ที่มา	เทคโนโลยีปศุสัตว์
ผู้เขียน	เทคโนโลยีชาวบ้านออนไลน์
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2567

การเลี้ยงหมู มักประสบปัญหาเรื่องกลิ่นเหม็นของมูลสัตว์ เศษอาหารและน้ำที่ใช้ชำระล้างสิ่งขับถ่ายปฏิกูลต่างๆ ภายในคอก สร้างมลพิษทางกลิ่นภายในฟาร์มและชุมชนใกล้เคียง จึงมีการคิดค้นและปรับปรุงคอกสำหรับการเลี้ยงหมูเพื่อกำจัดกลิ่นดังกล่าวโดยการขุดหลุมและใส่วัสดุเพื่อซับและกำจัดกลิ่นเหม็น เรียกว่า การเลี้ยงหมูหลุมที่เวียงกาหลง

คุณอ้าย เดชวงศ์ยา เกษตรกรแห่งเวียงกาหลง อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 103 หมู่ที่ 7 ตำบลเวียงกาหลง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย ได้รับการยกย่องว่า เป็นปราชญ์ชาวบ้าน และเป็นเกษตรกรดีเด่นด้านเศรษฐกิจพอเพียง ปี 2549 ของสำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย เปิดบ้านเป็นศูนย์เรียนรู้เรื่องเกษตรผสมผสาน ทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริแบบเศรษฐกิจพอเพียงอีกด้วย

เดิมทีครอบครัวคุณอ้าย ทำนาปลูกข้าวเพียงอย่างเดียว ได้ผลผลิตน้อย ขาดทุนอยู่เรื่อย ต่อมาปรับพื้นที่เข้าร่วมโครงการไร่นาสวนผสม ตามคำชักชวนของ สำนักงานเกษตรอำเภอเวียงป่าเป้า โดยผลิตพืชหลายชนิด มีทั้งข้าว พืชไร่ พืชผัก สมุนไพร ไม้ใช้สอย ไม้เศรษฐกิจ และไม้ผล เช่น ลำไย มะม่วง ฝรั่ง พุทรา ชมพู่ กระท้อน มะละกอ ฯลฯ ควบคู่กับการเลี้ยงปลา เลี้ยงไก่พื้นเมือง โคลูกผสม และเลี้ยงหมูหลุม เพื่อลดความเสี่ยงในการลงทุนและสร้างรายได้อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี

การสร้างคอกหมูหลุม

การเลี้ยงหมูหลุมนั้นไม่ยุ่งยาก ทำง่ายๆ ใครก็ทำได้ โดยสร้างโรงเรือนขนาดกว้าง 3 เมตร ยาว 6 เมตร ความสูงพอประมาณ แล้วมุงหลังคาป้องกันฝน ก่อผนังสูงจากพื้นประมาณ 80 เซนติเมตร หรือก่อโดยใช้อิฐบล็อกสูง 4 ก้อน ขุดดินภายในคอกออกให้ลึก 90 เซนติเมตร ก็จะได้หลุมสำหรับใส่วัสดุส่วนผสม ได้แก่ ขี้เลื่อย หรือแกลบหยาบ 100 กระสอบ เกลือ 9-10 กิโลกรัม ดิน (ที่ขุดออก) 10 กระสอบ และน้ำหมัก ผลไม้ หัวเชื้อราขาว โยเกิร์ตหมูหลุม

วิธีการใส่ส่วนผสมในหลุม

1. แบ่งหรือวัดความลึกของหลุมในคอกเป็น 3 ชั้น ชั้นละ 30 เซนติเมตร

2. ในชั้นแรกเทขี้เลื่อย หรือแกลบหยาบ ประมาณ 25-27 เซนติเมตร (ใช้ประมาณ 10 กระสอบ) โรยดินทับให้ทั่วสูงประมาณ 3-5 เซนติเมตร แล้วโรยเกลือประมาณ 3 กิโลกรัม ให้ทั่ว และรดด้วยน้ำหมักผลไม้ หัวเชื้อราขาว โยเกิร์ตหมูหลุม ชนิดละ 1 บัว (2 ช้อนต่อน้ำ 10 ลิตร)

3. ชั้นที่ 2 และชั้นที่ 3 ก็ทำเหมือนกับชั้นแรก สำหรับขนาดโครงสร้างคอกและอัตราส่วนผสมต่างๆ      ดังกล่าวเหล่านี้ เหมาะสมต่อการเลี้ยงหมู 10 ตัว

ประโยชน์ของการเลี้ยงหมูหลุม

เมื่อใส่ส่วนผสมต่างๆ ลงไปในหลุมและปล่อยหมูลงเลี้ยงแล้ว มันจะขุดคุ้ยส่วนผสมเหล่านั้นกับเศษอาหารที่เหลือและมูลสิ่งปฏิกูลต่างๆ ที่มันถ่าย หลังจากนั้น จุลินทรีย์ก็จะย่อยสลาย ทำให้ไม่มีกลิ่นเหม็นรบกวน และเมื่อเลี้ยงได้ประมาณ 4 เดือน ก็จับหมูจำหน่าย วัสดุในหลุมที่ได้คือปุ๋ยหมักอินทรีย์ชีวภาพอย่างดี ที่สามารถนำไปใช้ในการบำรุงไม้ผลพืชผัก แต่ต้องผสมกับดินร่วนในอัตราส่วน 1 : 3 ทั้งนี้ เพราะปุ๋ยที่ได้มีความเข้มข้นสูง

สูตรเคล็ดลับอาหารเสริม

นอกจากการเลี้ยงหมูด้วยอาหารสำเร็จและผักผลไม้แล้ว ที่นี่ยังมีเคล็ดลับในการลดต้นทุนการผลิตคือใช้ฝรั่งและหยวกกล้วย 100 กิโลกรัม ผสมกับน้ำตาลทรายแดง 4 กิโลกรัม และเกลือเม็ด 1 กิโลกรัม คลุกเคล้าผสมกันเป็นอาหารเสริม หมูได้น้ำหนักดี เนื้อไม่มีกลิ่น และในช่วงกลางคืนนั้นจะใช้ตะไคร้หมักวางไว้ใกล้ๆ คอก เพื่อไล่ยุงให้หมู นับว่าเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่นำมาใช้ในการดูแลสัตว์เลี้ยงที่ไม่ต้องสิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย แต่ใช้สมุนไพรพื้นบ้านมาแปรรูปให้เกิดประโยชน์ได้

เกษตรกรที่สนใจสามารถเข้ามาเรียนรู้เพื่อเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพและสร้างรายได้ให้กับครอบครัวได้ หรือติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ คุณอ้าย เดชวงศ์ยา บ้านเลขที่ 103      หมู่ที่ 7 บ้านป่าจั่น ตำบลเวียงกาหลง อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย

…………………………………………………..

เผยแพร่ในระบบออนไลน์เป็นครั้งแรก เมื่อวันเสาร์ที่ 13 เมษายน พ.ศ. 2562