ผู้เขียน	ชำนาญ ทองเกียรติกุล
เผยแพร่	วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ.2560

อาชีพการเลี้ยงโคทั้งโคนมและเนื้อ เริ่มมีเกษตรกรให้ความสนใจมากขึ้น โดยเฉพาะการเลี้ยงโคนมแต่ก็พบว่ามีปัญหา

หนึ่งการเลี้ยงคือการให้นมลูกโค ดังนั้น ทางวิทยาลัยอาชีวศึกษาปทุมธานี ได้ศึกษาเกี่ยวกับการเลี้ยงโคนม ซึ่งออกในรูปแบบของสิ่งประดิษฐ์ที่จะช่วยในการเลี้ยงลูกโคในขณะที่ยังต้องดูดนมอยู่ คือ “จุกนม มอ มอ”

ในการเลี้ยงโคนมอาจจะต้องรู้วิธีการดูแลลูกโคที่ยังเล็ก ทั้งนี้ เนื่องจากการเลี้ยงโคนมนิยมแยกลูกโคจากแม่โคมาเลี้ยงเอง ตั้งแต่วันแรกคลอดถึงหย่านม โดยใช้น้ำนมเทียม หรืออาหารแทนนม ให้นมผงละลายน้ำ มื้อละ 2 ลิตร เช้า-เย็น โดยการใช้น้ำสะอาดต้มให้อุ่น 50-55 องศาเซลเซียล ผสมกับนมผงตามอัตราส่วน นมผงต่อน้ำ 1 : 8 หรือ 1 : 9 ส่วน แล้วคนให้ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน ทดแทนนมแม่ซึ่งผลิตเพื่อจำหน่าย

การให้นมผง วันแรกควรจะผสมนมผงกับนมแม่ แล้วค่อยๆ ลดนมแม่ให้น้อยลงจนเหลือนมผงทั้งหมด ลูกโคอายุ 1 เดือนแรกควรใช้ขวดนม การดูดนมจากขวดให้ยกสูงขึ้นลักษณะเงยหน้าขึ้น น้ำนมจะไหลผ่านไปยังกระเพาะแท้โดยตรง ไม่ควรใช้ถังธรรมดาให้ลูกโคก้มลงกินเอง เพราะเป็นท่าที่ผิดธรรมชาติของลูกโค ทำให้นมตกค้างในกระเพาะหมักที่ไม่มีน้ำย่อยนม แต่มีพวกจุลินทรีย์ย่อยสลายนมทำให้ลูกโคท้องเสีย สุขภาพและการเจริญเติบโตของลูกโคไม่ดี

ทั้งนี้ ปัญหาในการให้ลูกโคดูดนมจากขวดนั้น ทางวิทยาลัยอาชีวศึกษาปทุมธานี พบว่า จุกนมที่จำหน่ายทั่วไปมักจะแข็งเกินไป ลูกโคนมดูดนมไม่สะดวก หรือไม่ก็อ่อนบางเกินไป ฉีกขาดได้ง่าย อีกทั้งหาซื้อไม่สะดวก ดังนั้น จึงคิดประดิษฐ์ขึ้นเองจากวัสดุที่ไม่ใช้แล้ว อย่างเช่น ยางไลเนอร์ จากอุปกรณ์ชุดรีดนม สามารถใช้ทดแทนจุกนมได้ดี

วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ประดิษฐ์

1. 1. ยางไลเนอร์
2. 2. มีดคัตเตอร์
3. 3. เข็ม หรือด้าย
4. 4. ขวดน้ำ หรือขวดน้ำอัดลม
5. 5. นมผง

ขั้นตอนการทำงาน

1. 1. เตรียมยางไลเนอร์ จากอุปกรณ์ชุดรีดนมที่ไม่ใช้แล้วล้างทำความสะอาด
2. 2. ตัดยางไลเนอร์จากหัวรีดเหลือประมาณ 5-3 นิ้ว
3. 3. เย็บปลายที่ตัดเข้าหาหัวรีด เป็นรูปตัว V หรือตัว U จะเกิดรูเล็กๆ ทั้งสองข้าง
4. 4. นำหัวนมสวมกับขวดน้ำหรือขวดน้ำอัดลม ขนาด 5-2 ลิตร

การใช้ประโยชน์

1. 1. เตรียมนมผงละลายน้ำ 1 : 9 ส่วน
2. 2. นำนมใส่ขวดแล้วสวมจุกนม
3. 3. ป้อนนมให้ลูกโค
4. 4. ล้างทำความสะอาด

เมื่อทดลองใช้ปรากฏว่า สามารถใช้ทดแทนจุกนมลูกโคที่มีจำหน่ายได้ดี ราคาถูก ทนทาน ประดิษฐ์ง่าย ไม่ยุ่งยาก ใช้วัสดุเหลือใช้ให้เกิดประโยชน์