ผู้เขียน	อดุลย์ศักดิ์ ไชยราช
เผยแพร่	วันอาทิตย์ที่ 18 มีนาคม พ.ศ.2561

ในการกินอาหารของคนไทย ส่วนใหญ่นิยมกินของเผ็ดร้อน ประเภทที่ว่าอาหารกับข้าวไม่มีรสเผ็ดร้อน เป็นว่ากลืนไม่ค่อยลง ความเผ็ดร้อนทำให้ อร่อย กินได้เยอะ เรียกเป็นคำเพราะๆ ว่า เจริญอาหาร

อาหารเผ็ดร้อน เช่น ลาบขม ต้มแซ่บ ยำน้ำตก ผัดเผ็ดกบ แกงเผ็ดไก่ และน้ำพริกสารพัด

รสเผ็ดร้อนของอาหาร ได้จากพืชผัก สมุนไพรหลายชนิดรวมกัน หรือชนิดเดียวโดดๆ เช่น พริกไทย ขิง ข่า กระชาย และที่รู้จักกันมาแต่เนิ่นนาน จนคิดว่าเป็นพืชพื้นเมืองของไทยซะเอง คือ “พริก” มีคนเขาเล่าว่า พริกที่ปลูกไว้ให้เราเอามาประกอบอาหารให้มีรสเผ็ดนั้น สันนิษฐานว่าเข้ามาให้คนไทยรู้จักสมัยอยุธยาตอนปลาย ว่ากันว่าฝรั่งชาติโปรตุเกส เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรี หรือว่าเข้ามาไม่ทราบเจตนาเบื้องต้น เขาว่าเจริญสัมพันธไมตรี ก็ว่าตามเขา เหตุการณ์นานมาแล้ว คงเอาเรือใหญ่เข้ามาทางทะเลเข้าปากน้ำเจ้าพระยาละกระมัง เข้ามามีการปรับทุกข์ผูกมิตร มี “พริก” ติดมาทำอาหาร คนไทยได้มีวาสนาได้ชิมอาหารที่ชาวโปรตุเกสนำมา ชิมรสพริกก็อยากรู้ว่ามันคืออะไร? ฝรั่งว่าไอก็ไม่รู้ แต่ที่อเมริกาใต้ แถบ เปรู บราซิล เขาเรียก “ปริ้กก้า” อ๋อ…ปริ้กก้า ปริ้กก้า…ปริ้ก ปริก ออกเสียงยาก เรียกมันว่า “พริก” ดีกว่า

พริกขี้นก พริกขี้หนู พริกชี้ฟ้า พริกมัน พริกหยวก เป็นพืชที่อยู่ในวงศ์ หรือแฟมิลี่ solanaceae ชื่อวิทยาศาสตร์ Capsicum Frutescens Linn. พริกที่รู้จักกันในปัจจุบันนี้ ที่เป็นเม็ดใหญ่ ยาว ผิวมัน เรียกว่าพริกมัน หรือพริกใหญ่ หรือเรียกพริกสด ที่เม็ดใหญ่ๆ อ้วนป้อม ไม่เผ็ดนัก เรียกพริกหวาน ที่ออกลูกออกเม็ดเล็กยาว ปลายชี้ขึ้น เรียกพริกชี้ฟ้า หรือพริกแจว ที่มีเม็ดสีขาว เหลือง เรียกพริกเหลือง ถ้าเป็นขาว เหลือง แบบเม็ดขนาดกลาง ปลูกต้นหนึ่ง เก็บเม็ดกินไม่ทัน กิ่งหักเหยียบลงดิน ขึ้นต้นใหม่ ทนเป็นปี เรียกพริกกระเหรี่ยง หรือพริกแม้วที่มีเม็ดเล็กๆ บ้างใหญ่บ้าง ขึ้นอยู่ตามสวนตามไร่ ใต้ต้นไม้  ไม่ได้ปลูกเอง เรียกว่า พริกขี้นก ที่ปลูกไว้ตามสวนครัว สวนหลังบ้าน ใบใหญ่ เม็ดเล็กๆ เผ็ดสะเด็ดญาติเรียก พริกขี้หนู

พริกขี้นกขี้หนู มีขึ้นอยู่ทั่วไปตามสวนตามไร่ เมื่อก่อนไม่ค่อยมีใครรู้ว่า มีพันธุ์อะไรบ้าง รู้แต่ว่า เป็นพริกที่ใช้ประโยชน์ได้หลายส่วน ใช้เป็นส่วนประกอบปรุงรสอาหารสารพัด เมื่อแรกที่ขึ้นซึ่งงอกมาจากเมล็ด ที่คนนำมาเพาะ หรือที่นกถ่ายมูลแล้วขึ้นต้นเอง แรกเริ่มก่อนติดดอกออกผล จะมีต้นที่สมบูรณ์ ใบใหญ่ ยอดอวบอ้วน และใบ ยอดจะเล็กลงเมื่อติดดอกออกผล ยิ่งนานวันยิ่งใบเล็กลง ส่วนพริกขี้นก เป็นพริกที่เรียกว่าไม่ค่อยสมบูรณ์แต่แรก ต้นแคระแกร็น เม็ดผลพริกเล็กจิ๋ว แต่โรยหน้าถ้วยน้ำพริกกะปิ น่ากิ้นน่ากิน

พริกขี้หนู หรือพริกขี้หนูสวน มีพริกขี้หนูสวนเม็ดใหญ่ กับพริกขี้หนูสวนเม็ดเล็ก ขนาดเม็ดหรือผล กว้าง 1 ส่วน 3 ถึงครึ่งเซนติเมตร ยาว 1 ถึง 5 เซนติเมตร มีหลายชนิด มีทั้งเม็ดเล็ก ยาว ชื่อจินดายอดสน ช่อไสว เม็ดอ้วน สั้น ชื่อหัวเรือ หรือบางที เรียกกันตามขนาดว่า พริกขี้หนูเม็ดใหญ่ พริกขี้หนูเม็ดเล็ก ส่วนพริกขี้นก เป็นพริกที่มักขึ้นตามที่โล่งบ้าง ส่วนใหญ่ขึ้นใต้ต้นไม้ใหญ่ คงเป็นเพราะนกชอบเกาะพักผ่อนย่อยอาหาร และถ่ายมูล ก็คงไปจิกกินพริกสุกแก่ กลืนลงท้องด้วยความเอร็ดอร่อย เม็ดพริกติดมูลออกทิ้ง ขึ้นเป็นต้นใหม่ด้วยความบังเอิญ ถึงเจริญเติบโตไม่สมบูรณ์นัก

คุณค่าทางอาหารที่พริกมีอยู่ ใน 100 กรัม หรือ 1 ขีด พริกให้พลังงานเยอะมาก ถึง 55 กิโลแคลอรี ประกอบด้วย เส้นใยอาหาร 5.2 กรัม ฟอสฟอรัส 14 มิลลิกรัม แคลเซียม 4 มิลลิกรัม เหล็ก 1.2 มิลลิกรัม วิตามินเอ 2417 iu. วิตามินบีหนึ่ง 0.29 มิลลิกรัม วิตามินบีสอง 0.11 มิลลิกรัม วิตามินซี 44 มิลลิกรัม ไนอะซิน 105 มิลลิกรัม และมีสารอาหารที่มีคุณค่าอีกหลายอย่าง ที่สะสมผสมรวมอยู่ในพริก

พริก สามารถนำมาเป็นผัก ประกอบอาหาร หรือนำมาเป็นส่วนผสมเครื่องปรุงแต่งรส สีสัน ได้แก่ ใบอ่อน ยอดพริก เป็นผัก แกงแค แกงป่า แกงเลียง ลวกนึ่งจิ้มน้ำพริก หั่นชุบแป้งทอดรสชาติดี เม็ดหรือลูก หรือผลพริก นอกจากเป็นผักประกอบอาหารการกินแล้ว นับได้ว่าเป็นสมุนไพรชั้นเยี่ยม ใช้ประโยชน์ทางการแพทย์  มีสรรพคุณขับลม ขับปัสสาวะ แก้ไข้หวัด ลดอาการเจ็บปวด ขับเหงื่อช่วยเจริญอาหาร ช่วยระบบย่อยอาหาร เป็นเครื่องชูรส จริงอยู่ ที่ว่าน้ำพริกเป็นสัญลักษณ์ของความจน ยากจนข้นแค้นไม่มีอาหารการกินที่ดี ข้าวสุกจาน น้ำพริกถ้วย คลุกข้าวหลอกล่อให้กลืนผ่านลงคอ น้ำครึ่งขันก็อิ่มท้อง คนจึงมีแรงทำงานหนัก หาเลี้ยงชีพต่อไปได้

ตัวตนของพริก ที่แท้จริง ความเผ็ดร้อนของสารที่เป็นส่วนประกอบในพริก เวลานำมาประกอบอาหาร พริกเม็ดใหญ่ เอาเม็ดออก เอาแต่เปลือกและเนื้อ ประกอบอาหารจะได้ความเผ็ดน้อยถึงปานกลาง พริกประเภทพริกชี้ฟ้า พริกแจวเม็ดเล็ก รสเผ็ดจัด แช่น้ำหรือต้ม จะลดความเผ็ดได้บ้าง พริกขี้นกขี้หนู เผ็ดจัดแบบธรรมชาติในตัวของมันเอง ก็นำมาทำกับข้าวแบบ ลดปริมาณ ให้ส่วนผสมอื่นช่วยตัดกลืนรส เช่น ความเค็มของกะปิ น้ำปลา ความร้อนของกระเทียม ความเปรี้ยวของมะนาว ความหวานของน้ำตาล ผงชูรส มาบูรณาการกันในครก ตักใส่ถ้วยใบเล็ก คลุกข้าวร้อนๆ มื้อเย็นนี้ มีปลาทูทอดสักตัว แตงกวาอ่อนสัก 2-3 ลูก หรือชะอมไข่ทอด หั่นเป็นชิ้นๆ ข้าวน้ำพริกกะปิ เชิญชวนรับอาหารมื้อเย็นนี้พร้อมหน้ากันนะครับ พี่น้องผองเพื่อน