีไส้เดือนฝอยบางส่วนหลงเหลือติดอยู่ในชิ้นฟองน้ำทำให้สูญเสียไปโดยเปล่าประโยชน์ ดังนั้นจึงได้พัฒนากระบวนการเก็บรักษาไส้เดือนฝอยแบบผงดินเพื่อให้เกษตรกรนำไปใช้ได้สะดวก เพียงเทผงดินที่มีไส้เดือนฝอยลงละลายในน้ำ แล้วพ่นกำจัดแมลงได้ทันที นอกจากนี้การเก็บไส้เดือนฝอยในกระป๋องยังสะดวกในการขนส่งและช่วยรักษาคุณภาพของไส้เดือนฝอยได้นานเพิ่มเป็นเท่าตัว

“วิธีใช้ไส้เดือนฝอยสำหรับป้องกันกำจัดหนอนกินใต้ผิวเปลือกลองกอง ด้วงหมัดผัก ด้วงงวงมันเทศ ด้วงกินรากสตรอเบอรี่ หนอนกระทู้หอม หนอนผีเสื้อในโรงเห็ด และแมลงศัตรูในสนามหญ้านั้นควรพ่นชีวภัณฑ์หลังเวลา 17.00 น. และหลังให้น้ำ ควรเขย่าและคนเป็นระยะเพื่อให้ไส้เดือนฝอยกระจายในน้ำได้ทั่วถึง ใช้ให้หมดหลังเปิดกระป๋อง ขณะนี้ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงขยายไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงให้เกษตรกรและ ผู้ประกอบการ สำหรับผู้สนใจใช้ชีวภัณฑ์ไส้เดือนฝอยศัตรูแมลงแบบผงสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช โทรศัพท์ 02-579-7580 ต่อ 135” อธิบดีกรมวิชาการเกษตรกล่าว